Niğde
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesinde 500 vat gücündeki yakıt pilinin yaklaşık 10 saat süreyle çalışmasını sağlayacak ve otomotiv sektöründe kullanılacak otomatik kontrollü hidrojen depolama sisteminin prototipi geliştirildi.
Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yüksel Kaplan, ekibiyle özellikle otomobillerde kullanılmak üzere TÜBİTAK-1001 Programı kapsamında "Otomatik Kontrollü Metal Hidrür Reaktör Geliştirilmesi Projesi"ni hazırladı.
Testleri başarıyla tamamlanan reaktör, yakıt pilinin güç ünitesinin ilk çalıştırılması, hızlanması, yavaşlaması, rölantide çalışması ve durdurulması gibi değişken yük koşullarındaki dinamik davranışlar göz önünde bulundurularak gerekli hidrojen miktarını sağlayabilecek şekilde tasarlandı.
Hidrojenin güvenli bir şekilde depolanması ve kullanılabilir hale getirilmesi amacıyla tasarlanan prototipin gelecekteki sıfır emisyonlu araçlar için önemli teknoloji adımı olması planlanıyor.
Proje kapsamında 1 doktora tezi, 2 yüksek lisans tezi, 5 uluslararası saygın dergide makale, 7 uluslararası ve 4 ulusal bildiri yayımlandı, kasım ayında Türk Patent ve Marka Kurumundan ulusal patent tescili aldı.
Prof. Dr. Yüksel Kaplan, AA muhabirine, 20 yıldan fazladır hidrojen teknolojileri ve yakıt pilleri üzerine çalışma yaptığını söyledi.
Otomatik kontrollü metal hidrür reaktörlerde hidrojen depolama üzerine çalıştıklarını belirten Kaplan, otomotiv sektöründe kullanılabilecek hidrojenin depolanmasının önemli olduğuna dikkati çekti.
Kaplan, çalışmada hem malzemeyi iyileştirdiklerini hem de tasarımda iyileştirmeler yaptıklarını vurgulayarak, şöyle konuştu:
"Çalışma sistemi şöyle; otomobilde hızlarına göre çeşitli modüller var. Bu özelliği endüstriyel bakımdan projeye çok özgünlük katıyor. Hızına göre 1, 2 ve 3. grup modüller var. Bu modüller hız arttıkça devreye giriyor. Bunlar da kontrol sistemiyle oluyor. Yaptığımız çalışma ülkemiz açısından çok stratejik öneme sahip çünkü enerji depolama çok önemli. Siz hidrojeni nereden üretirseniz üretin, depolama sisteminiz gerekiyor. Depolama günümüzde oldukça önem arz etmektedir."
Bundan sonraki aşamada projeyi geliştirmek için çalışacaklarını ifade eden Kaplan, Ankara'da çalıştıkları firmayla 2025'te endüstriyel olarak büyük ölçekli TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programları (TEYDEP) projesine müracaat edeceklerini dile getirdi.
Kaplan, denizaltılar için önemli olan sistemi geliştirmeyi düşündüklerini vurguladı.
Sistemin 500 vatlık bir yakıt pilini yaklaşık 10 saat çalıştırabildiğini anlatan Kaplan, şunları kaydetti:
"Bu küçük ölçekte bir prototip. Sadece çalışabiliyor mu çalışmıyor mu diye denendi. Bundan sonra diyelim ki otomobili 100 kilovatlık enerjiyle götürmek istiyorsanız ona göre yeniden tasarlamanız gerekiyor. Biz de zaten firmayla bunları yapacağız. Mesela denizaltı olursa o zaman belki 5 tonluk 10 veya 20 reaktör yapmanız gerecek. Otomobilde ise 5 kilogram hidrojeni depolamak için ne kadar sistem boyutları olacak. Bütün bunlar hesaplanarak tasarlanacak."
Kaynak: AA
dikGAZETE.com