İSTANBUL
ABD'de açıklanan makroekonomik veriler ve Avrupa Merkez Bankasının (ECB) faiz indirimi kararı sonrası geçen hafta artan risk iştahı yeni haftaya da taşındı.
Analistler, bir yandan ABD ve Çin ekonomilerinin gidişatı, diğer yandan Orta Doğu kaynaklı jeopolitik risklerin küresel piyasaların yönü üzerinde belirleyici olduğunu söyledi.
ABD'de ekonominin "yumuşak iniş" yapacağına ilişkin beklentiler güçlü kalmaya devam ederken, yoğunlaşan şirket bilançoları da hisse ve sektör bazlı oynaklığı artırıyor.
Dünyanın dört bir yanından maliye bakanları ve merkez bankası başkanlarının Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası'nın yıllık toplantısı için bu hafta Washington'da bir araya geleceğini kaydeden analistler, bu toplantıdan gelecek haber akışının da piyasaların yönü üzerinde etkili olabileceğini söyledi.
Makroekonomik veri tarafında, ABD'de yapımına başlanan yeni konut sayısı eylülde yüzde 0,5 azaldı. Ülkede verilen inşaat izni sayısı da eylülde aylık bazda yüzde 2,9 geriledi.
ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin de açıklamaları takip edilirken, Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, enflasyonun yüzde 2 hedefinin üzerinde kalmaması için faiz oranlarını düşürme konusunda sabırlı olacağını söyledi.
Enflasyonun hedefe geri dönmesi gerektiğine dikkati çeken Bostic, "Yeterince uzun süre kısıtlayıcı olmadığımız için enflasyonun durduğu bir noktaya gelmemizi istemiyorum, bu yüzden sabırlı olacağım ve verilerin bize enflasyonun nasıl ilerlediğini, istihdamın nasıl ilerlediğini göstermesine izin vereceğim." ifadesini kullandı.
Bostic, Fed'in politika faizinin 2025'in sonuna doğru muhtemelen yüzde 3-3,5 aralığında olacağını kaydetti.
Kurumsal tarafta ise net karı beklentileri aşan Netflix'in hisseleri yüzde 11'in üzerinde değer kazandı.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda ABD Merkez Bankasının (Fed) gelecek ay politika faizini 25 baz puan indireceğine kesin gözüyle bakılmaya devam edilirken, bankanın yıl sonuna kadar yapılacak iki toplantıda da toplamda 50 baz puanlık indirim yapması bekleniyor.
Tahvil piyasalarında yatay bir seyir etkili olurken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda yüzde 4,08'de seyrediyor. Dolar endeksi de haftaya 103,5 seviyesinden başladı.
Altının ons fiyatı ise merkez bankalarının faiz indirimlerine devam edeceği beklentisi ve jeopolitik risklerle yükseliş eğilimini sürdürerek yeni haftada rekorunu 2 bin 732,9 dolara çıkardı. Öte yandan, Orta Doğu'da jeopolitik gerilimin tırmanmasıyla gümüşün ons fiyatı 34,11 dolarla Kasım 2012'den bu yana en yüksek seviyeyi test etti.
Brent petrolün varil fiyatı cuma günü yüzde 1,8 düşüşle 72,9 dolardan kapanırken, bugün ise yüzde 0,4 artışla 73,2 dolar seviyelerinde bulunuyor.
Bitcoin'in fiyatı, ABD'de başkanlık seçimlerine yönelik anketlerde Donald Trump'ın kritik eyaletlerde önde görünmesiyle 69 bin 485 doları test ederek temmuz ayından sonraki en yüksek seviyesini görmesinin ardından 69 bin 100 doların üzerinde dengelendi.
New York Borsası'nda cuma günü Dow Jones endeksi yüzde 0,09, S&P 500 endeksi yüzde 0,40, Nasdaq endeksi yüzde 0,63 değer kazandı.
Dow Jones ile S&P 500 endeksleri kapanış rekorlarını tazeledi. ABD'de, endeks vadeli kontratlar yeni haftaya yükselişle başladı.
Avrupa borsalarında cuma günü İngiltere hariç pozitif bir seyir hakim oldu.
