Ankara
GÜBRETAŞ Genel Müdürü İbrahim Yumaklı, TKİ HÜMAS ürününün yerli ve milli kaynaklardan üretiliyor olmasını çok önemsediklerini belirterek, "Kuru şartlarda ekmeklik buğday deneme alanında yapılan TKİ HÜMAS uygulamasında kullanım miktarına bağlı olarak yüzde 33'e varan verim artışları elde edilmiştir. En az 1,5 milyon litre TKİ HÜMAS ürününü 2025 yılına kadar yurt içi ve yurt dışında tarımsal üretimin kullanımına sunmayı hedefliyoruz." dedi.
Yumaklı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de tarım arazilerinin büyük çoğunluğunda görülen organik madde noksanlığını gidermenin en ekonomik ve hızlı çözüm yollarından birinin toprağa veya bitkiye doğrudan hümik asit uygulaması olduğunu söyledi.
Hümik asitin, topraktaki organik maddelerin ana bileşeni olan humusun en aktif maddesi olduğunu dile getiren Yumaklı, şöyle konuştu:
"Hümik asitler, kısmen veya tamamen çürümüş bitki veya hayvan artıklarının oluşturduğu siyah veya koyu kahve renkli maddelerdir. Bu asit, doğada en fazla leonardit olarak adlandırılan düşük kalorili kömürlerin içerisinde bulunmaktadır. Leonardit ise kömür durumuna ulaşmamış organik bir maddedir.
Diğer organik ürünlerle karşılaştırıldığında leonardit, hümik asitler açısından çok zengindir. Bir kilogram leonardit, yaklaşık beş kilogram diğer organik hümik asit kaynağına karşılık gelir. Bilimsel verilere göre 1 litre sıvı hümik asidin 8 ton hayvan gübresine, 1 kilogram katı hümik asidin ise 30 ton hayvan gübresine eşdeğer olduğu belirtilmektedir."
"GÜBRETAŞ 5 yıl tek yetkili ve başbayi"
Şubat 2020'de imzaladıkları sözleşmeyle Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) tarafından üretilen TKİ HÜMAS adlı ürünün 5 yıl boyunca pazarlama, satış ve dağıtımı konusunda tek yetkili ve başbayisi olduklarını hatırlatan Yumaklı, "Humik asitler toprakların fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerini iyileştirerek verim kapasitesini artırır. Organik madde yönüyle zengin topraklarda yetiştirilen bitkiler daha iyi beslendiği için bol verimli ve üstün kaliteli ürün elde edilmesi kolaylaşır. Hümik asitlerin olumsuz bir özelliği yoktur." ifadesini kullandı.
Yumaklı, farklı raporlardan elde edilen verilere göre 2018 yılında global hümik asit pazarının yıllık 400-500 milyon dolar civarında olduğunu, pazarın 2024'de 1 milyar doları aşmasının beklendiğini aktardı.
"Üzüm verimi yüzde 36 arttı"
Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Başkanı Prof. Dr. Sait Gezgin tarafından TKİ HÜMAS ürünün, çeşitli bitkilerde denendiğini anlatan Yumaklı, şöyle devam etti:
"Manisa Alaşehir’deki bir üzüm bağında yapılan denemede, TKİ HÜMAS'ın uygulanan dozuna göre üzüm verimini yüzde 36 civarında artırdığı ve asmaların sürgün uzunluğuna etkisi yönüyle de yüzde 100’e varan oranda katkı sağladığı görülmektedir.
Isparta’nın Eğirdir ilçesinde 5 yaşındaki kiraz ağaçlarında yapılan denemede ise ağaç başı verimin yüzde 80'e varan oranda yükseldiği tespit edilmiştir. Kuru şartlarda ekmeklik buğday deneme alanında yapılan TKİ HÜMAS uygulamasında ise kullanım miktarına bağlı olarak yüzde 33'e varan oranda verim artışları elde edilmiştir."
Yumaklı, dünyada organik toprak düzenleyici hümik asite ihtiyaç arttığını, dış pazara kaliteli ve rekabetçi ürün sunduklarında karşılık bulacaklarını söyledi.
"TKİ'nin üretim kapasitesi 1 milyon litre"
Bu ürünün yerli ve milli kaynaklardan üretiliyor olmasını çok önemsediklerini belirten Yumaklı, şunları kaydetti:
"Bu ürünle ilgili yaptığımız sözleşmenin, sektöre yeni bir soluk ve üreticilerin kullanım alışkanlıklarına da önemli bir katkı sağlayacağı kanaatindeyiz. En az 1,5 milyon litre TKİ HÜMAS ürününü 2025 yılına kadar yurt içi ve yurt dışında tarımsal üretimin kullanımına sunmayı hedefliyoruz.
5 yıl boyunca satış ve dağıtımını üstlendiğimiz bu ürün maliyetleri azaltarak üreticimiz için girdi, topraklarımız için organik madde zenginliği ve tarım sektörü için katma değer yaratacaktır. Paydaşımız TKİ'nin, gerektiğinde bu ürünün üretim kapasitesini yılda 1 milyon litre gibi rakamlara çıkarma kabiliyetine sahip olması da önemli bir avantaj."
"Bugüne kadar 2 milyon litre ürünü toprakla buluşturduk"
TKİ Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Uygun da linyit sahalarında atıl halde bulunan leonarditleri değerlendirip ekonomiye kazandırılması amacıyla 2009'da hümik asit üretim faaliyetlerine başladıklarını söyledi.
Hümik asitle ilgili ürün geliştirme, üretim ve pazarlama çalışmalarının sürdüğünü belirten Uygun, "Kurumumuza bağlı Konya Ilgın Kontrol Müdürlüğünde bulunan Hümik Asit Üretim Tesisinde modern şartlarda ve yüksek kalitede üretimini gerçekleştirdiğimiz TKİ-HÜMAS markalı ürünümüzden bugüne kadar toplam 2 milyon litre satış yapılarak topraklarımızla buluşması sağlanmıştır.
Bu kapsamda hem topraklarımızın yapısı düzeltilip ürün verimlerimizi arttırırken hem de yaklaşık 2 bin 500 ton leonarditi ülke ekonomisine kazandırılmış bulunmaktayız." bilgisini verdi.
Kaynak: AA