MEB'den okul servis araçlarında '15 dakika kuralı'

Resmi Gazete'nin 25 Ekim 2017 tarihli sayısında yayımlanan Okul Servis Araçları Yönetmeliği ile İçişleri, Milli Eğitim ve Aile ve Sosyal Politikalar bakanlıklarına çeşitli yetkiler verilmişti.

Milli Eğitim Bakanlığınca ilgili yönetmeliğin 8'inci maddesinin 6'ncı fıkrasına dayanılarak Okul Servis Araçlarının Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar belirlenerek illere gönderildi.

Usul ve esaslar, okul öncesi ve zorunlu eğitim kapsamında bulunan öğrencilerin taşıma faaliyetlerini düzenli ve güvenli hale getirmeyi amaçlıyor.

Buna göre, servis sürücüleri ve rehber personel, araçların her türlü bakım ve emniyetinden sorumlu, saç-sakal tıraşlı, sade, temiz ve kamu adabına uygun kıyafetle hizmet verecek, öğrencilerle uygun şekilde muhatap olacak ve saygı sınırlarını aşmayacak.

Taşıma yapan servis sürücülerinin ve rehber personelin aralarında tartışmamaları, hareketleri ve bakışlarıyla öğrencileri taciz etmemeleri veya öğrencinin gelişimini kötü yönde etkileyici söz ya da davranışlarda bulunmamaları zorunlu olacak. Bu tür davranan sürücüler ve rehber personel, ihtara gerek kalmadan Taşımacıyı Tespit Komisyonu tarafından görevinden uzaklaştırılacak.

Servis sürücüleri ile rehber personel, öğrenciler araçtayken sigara içmeyecek ve serviste zorunlu bilgilendirme dışında görüntü ve ses sistemlerini çalıştırmayacak.

Güzergahlar, Taşımacıyı Tespit Komisyonu ve sürücü tarafından belirlenecek. Taşımacıyı Tespit Komisyonu, her yıl ilgili okul müdürünün başkanlığında okul aile birliği başkanı, öğretmenler kurulu toplantısında ad çekme ile belirlenecek bir öğretmen, çocuğu servisle taşınan veliler arasından okul idaresinin belirleyeceği iki veli, varsa okul eğitim vakfı yönetim kurulunca belirlenecek bir temsilcinin katılımıyla oluşturulacak.

Güzergahlar tespit edilirken hangi suretle olursa olsun tehlikeli ve kalabalık değil, öğrencilerin riske girmeyeceği noktalar ve yollar tercih edilecek. Öğrencilerin ikamet adreslerinde yıl içerisinde değişiklik olduğu takdirde öğrenci sayısına göre güzergahlarda çalıştırılan araçlar arasında komisyon tarafından en uygun şekilde yer değişikliği yapılabilecek.

Bakanlık ya da valilik tarafından mesai veya eğitim saatleri değiştirildiği takdirde taşımacı değişen saat uygulamasına aynen uyacak. Öğrencilerin araçlara binmesi veya inmesi sırasında trafikteki diğer araçların öğrenciler için tehlike oluşturmayacak şekilde duraklamasını sağlamak amacıyla "DUR" işaret levhası mutlaka yakılacak.

Okul servis araçları, okula uzaklık, coğrafi ve iklim şartları dikkate alınarak öğrencileri ders başlangıcından en fazla 15 dakika önce okula teslim edecek. Öğrenciler evden daha erken alınarak okula erken bırakılmayacak, 15 dakikadan daha fazla bir süre bekletilmeyecek, ders bitiminde okuldan bekletilmeden alınarak evlerine bırakılacak.

Okul servis araçlarının öğrencileri, okul açılış saatinden 15 dakika önce okula bırakmak ve okul kapanış saatinden 15 dakika sonra okuldan almış olmaları gerekecek.

Servis araçlarında ayakta ve taşıma sınırı üzerinde öğrenci taşınmayacak. Komisyon, sözleşmede yer alan hükümlerin yerine getirilmemesi durumunda tek taraflı sözleşmeyi feshedebilecek.