Bölgede açıklanan verilere göre, İngiltere'de perakende satışlar eylülde beklentileri aşarak yüzde 0,3 yükseldi. Beklenti, perakende satışların yüzde 0,3 düşeceği yönündeydi.
Avro Bölgesi'nde inşaat üretimi, ağustosta önceki aya göre yüzde 0,1 yükseldi.
Cuma günü yayımlanan ECB Profesyonel Tahminciler Anketi'ne göre, katılımcılar gelecek yıl Avro Bölgesi'nde ekonomik büyüme beklentilerini aşağı yönlü revize etti.
Buna göre, Avro Bölgesi'nde yıllık harmonize enflasyon bu yıl için yüzde 2,4, 2025 ve 2026 yılları içinse yüzde 1,9 olarak açıklandı. Üçüncü çeyreğe ilişkin anket sonuçlarıyla karşılaştırıldığında, son çeyreğe ilişkin enflasyon tahmininde değişiklik olmazken, gelecek yıla ilişkin tahminde 0,1 puanlık aşağı yönlü bir revize dikkati çekti.
Analistler, bölge genelinde enflasyonun ECB'nin hedeflediği seviyeye gerileyeceğine olan güvenin arttığını kaydederek, ekonomik aktivitedeki durgunluk sinyallerinin varlığını korumaya devam ettiğini söyledi.
Bu gelişmelerle, cuma günü Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,38, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,39 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,47 değer kazanırken, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,32 değer kaybetti. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni haftaya sınırlı yükselişle başladı.
Asya tarafında ise Çin'in kredi faiz oranlarını düşürmesinin pozitif etkileriyle yeni haftada Hong Kong hariç alış ağırlıklı bir seyir izleniyor.
Çin'de kurumsal krediler ve emlak kredileri için gösterge faizi işlevi gören 1 ve 5 yıllık kredi faiz oranlarında (LPR) 25'er baz puanlık indirim açıklandı.
Ulusal Bankalar Arası Fon Merkezinden yapılan açıklamaya göre, 1 yıllık kredi faiz oranı yüzde 3,35'ten yüzde 3,1'e, 5 yıllık kredi faiz oranı ise yüzde 3,85'ten yüzde 3,6'ya düşürüldü.
Faiz kararıyla, gayrimenkul sektöründeki daralmaya karşı emlak ve kredi piyasasının canlanması, bireyler ve işletmeler üzerindeki yükün hafiflemesi hedefleniyor.
Analistler, bu kararın bundan sonraki teşvik önlemlerine ilişkin iyimserliği de artırdığını belirtti.
Kredi faiz oranlarının beklenen aralıklarda indirildiğini ve sürpriz olmadığını ifade eden analistler, bu kararla birlikte Çin başta olmak üzere Asya piyasalarında risk iştahının artabileceğini söyledi.
Öte yandan Japon yeni pazar günü yapılması planlanan Japonya parlamento seçimleri öncesinde haftanın ilk işlem gününde dolara karşı değer kazandı. Yapılan anketler göre, Liberal Demokrat Parti ve ortağı Komeito'nun iktidar koalisyonu parlamento çoğunluğu için gereken 233 sandalyenin altına düşebileceği tahmin ediliyor.
Bu gelişmelerle, dolar/yen paritesi yüzde 0,2 azalışla 149,2 seviyesinde seyrediyor.
Kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,1, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,7 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,7 yükselirken, Hong Kong'da Hang Seng endeksi ise yüzde 0,9 düştü.
Yurt içinde cuma günü satıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü önceki kapanışa göre yüzde 2,32 değer kaybederek 8.793,61 puandan tamamladı.
Dolar/TL, cuma günü yüzde 0,4 artışla 34,2589'dan kapanırken, bugün bankalararası piyasada önceki kapanışın yüzde 0,1 üzerinde 34,2787'den işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde veri gündeminin sakin olacağını yurt dışında ise Almanya'da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ile ABD'de öncü göstergeler endeksinin takip edileceğini dile getirerek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 8.710 ve 8.500 puanın destek, 9.000 ve 9.100 seviyelerinin direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
09.00 Almanya, eylül ayı ÜFE
10.00 Türkiye, ağustos ayı yurt dışı ÜFE
17.00 ABD, eylül ayı öncü göstergeler endeksi