'Macaristan-Rusya ilişkileri Orban ve Putin üzerine kurulu'

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, bazı bakanları ile Avrupa Birliği (AB) ülkeleri arasındaki en önemli destekçilerinden görülen Macaristan'a yarın Dünya Judo Şampiyonası açılışı dolayısıyla yapacağı gayriresmi ziyarette Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile de görüşmesi bekleniyor.

Siyaset bilimci, gazeteci Gabor Stier ve siyaset bilimci Doçent Dr. Zoltan Kiszelly, Putin'in Macaristan ziyaretine ilişkin AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

Stier, Macaristan-Rusya ilişkilerinin, Orban'dan önceki iki solcu başbakan döneminde de iyi olduğunu, bu dönemde muhalefette bulunan Orban'ın ise bunu eleştirdiğini ama 2010'da Orban'ın tekrar hükümete geldikten sonra zaten iyi olan ilişkileri daha da kuvvetlendirmeye çalıştığını söyledi.

İki ülke arasındaki siyasi irtibatın çok güçlü olmasına rağmen bunun ikili ekonomik ilişkilere yansımadığına dikkat çeken Stier, ''Orban ve Putin'in ilişkisi oldukça güçlü ve özel. Ama iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin, PAKS'ı ayrı bir tarafa koyduğumuz zaman o kadar da iyi olmadığını görüyoruz.'' dedi.

Macaristan'ın AB tarafından Rusya'ya uygulanan ambargoların kaldırılmasını talep ettiğini ama AB'de yapılan oylamalarda şu ana kadar veto hakkını kullanmadığını belirten Stier, şöyle devam etti:

"Orban birçok defa Macaristan'ın AB üyesi olarak kalacağını söyledi. Ben de böyle kalacağına inanıyorum. Macaristan'ın diğer ülkelerle buna Rusya da dahil nasıl bir ilişki kuracağı tamamen kendi egemenlik hakkı. Macaristan, Rusya'ya uygulanan ambargoları veto etmeyecek, daha doğrusu veto eden ilk ülke konumunda olmayacak. Ama örneğin İtalya veto ederse ikinci ülke Macaristan olacaktır. Bunu Rusya da biliyor. Macaristan'ın Rusya'ya uygulanan ambargoların kaldırılmasını sürekli gündeme getirmesi tabii ki Rusya'nın hoşuna gidiyor."

Siyaset Bilimci Doçent Dr. Zoltan Kiszelly de Putin'in şubat ayında Macaristan'a gerçekleştirdiği resmi ziyarette en önemli konunun PAKS projesi olduğunu yarınki ziyaretin her ne kadar resmi olmasa bile özellikle ABD Kongresinin Rusya'ya karşı aldığı yaptırım kararının Orban-Putin görüşmesinin ana maddelerinden birini oluşturacağını söyledi.

Macaristan'da solcu kesimin 2010 yılı öncesinde, hükümette bulunduğu sürece Rusya ile olan ilişkileri kuvvetlendirmeye çalıştığını ama aynı politikayı Orban hükümeti sürdürmek istemesine ise karşı çıktığını öne süren Kiszelly şunları kaydetti:

''Macaristan Batı ittifakına dahil bir ülke NATO ve AB üyesi. Bu değişmeyecek. Rusya, Macaristan için ekonomik özellikle de enerji alanında önemli. Sol-liberal kesim ise 'Rusya'yı düşman olarak gör'' olan eski Amerikan doktrinini savunuyor. Solcular önümüzdeki seçim kampanyasında, 'Brüksel iyi, Rusya kötü' gibi bir yaklaşımla bu konuyu seçimin ana konusu yapmak istiyorlar. Macarların yaklaşık yüzde 80'i AB üyeliğini destekliyor ama benzer şekilde yüzde 50'si de Rusya ile de ticari ilişkilerin geliştirilmesini talep ediyor.''

Macaristan'ın Rusya'ya özellikle doğalgaz tedariki açısından bağımlı olduğunu, Putin'in ise Macaristan ziyaretleriyle kendi seçmenine, AB ve NATO ülkesinde de misafir edildiği şeklinde imaj oluşturduğunu belirten Kiszelly, şöyle konuştu:

''Her iki lider de az ülkeyi ziyaret edebiliyor. Batı Avrupa'da ne Orban'ı ne de Putin'i davet etmek istiyorlar. Başka ziyaret edecekleri yer de olmayınca birbirlerini ziyaret etmeye daha çok zaman bulabiliyorlar. Putin, Macaristan ziyaretiyle hem NATO hem de AB üyesi bir ülkeye gidebildiğini gösteriyor. Tabii ki Almanya ve Fransa Macaristan'dan daha önemli ama eğer oraya davet edilmiyorsa en azından burada da AB ülkesini ziyaret etmiş oluyor. Aslında İtalya, Avusturya, Slovakya ve Çekya gibi ülkeler Rusya'ya karşı ekonomik anlamda açık. Macaristan için Rusya önemli yere sahip. Çünkü Macaristan ithal ettiği doğalgazın yüzde 50'sinden fazlasını Rusya'dan gerçekleştiriyor. Macaristan, Ukrayna, Polonya, Baltık ve İskandinav ülkeleri gibi Rusya'yı problem olarak görmüyor. Macarlar 150 yılda Rusya ile 4 defa savaştı ve tümünü kaybetti. Bu yüzden beşinci kez denemek istemiyorlar.''