Taşımacı, komisyonun yazılı onayı olmadıkça bu sözleşmeye dayalı hak ve yükümlülüklerini hiç kimseye temlik, devir ve ciro edemeyecek, isim ve unvan değişikliği yapmayacak. Taşımacı, okulun mesai saatleri içinde zorunlu ve gerekli görüldüğü zamanlarda kullanılmak üzere araç temin edecek. Öğrenci servis araçlarına komisyonun onayladıklarının dışında taşıt sürücüsünün yakınları dahil hiçbir kimse bindirilmeyecek.

Şoför ve rehber personelin ilgili il ve ilçe milli müdürlüğünce düzenlenen eğitim sonunda verdiği sertifikaya sahip olmaları gerekecek. Yeni bir güzergah açılabilmesi için taşımacıyı tespit komisyonunca uygun bulunması gerekecek.

Usul ve esaslara göre, sözleşme feshi ve iptali de belirlendi.

Buna göre, taşımacıların, şoförlerin ve rehber personellerin, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53'üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş ve kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık ve aynı Kanunun Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar başlıklı İkinci Kısım Altıncı Bölümü'nde düzenlenen maddelerdeki suçlardan birinden mahkum olması durumunda sözleşme feshedilecek.

Ayrıca affa uğramış veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa bile Türk Ceza Kanununun 81, 102, 103, 104, 105, 109, 179/3, 188, 190, 191, 226 ve 227'nci maddelerindeki suçlardan hüküm giymesi veya devam etmekte olan bir kovuşturması bulunması ya da kovuşturması uzlaşmayla neticelenmiş olması ve taşımacı, şoför ve rehber personelin, okul servislerinde, genel ahlak ve adaba aykırı davranışlar, eğitim-öğretim ortamını olumsuz etkileyen tutumlar ile araç içerisinde genel ahlak ve adaba aykırı görsel ve yazılı yayınlar bulundurduğunun yetkili mercilerce tespiti halinde sözleşmeleri iptal edilecek.

Taşımacılar, öğrenci ve çocukların oturarak güvenli ve rahat bir yolculuk yapmalarını sağlayacak, tedbirleri alarak taahhüt ettiği yere kadar valiliklerce belirlenecek. Okul servis araçlarında rehber personel bulundurulacak.

Taşımanın tamamının veya bir kısmının bir büyükşehir belediyesi ile belediye sınırları içerisinde gerçekleşmesi halinde şehir içinde izlenecek güzergah için ilgili büyükşehir belediyesi veya belediyeden özel izin belgesi alacak taşımacı, hizmet akdine tabi olarak yanında çalışanların, sosyal güvenlik yönünden sigorta işlemlerini yaptıracak.

7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanununun 62'nci maddesi çerçevesinde belirlenen fiyat tarifesine uyacak.

Taşınan öğrenci ve çocuğun, okulunun veya ikametgahının değişmesi, uzun süreli tedaviyi gerektiren bir hastalık geçirmesi, okuldan ayrılması veya öğrencilik hakkını kaybetmesi, özel izin belgesinin iptal edilmesi hallerinden herhangi birine bağlı olarak servisle taşınmaktan vazgeçmesi durumunda varsa geri kalan ayların ücretleri iade edilecek.

Taşıyıcılar, her eğitim-öğretim yılında çalıştıracakları rehber personel, asıl ve yedek şoför isimleriyle araçların plakalarını ve her türlü değişiklikleri aynı gün içinde okul yönetimine bildirecek.

Okul servis araçlarındaki araç takip sistemi verileri istenmesi halinde okul yönetimi, kolluk birimleri ve velilerle paylaşılacak.

Belirlenen usul ve esaslara göre, ücretler yıllık olarak ödenebileceği gibi aylık taksitlerle de (en fazla 9 taksit) ödenebilecek.

Öğrenci taşımacılığı yapan her araç Taşımacıyı Tespit Komisyonunca belirlenen ve yazılı olarak bildirilen bir muhtaç öğrenciyi ücretsiz olarak taşımakla yükümlü olacak.

İhtiyaç olması halinde okul yönetiminin uygun gördüğü bir noktada firma, okulda araçların takibinden sorumlu ve okul idaresiyle diyaloğun sağlaması amacıyla bir yetkiliyi okulda bulunduracak. Okul binasına ve eklentilerine görevli yetkili haricinde kimse girmeyecek ve öğrencilere olumsuz örnek teşkil eden sigara ve içki içmek, zararlı maddeler kullanmak gibi davranışlarda bulunmayacak.