İSTANBUL
Küresel piyasalar, ABD Merkez Bankasının (Fed) gelecek dönem atacağı adımlara ilişkin belirsizlikler ve artan jeopolitik gerilimlerin gölgesinde karışık seyrederken, bu hafta ABD'de açıklanacak büyüme ve Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) toplantı tutanakları yatırımcıların odağına yerleşti.
ABD'de başkan seçilen Donald Trump'ın izleyeceği politikaların ekonomi üzerindeki olası etkilerine ait soru işaretleri varlığını korurken, Fed'in enflasyonla mücadelesinde yol haritasının netleşmemesi fiyatlamaları zorlaştırıyor.
Bununla birlikte, Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilimle artan jeopolitik risklerin güç kazanmaya devam etmesi, savaşın gıda ve enerji başta olmak üzere sektörel yansımaları da enflasyonist baskıları canlı tutarak risk algısının yükselmesine neden oluyor.
Trump'ın ithalat mallarına yüksek gümrük tarifeleri ve şirketlere vergi indirimleri uygulayacağı gibi vaatlerini yerine getirmesi halinde Fed'in politika alanının daralabileceğinden endişe edilirken, bu durumun ABD ekonomisinin "yumuşak iniş" yapmasına da engel olabileceği kaygısı piyasaların yönü üzerinde etkili oluyor.
Öte yandan, ABD'de açıklanacak makroekonomik verilerden alınacak sinyallerin yanı sıra Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) yarın yayımlayacağı 6-7 Kasım'daki toplantısının tutanaklarında Fed'in projeksiyonlarına yönelik ipuçları aranacak.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in yüzde 53 ihtimalle gelecek ay 25 baz puan faiz indirimine gideceği, yüzde 47 ihtimalle politika faizini sabit bırakacağı tahmin ediliyor.
Bununla birlikte, seçilmiş başkan Trump kabine oluşturma çalışmalarına devam ederken, en kritik koltuklardan biri olan Hazine Bakanlığı ve Tarım Bakanlığı görevlerine aday olarak belirlediği isimler belli oldu.
Trump, Hazine Bakanlığı için Amerikalı yatırımcı ve hedge fon yöneticisi Scott Bessent'i aday gösterdi. Bessent'in dünyanın önde gelen uluslararası yatırımcılarından, jeopolitik ve ekonomik stratejistlerinden biri olarak büyük saygı gördüğünü belirten Trump, Bessent'in hikayesinin "Amerikan Rüyası"nın bir örneği olduğunu aktardı.
Yatırım danışmanlık hizmeti veren Key Square Group'un Kurucusu ve Üst Yöneticisi (CEO) olan Scott Bessent, 35 yılı aşkın süredir yatırım yönetimi işinde bulunuyor. Bessent'in, Amerikalı milyarder George Soros'un Soros Fund Management şirketinde bir dönem baş yatırım sorumlusu olarak da görev yaptığı biliniyor.
Senatonun onayını alarak göreve başlaması beklenen Bessent, yaptığı açıklamada doların dünya rezerv para birimi statüsünü korumaya odaklanacağını söyledi.
Trump, Önce Amerika Politika Enstitüsü Başkanı Brooke Rollins'i de, Tarım Bakanlığına aday gösterdiğini bildirdi.
Jeopolitik risklerin artması ve politika belirsizlikleriyle geçen hafta yüzde 6 artış gösteren altının ons fiyatı yeni haftaya ise azalışla başlayarak şu sıralarda yüzde 1,6 düşüşle 2 bin 670 dolardan işlem görürken, ABD 10 yıllık tahvil faizi de gerilemesini yeni haftada sürdürerek yüzde 4,35 seviyesine indi.
Trump'ın seçim zaferinin ardından üst üste rekorlar kıran Bitcoin hafta sonu 99 bin 500 dolar seviyesinden artan satış baskısıyla gerileyerek şu sıralarda 97 bin 800 dolar seviyesinin üzerinde dengelendi. Geçen hafta 108'e çıkarak son 1 yılın en yüksek seviyesine ulaşan dolar endeksi de yeni haftaya yüzde 0,5 azalışla 107 seviyesinden başladı.
Emtia tarafında Brent petrol yüzde 0,5 azalışla 74,3 dolarda bulunurken, son 3 iş gününde azalış eğiliminde olan bakırın libresi ise yüzde 0,7 artışla 4,11 dolardan fiyatlanıyor.
Bu gelişmelerle New York Borsası'nda cuma günü S&P 500 endeksi yüzde 0,4, Nasdaq endeksi yüzde 0,2 ve Dow Jones endeksi yüzde 1 yükseldi. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni haftaya yükselişle başladı.
