Lübnan'da Şiilerin öne çıktığı meclis aritmetiği

Lübnan'da geçen hafta yapılan parlamento seçimlerinde Şii Hizbullah ile Emel Hareketi ittifakının büyük ilerleme kaydetmesine rağmen Başbakan Saad Hariri, yeni hükümeti kurmakla görevlendirilecek isim olarak görülüyor.

Şii Emel Hareketi lideri ve Meclis Başkanı Nebih Berri, 1992 yılından bu yana yürüttüğü Meclis Başkanlığına 6. dönemde de seçilmesine kesin gözüyle bakılırken, yeni hükümeti kurma konusunda her ne kadar Başbakan Hariri'nin yeniden başbakan seçileceği görüşmeleri yürütülüyor olsa da bir takım zorluklar söz konusu.

Lübnan merkezli Cumhuriyet gazetesinin haberine göre, yeni Meclis Başkanı'nın seçilmesi için parlamento 22 Mayıs'ta Lübnan Güçleri ve eski Başbakan Yardımcısı Mişel Mur başkanlığında toplanacak.

Berri, Mur'un 21 Mayıs'tan itibaren yeni başkan seçilinceye kadar Meclis Başkanlık görevini üstleneceği ve yeni başkanın seçilmesi için gerçekleşecek toplantı tarihinin belirlenmesine yönelik dün, Mur ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini söyledi.

Lübnan'da geçen pazar günü yapılan ve Hizbullah ile Emel Hareketi ittifakının önde olduğu parlamento seçimlerinin ardından Başbakan Hariri, yeni hükümeti kurmakla görevlendirilmeye en yakın isim olarak görülüyor.

Lübnan'daki farklı dinleri ve mezhepleri karşı karşıya getiren iç savaşı 1989 yılında sonlandıran Taif Anlaşması gereğince Cumhurbaşkanı Mişel Avn, hükümeti kurma konusunda parlamentodaki bloklarla görüşmeler gerçekleştirecek.

Taif Anlaşması'na göre, Lübnan'da cumhurbaşkanı Hristiyanlardan, başbakan Sünnilerden ve meclis başkanı da Şiilerden olacak.

AA muhabirine konuşan Cumhurbaşkanı Avn'ın partisi Özgür Yurtseverler Hareketi'ne yakın kaynaklar, yeni hükümeti kurmakla görevlendirilecek kişinin Hariri olduğu yönünde temayüller olduğunu belirtti.

Avn'ın Hariri'ye yeniden başbakanlık görevini vermesinin doğru olacağını dile getiren Özgür Yurtseverler Hareketi'ne yakın kaynaklar, Hariri'nin Sünniler arasında en güçlü ve büyük siyasi bloka sahip olduğu ve doğal olarak onun hükümeti kurmakla görevlendirilmesini öngördüklerini kaydetti.

Lübnan Meclis Başkanı Berri bir televizyon kanalına yaptığı konuşmada, Maliye Bakanlığıyla ilgili tutumuna rağmen başbakanlık makamı için adayının Hariri olduğunu söylemişti.

Aynı zamanda Şii Emel Hareketi'nin de Başkanı olan Berri, hükümetin kurulmasının mevcut sorunlar nedeniyle gecikebileceğini belirtmişti.

Başbakan Hariri daha önce yaptığı açıklamada, Lübnan iç savaşına son veren Taif Anlaşması'nın, Şiilere, Berri'nin talep ettiği Maliye Bakanlığını alma hakkını vermediğini ifade etmişti.

Lübnan Güçleri Partisi Başkanı ve Başbakan Hariri'nin eski müttefiki (Maruni Hristiyan) Semir Caca ise bir televizyon konuşmasında, Hariri'nin yeni hükümeti kurmakla görevlendirilmesi için kendisi ile siyasi bazı konuların belirlenmesi gerektiğini dile getirdi. Caca, geçmiş dönemdeki yönetimin pek iyi olmadığına dikkati çekti.

Lübnanlı siyasi kaynaklar, yeni hükümeti kurma görevini üstlenecek kişinin Hariri olma yönündeki yaklaşımlara rağmen görüşmelerin sürdüğünü dile getirirken, görüşmelerin temelinde ülkeyi siyasi krizlerden koruma ve güven ile istikrarın sağlanması olduğunun altını çiziyor.

Hizbullah ise seçim sürecinde kendileriyle ittifak kurmaya yanaşmayan Başbakan Hariri'nin yeniden hükümete başkanlık etmesine karşı çıkabileceği öngörülüyor.

Lübnan'da 9 yıl aradan sonra yapılan ve önceki seçimlere kıyasla kurulan ittifaklarda büyük değişimler yaşanan parlamento seçiminde, Hizbullah ve Emel Hareketi ittifakının yanı sıra Lübnanlı Maruni Hristiyan Semir Caca'nın liderliğindeki Lübnan Güçleri Partisi de büyük ilerleme kaydetti.

Cumhurbaşkanı Avn'ın partisi Özgür Yurtseverler Hareketi milletvekili sayısı 22'den 18'e ve Başbakan Hariri'nin partisi Müstakbel Hareketi milletvekili sayısı 34'den 21'e düştü.

Resmi olmayan ilk sonuçlara göre Şii olan Hizbullah 14, Emel Hareketi 17, Özgür Yurtseverler Hareketi ve müttefikleri 29, Müstakbel Hareketi 21, Suriye Sosyal Milliyetçi Parti 3, eski Cumhurbaşkanı adayı Süleyman Franci'nin partisi Hristiyan Marada Hareketi 3, eski Başbakan Necib Mikati'nin Azm Hareketi 4, Dürzi lider Velid Canbolat'ın İlerlemeci Sosyalist Partisi 8, Lübnan Güçleri Partisi 16, Sami el-Cemil'in liderliğindeki Lübnan Ketaib Partisi mecliste 3 ve Hizbullah'a yakın diğer bazı partiler de 4 sandalyeye sahip olurken, 2'si kadın 6 bağımsız isim de meclise girmeye hak kazandı.

Lübnan İçişleri Bakanı Nuhad el-Meşnuk, geçen pazar günü gerçekleşen oy kullanma işlemlerinin ardından, seçime katılım oranını yüzde 49,2 olarak açıklamıştı.

Kaynak: AA