Lübnan'ın yeni Cumhurbaşkanı Avn'ı çözülmesi gereken güvenlik ve ekonomik problemler bekli

Eski Genelkurmay Başkanı Avn, dün, Lübnan Meclisinde düzenlenen oturumun ikinci turunda yeterli oyu alarak ülkenin yeni Cumhurbaşkanı seçildi.

Böylece eski Cumhurbaşkanı Mişel Avn'ın 31 Ekim 2022'de görev süresinin dolmasının ardından oluşan siyasi kriz ve 2 yılı aşkın süredir devam eden Cumhurbaşkanlığı boşluğu sona erdi.

Yeni hükümetin kurulması için Avn'ın Başbakan görevlendirmesi beklenirken, gelecek 6 yıl Cumhurbaşkanlığı koltuğunda oturacak Avn liderliğindeki Lübnan, ciddi zorluklarla mücadele edecek.

Eski bir asker olan Avn'ı yeni görevinde bekleyen başlıca sorunlardan biri İsrail ile 27 Kasım 2024'te yapılan ateşkes anlaşmasının sürdürülmesi.

İsrail ordusu ateşkese yönelik ihlallerini sürdürürken, Lübnan'ın güneyinde işgal ettiği ve ateşkes uyarınca 60 gün içinde çekilmesi gereken beldelerin büyük çoğunluğundan da hala çekilmedi.

Ateşkeste belirlenen süre 27 Ocak'ta sona erecek olmasına rağmen, İsrail ordusu Lübnan'ın güneyinde işgal ettiği 60'tan fazla beldenin yalnızca 7'sinden çekildi.

İsrail ordusunun sınır hattındaki hareketliliği, evleri yıkması veya hava uçurması, çekildiği bölgeleri dahi kapsayan "yaklaşılmaması" uyarıları yerinden edilen Lübnanlıların yaşadıkları bölgelere dönüşünü engelliyor.

Lübnan Sağlık Bakanlığının verilerine göre, İsrail saldırılarında 8 Ekim 2023'ten bu yana 1106'sı kadın ve çocuk, 222'si sağlık çalışanı olmak üzere en az 4 bin kişi öldü, 16 binden fazla kişi yaralandı.

Cumhurbaşkanı Avn'ı bekleyen en önemli zorluklardan biri de Lübnan'ın güneyinde İsrail saldırılarında yıkılan bölgelerin yeniden inşası.

Beyrut'un güneyindeki Dahiye'de ve Lübnan'ın güney bölgelerinde yaşayan binlerce kişi, yerinden edilmenin yanı sıra yaşadıkları yerlerdeki evlerini hatta köylerini kaybetti.

Yerel yetkililer özellikle sınır hattında bazı köylerin tamamen yıkıldığını ve yerinden edilenlerin geri dönse bile evlerini bulamayacaklarını belirtiyor.

Bu bölgelerin yeniden inşası ise Cumhurbaşkanı Avn ve görevlendireceği hükümetin öncelikleri arasında yer alsa da Lübnan'ın içinden geçtiği ekonomik krizin imar projelerini nasıl etkileyeceği, bu alana ne kadar bütçe ayrılacağı merak konusu.

Dünya Bankası verilerine göre, İsrail'in Lübnan'a düzenlediği saldırılar geride 5 milyar dolarlık zarara neden olurken ticaret, turizm ve tarımda da büyük kayba yol açtı.

İsrail saldırılarında yaklaşık 100 bin konut zarar gördü, bunların neredeyse 18 bini tamamen yıkıldı.

Avn'ı bekleyen dosyalardan biri ise ateşkeste de yer alan, Lübnan'ın güneyinde düşmanlıkların sona erdirilmesi ve bölgenin silahsızlandırılarak yalnızca Birleşmiş Milletler (BM) ile Lübnan ordusunun varlık göstermesini öngören BM Güvenlik Konseyinin (BMGK) 1701 sayılı kararının uygulanması.

Cumhurbaşkanı Avn, dün göreve başladıktan sonra yaptığı ilk konuşmada bu konuya işaret ederek Lübnan'da silah taşıma hakkını devletin tekeline alması için çalışma sözü verdi.

Eski Genelkurmay Başkanı ve yeni Cumhurbaşkanı Avn, uluslararası kararları uygulayıp İsrail'in saldırılarını önlemek için sınırları korumak adına orduya yatırım yapılacağını belirtti.

Avn'ı bekleyen en büyük problemlerden biri de Lübnan'da 2019'un sonlarında başlayan, Lübnan lirasının dolar karşısında ciddi değer kaybına ve bankacılık krizine yol açan ardından mevduat sahiplerinin fonlarına el konulmasına kadar giden ekonomik kriz.

Dünya Bankası raporunda, Lübnan'daki kriz, finansal kurumların çökmesi, yaşam koşullarının kötüleşmesi ve enerji sıkıntıları nedeniyle "en kötü ekonomik krizler" arasında yer aldı.

İsrail'in saldırıları ise Lübnan ekonomisi üzerindeki baskıyı artırarak mevcut krizi daha da derinleştirdi.

Cumhurbaşkanı Avn'ın önünde zorluk çıkarabilecek hususlardan biri de Lübnan dış ilişkileri ve dış müdahaleye bağlı kalmadan karar almak.

Avn, dünkü konuşmasında bu konuya da değinerek Lübnan'ın dış ilişkilerinin müdahale değil yatırım esasında şekilleneceğini söyledi.

Arap ülkeleriyle iyi ilişkiler kurma sözü veren Avn, Körfez ülkeleriyle de stratejik ortaklıklar kurulacağını ifade etti.

Avn, Suriye ile de iyi ilişkiler kurma fırsatının bulunduğunu belirtti.

Lübnan Meclisinde dün düzenlenen oturumun ikinci turunda 99 oy alan Joseph Avn, Cumhurbaşkanı seçilmiş ve ülkede 2 yılı aşkın süredir devam eden Cumhurbaşkanlığı boşluğu giderilmişti.

Kaynak: AA