Avrupa borsalarında, Rusya ile Ukrayna arasında gerilimin artmasıyla geçen hafta karışık bir seyir izlenirken, ABD'de Trump'ın başkan seçilmesinden sonra uygulamayı planladığı tarifelerin ekonomi üzerindeki olası etkilerine ilişkin endişeler varlığını koruyor.
Avro Bölgesi'nde ve Almanya'da beklentilerin altında gerçekleşen Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verilerinden alınan sinyaller ekonomik aktivitenin yavaşladığına işaret ederken, Avrupa Merkez Bankası (ECB) üyelerinin açıklamalarında gelecek dönem faiz indirimlerinin büyüklüğüne ilişkin ipuçları aranıyor.
Buna göre, ECB Üyesi ve Fransa Merkez Bankası Başkanı Francois Villeroy de Galhau, ECB'nin Fed’den bağımsız olarak faiz oranlarını düşüreceğini kaydetti. Villeroy, fiyatların ortalama olarak ücretlerden daha yavaş artığına işaret ederek, bu durumun faiz oranlarının düşürülmesine imkan verdiğini söyledi.
Almanya Merkez Bankası (Bundesbank) Başkanı Joachim Nagel de beklenmedik şekilde gelen zayıf PMI verilerinin Almanya ekonomisinin zor durumunu doğruladığını kaydederek, ECB'nin 12 Aralık'taki politika toplantısından hemen önce açıklayacak ekonomik verilerin Bankanın projeksiyonlarına karar vermede çok önemli olacağını vurguladı.
Bu gelişmelerle ECB'nin aralık ayı toplantısında 50 baz puan faiz indirimine gidebileceği fiyatlamalara dahil oldu.
Cuma günü İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 1,4, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,9, Fransa'da CAC 40 endeksi ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,6 yükseldi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni haftaya yükselişle başladı.
Asya tarafında ise Çin'deki ekonomik yavaşlama pay piyasalarında ağırlığını hissettirmeye devam ederken, piyasalarda karışık bir seyir öne çıkıyor.
Trump'ın ikinci başkanlık döneminde dolar endeksinin güçlenmesi ve yüksek gümrük tarifeleri tehdidi Asya'da fiyatlamaları zorlaştırıyor.
Öte yandan, Çin Merkez Bankası (PBoC) 1 yıllık borçlanma faizini değiştirmeyerek yüzde 2'de bıraksa da, fonlama miktarını 900 milyar yuana çıkardı.
Öte yandan, Goldman Sachs raporunda Asya merkez bankalarının tarifelerin uygulanması ve dolar endeksinin yükselmesiyle para politikasını gevşetme konusunda temkinli davranacağını bildirildi.
Japonya'da çekirdek enflasyon yüzde 2,3 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşirken, geçen hafta dolar/yen paritesinin haftalık bazda yüzde 0,3 artışla 155 seviyesinde ulaşmasıyla, Japonya Merkez Bankasının (BoJ) gelecek toplantıda faiz artırımına gidebileceği öngörülmeye başlandı.
Dolar/yeni paritesi yüzde 0,1 artışla 154,3 seviyesinde bulunuyor.
Bugün bölgede açıklanan veride, Japonya'da eylül ayı öncü endeks 109,1 seviyesinde gerçekleşti.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Nikkei 225 endeksi yüzde 1,5, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,3 yükselirken, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,4, Çin'de Şanghay bileşik endeksi de yüzde 0,3 düştü.
Yurt içinde cuma günü alıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,94 değer kazanarak 9.549,89 puandan tamamladı.
Dolar/TL cuma günü yüzde 0,1 artışla 34,5200'dan kapanırken, bugün bankalararası piyasada önceki kapanışın hemen üzerinde 34,5340'tan işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde bahar dönemi yatırım eğilimi istatistikleri, kapasite kullanım oranı, reel kesim güven endeksi, yurt dışında ise ABD'de Dallas Fed imalat sanayi endeksi, Almanya'da Ifo iş dünyası endeksi verilerinin takip edileceğini dile getirerek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.800 ve 10.000 puanın direnç, 9.420 ve 9.300 seviyelerinin destek konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, bahar dönemi yatırım eğilimi istatistikleri
10.00 Türkiye, kasım ayı kapasite kullanım oranı, reel kesim güven endeksi
12.00 Almanya, kasım ayı Ifo iş dünyası güven endeksi
18.30 ABD, kasım ayı Dallas Fed imalat sanayi endeksi