Ankara
Ankara Üniversitesi Yaşlılık Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (YAŞAM) Müdürü Prof. Dr. Emine Özmete, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) için yaşlıların risk grubunda olduğunu belirterek, "Gençler ve yetişkinler koronavirüs taşıyıcısı olabilirler ve istemeyerek bir yaşlıya bu virüsü bulaştırılabilirler. Koronavirüs ile ilgili tedbirler yaşlıları korumak için sıkı bir şekilde uygulanmalı. Özellikle kurum bakımı hizmeti alan yaşlılar zorunlu haller dışında ziyaret edilmemeli." dedi.
Özmete, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Dünya Ekonomi Forumu'nun Çin'de ortaya çıkan yeni tip koronavirüs salgınından etkilenen 44 bin 672 vakadan elde ettiği sonuçlara göre, hastalığın 9 yaşın altındaki çocuklarda pek görülmediğinin belirlendiğini ifade etti.
Bu kapsamda 10-19 yaş grubunda hastalığın görülme oranının düşük olduğunu, 40 yaş ile hastalığın görülme sıklığının yavaş yavaş yükseldiğini aktaran Özmete, "Bu sıklık 40-49 yaş grubunda yüzde 0.4, 50-59 yaş grubunda yüzde 1.3, 60-69 yaş grubunda yüzde 3.6, 70-79 yaş grubunda yüzde 8." diye konuştu.
Özmete, 80 ve daha büyük yaşta hastalığın görülme oranının ise yüzde 14.8 olduğunu söyledi. Yeni tip koronavirüs için yaşlıların risk grubunda olduğuna dikkati çeken Özmete, yaşlıların yeni tip koronavirüsten etkilemesine neden olan fiziksel ve sosyal faktörler bulunduğunu vurguladı.
Yaşlıların güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmadığını dile getiren Özmete, bulaşıcı hastalıklara karşı da savunmasız olduklarını söyledi.
Koronavirüsün bağışıklık sisteminin tanımadığı yeni bir tip olduğunu ve vücutta sessizce yayıldığını hatırlatan Özmete, yaşlıların bağışıklık sisteminin bulaşıcı hastalıklarla savaşma yeteneğini zayıflatan kalp hastalığı, akciğer hastalığı, diyabet ve böbrek hastalığı gibi çoğu zaman çoklu seyreden rahatsızlıklarının bulunduğunu kaydetti.
Özmete, "Huzurevi ve yaşlı rehabilitasyon merkezi gibi kurumsal bakım hizmeti alan yaşlıların, evde aileleri ile yaşayan yaşlılara göre hasta olma riski daha yüksektir." ifadesini kullandı.
Yaşlıların hareket kısıtlılıkları olduğunu, bilgiye ve hizmete erişimde zorluk yaşadığına değinen Özmete, çok ileri yaşta olanların, yalnız yaşayanların, ekonomik durumu iyi olmayanların ve sosyal destekten yoksun olanların hasta olduklarında ihtiyaçlarını karşılamakta ve kendilerine bakmakta zorlandığını, bu nedenle yaşlılara bilgilendirme, alışveriş gibi konularda destek olunması gerektiğini dile getirdi.
"Yaşlılarla iletişim kurarken 1,5 metre mesafede olunmalı"
Özmete, yaşlıların yeni tip koronavirüsten korunması için yapılması gerekenlere ilişkin şu bilgileri verdi:
"Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı tarafından önerilen genel temizlik ve hijyen kurallarına uyulması gerekiyor. Yaşlılarla gerekmedikçe fiziksel temas edilmemesi önem arz ediyor.
Gençler ve yetişkinler koronavirüs taşıyıcısı olabilirler ve istemeyerek bir yaşlıya bu virüsü bulaştırılabilirler. Koronavirüs ile ilgili tedbirler yaşlıları korumak için sıkı bir şekilde uygulanmalı. Özellikle kurum bakımı hizmeti alan yaşlılar zorunlu haller dışında ziyaret edilmemeli.
Yaşlılarla iletişim kurarken 1,5 metre mesafe olmasına özen gösterilmeli. Bu süre içinde yaşlılarla sözlü iletişim artırılmalı, sevgi dili kullanılmalı ve güvende oldukları hissettirilmeli.
Onlara kendilerini yalnız hissettirmemeli, konu ile ilgili panik oluşturacak tutum ve davranışlar gösterilmemeli. Günlük rutin davranışlara devam edilmeli.
Yaşlıların duygu ve düşünceleri dinlenmeli ve konuşarak kaygıları önlenmeli, bağışıklık sistemlerini güçlü tutabilmek için bakım ve beslenme gibi ihtiyaçları ihmal edilmemeli.
Beslenme, kişisel bakım gibi öz bakım gerektiren bağımlı yaşlılara bakım verirken, tek kullanımlık maske ve eldiven kullanılmalı. Özellikle kurum bakımı hizmeti alan yaşlılar için tabak, bardak, havlu gibi eşyalarda ya tek kullanımlık ürünler tercih edilmeli ya da kişiye özel eşyalar düzenlenmeli."
Yaşlıların odasının hijyen kurallarına göre temizlenmesi ve havalandırılması gerektiğinin altını çizen Özmete, yaşlıların kaygılanmaması için koronavirüs hakkında doğru, onların anlayabileceği sadelikte bilgilendirilmelerinin önemli olduğunu kaydetti.
Emine Özmete, yaşlıların hijyen kurallarına uymaları için gerekli çabanın gösterilmesi ve yanıltıcı bilgilere itibar etmemeleri için uyarılmaları gerektiğini sözlerine ekledi.
Kaynak: AA