Konya Ovası'nda obruktan sonra yarık tehlikesi

Kuraklığın yanı sıra yer altı su seviyesindeki azalmaya bağlı oluşan yarıklar, Orta ve Batı Anadolu havzalarının önemli sorunlarından biri haline geldi.

Konya'da geçen yıllarda Çumra, Karapınar, Emirgazi ve Tuzlukçu ilçelerinde görülen yüzey bozulmaları, yerleşim yerlerinde ve yapılarda deformasyona neden oluyor.

İki ay önce Altınekin'in Dedeler Mahallesi'nde oluşan ve uzunluğu 2 kilometreye yaklaşan yarıklar, mahalle sakinlerini de endişelendiriyor.

Konya Teknik Üniversitesi (KTÜN) Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Eren, iklim değişikliği ve kuraklığa bağlı yoğun yer altı su kullanımının, su seviyesinin hızla düşmesine neden olduğunu söyledi.

Yer altı su seviyesindeki çekilmenin gevşek ve dik kayaçlarda sıkışma oluşturduğunu anlatan Eren, buna bağlı nedenlerle topografyanın düzensiz olduğu yüzeyde deformasyonunun meydana geldiğini dile getirdi.

Eren, yüzeydeki deformasyonların yarıklar ve faylanma şeklinde ifade edildiğini, Orta ve Batı Anadolu havzalarının tamamında bunun gözlendiğini belirterek, şöyle konuştu:

"Aydın'da geçtiğimiz günlerde yüzey faylanması haberleri düştü. Bugün de Altınekin Dedeler Mahallesi'nde yüzey yarıklarını görüyoruz. Yer altı su seviyesinin düşmesi zeminde diferansiyel sıkışma yüzey faylanması şeklinde deformasyonlar oluşturuyor. Buradaki henüz başlangıcı ancak gittikçe artıyor. Konya kapalı havzasının tamamında bunu görüyoruz. Buradaki, Altınekin havzasında ilk. Yüzey yarıkları, Konya kapalı havzasında; Tuzlukçu, Emirgazi, Karapınar, Çumra, Akşehir, Altınekin ile Aksaray Sultanhanı ve Afyonkarahisar Bolvadin'de görülüyor. Yüzey faylanmaları geçtiği yerlerde hatta il merkezindeki bazı yapılara zarar vermeye başladı."

Son yıllarda genellikle havza kenarlarında yarıkların oluştuğunu vurgulayan Eren, şunları kaydetti:

"Kilometrelerce uzunlukta, genişliği 2-3 metre, derinliği de 8 metreye ulaşan yarık ve faylanmalar oluşuyor. Bölge için bunlar bir tehdit oluşturuyor. Konya'nın çeşitli kesimlerinde yıllardır takip ettiğim yarıklar, hem yatay hem de düşey olarak devam ediyor. Yer altı su seviyesindeki azalma kayaçlarda sıkışma meydana getiriyor. Bu birdenbire olan ve hemen sona erecek olay değil. Yer altı su seviyesini dengede tutsanız bile onlarca yıl devam edebiliyor. Sıkışabilir killi kayaçların kalınlığı fazlaysa yüzey deformasyonu artarak devam edecektir."

Eren, yer altı su seviyesindeki azalmanın obruk oluşumlarını hızlandığını sözlerine ekledi.

Altınekin ilçesi Dedeler Mahallesi Muhtarı Erdoğan Şen de bölgede yer altı suyu kullanımına bağlı tarımsal faaliyetin yapıldığını anlattı.

Mevsimsel yağışların düşmediğini, bölgede kar beklenmesine rağmen arazinin kırağı ile örtülü olduğunu aktaran Şen, "Daha önce yarıkları hiç görmedik, buradaki olay iki aylık bir mesele. Yaklaşık 2 kilometre uzunluğunda meradan başlayıp tarlalara kadar gidiyor. Yerleşim alanında 6-7 evde hasar var. Mahallede evlerde hasar olunca tedirginlik oldu. İmam hatip ortaokulunda hasar var. Toprakları yarılınca vatandaşlarımız da bir hayli tedirgin." diye konuştu.

Kaynak: AA