BERLİN (AA) - Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının dünya üzerindeki etkisi devam ederken, çip endüstrisi, krize meydan okuyarak milyarlarca dolarlık yatırımlarla salgın sonrası döneme hazırlanıyor.
Sağlık için giyilebilir elektronikten araç içi elektronik sistemlere kadar teknolojinin her alanında büyük öneme sahip olan çipler, ülkeler arasındaki rekabet unsurlarından biri haline dönüşüyor.
Pazarda hakimiyet oluşturmak isteyen şirketler ve ülkeler, devasa yatırımlarla çip endüstrisini şekillendirmeye çalışıyor.
Asya ülkelerinin çip yatırımlarıGüney Kore'nin dünyaca ünlü elektronik şirketi Samsung'un, 2030 yılında en büyük çip üreticisi olma hedefiyle 116 milyar dolar bütçe ayırması dikkati çekiyor.
Söz konusu hedef kapsamında, Samsung'un Güney Kore'nin kuzeybatı bölgesinde yapımı devam eden dev fabrikasının gelecek yıl üretime başlaması öngörülüyor. Fabrikada, yeni cep telefonlarının standartlarına uygun çip üretimi yapılması da planlanıyor.
Dünyanın en büyük fason üreticisi Taiwan Semiconductor Manufacturing de (TSMC) Arizona'da 12 milyar dolar değerinde bir fabrika kuruyor. Fabrikanın 2024'te üretime başlaması hedeflenirken, TSMC'nin Tayvan'da 17 milyar dolar harcadığı yeni fabrikasının da bu yıl açılması planlanıyor.
Çip teknolojisinde dışa bağımlılığı azaltmak isteyen Çin'de ise iki ulusal varlık fonu, ülkenin lider çip üreticisi SMIC'a, Şanghay'daki fabrikasında üretimi artırmak amacıyla toplam 2,25 milyar dolar finansman sağladı. Fabrikanın gelecekte üretimini 3'e katlaması bekleniyor.
ABD'li politikacılar, dünya çapında çip üreticilerinin Çinli teknoloji devi Huawei ve bağlı ortaklıklarına çip tedarik etmesini zorlaştırırken, Çin de yabancı ülkelere, özellikle ABD'ye bağımlı kalmamak için kendi çip endüstrisini güçlendiriyor.
Yatırımların arkasındaki ekonomik ve politik hesaplar Şirketlerin yatırımlarının arkasında ekonomik ve politik hesaplamaların da olması dikkati çekiyor. Bu doğrultuda, Çin'in küresel tedarik zincirindeki önemini azaltmak isteyen ABD Başkanı Donald Trump, yarı iletken ürünlerin üretimini yıllardır Amerika'ya geri getirmeye çalışıyor. TSMC'nın Arizona'da kuracağı 12 milyar dolar değerindeki fabrika, bu çalışmanın bir meyvesi olarak görülüyor.
Yarı iletken sektöründeki şirketlerin milyarlarca dolarlık fabrika yatırımlarının arkasındaki bir başka nedenin de otomotiv endüstrisinin ihtiyacı olduğu belirtiliyor. Çip üreticileri, gelecek birkaç yıl içinde otomotiv sektöründe araç içi elektronik sistemlerle işlerin büyümesini bekliyor.
Analistler, çip endüstrisinin küresel ekonominin yeniden açılmasıyla yeni siparişlere kendini hazırladığını ve koronavirüs sonrası yeni dünya düzenini sağlamada yarı iletken çip tasarımcılarına büyük iş düştüğünü ifade ediyor.
Pastada büyük pay ABD'li şirketlerinDünyanın önde gelen araştırma ve danışmanlık şirketi Gartner'ın verilerine göre, geçen yıl dünya çapında satış gelirlerinde ilk 10'da yer alan çip üreticilerinin 6'sının ABD merkezli olması dikkati çekiyor.
2019 satış gelirlerinde 67,8 milyar dolar ile Intel ilk sırada yer aldı. Intel'i, 52,2 milyar dolar ile Samsung Electronics takip ederken, yine Güney Kore merkezli SK Hynix, 22,3 milyar dolar ile üçüncü oldu.
Geçen yıl ABD merkezli Micron Technology, Broadcom ve Qualcomm, sırasıyla 20,3 milyar dolar, 15,2 milyar dolar ve 13,6 milyar dolar gelir sağladı.
ABD'li Texas Instruments'ın satış geliri 13,4 milyar dolar ve Fransız ve İtalyan ortaklı ST Microelectronics'in geliri 9,5 milyar dolar olurken, NXP Semiconductor 8,8 milyar dolar ve Apple 8,6 milyar dolar gelir elde etti.
Muhabir: Bahattin Gönültaş