S&P 500 ve Nasdaq endeksleri tarife belirsizlikleriyle geçen ikinci çeyreği rekorla tamamladı

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, nisan ayı başında açıklanan karşılıklı gümrük vergileri sonrasında borsalarda sert satışlar görüldü. S&P 500 ve Nasdaq endeksleri nisan ayında 15 ayın en düşük seviyelerine kadar geriledi. Endeksler, tarife ertelemeleri, ilan edilen ticaret anlaşmaları ve yeni anlaşmaların yapılacağına dair iyimserlikle kayıplarını telafi etti.

Trump'ın geçen yıl kasım ayındaki seçim zaferinin ardından kurumsal vergi indirimleri ve düzenlemelerin azaltılması gibi beklentilerle rüzgarı arkasına alan ABD pay piyasalarında endeksler, tüm zamanların en yüksek seviyelerine ulaşmıştı. Dow Jones endeksi geçen yıl aralık ayında 45.014,04 puanla tüm zamanların en yüksek kapanış değerini elde etmişti.

Nasdaq endeksi de geçen yıl aralıkta 20.173,89 puan ile kapanış rekoru kırmıştı. S&P 500 endeksi ise bu yıl şubat ayında 6.144,15 puanla en yüksek kapanış değerini görmüştü.

Yılın ocak-mart döneminde ticaret savaşı endişeleri ve ülkelere tarife tehditleri dolayısıyla Dow Jones endeksi yüzde 1,3, S&P 500 endeksi yüzde 4,6 ve Nasdaq endeksi yüzde 10,4 geriledi.

Trump'ın uyguladığı agresif gümrük tarifeleri, Çin, Kanada ve Meksika gibi ülkelerle ticaret gerilimlerini artırırken, tedarik zincirlerinin durumunda ve piyasalarda belirsizlik hakim oldu.

Özellikle Çin'den gelen misilleme adımları da küresel ticaret savaşının tırmanması korkusunu güçlendirirken, teknoloji ağırlıklı Nasdaq endeksinde sert satışlar yaşandı.

Trump'ın karşılıklı tarifeleri açıklamasından sonraki iki işlem gününde endekslerde Kovid-19 salgının yaşandığı 2020'den bu yana en yüksek oranda günlük kayıplar görüldü. Sadece iki günde Dow Jones endeksi yüzde 9,3, S&P 500 endeksi yüzde 10,5 ve Nasdaq endeksi yüzde 11,4 düşerken, ABD piyasalarından yaklaşık 6 trilyon dolar silindi.

Karşılıklı gümrük vergilerinin açıklanmasının ardından hafta sonu Asya borsaları ve kripto piyasalarında da kayıplar derinleşti. ABD piyasalarında 7 Nisan'da günlük düşüşün yüzde 20'yi bulacağı yeni bir "Kara Pazartesi" yaşanacağı konuşulmaya başlanmasına karşın korkulan derecede bir kayıp yaşanmadı.

Yine de Dow Jones endeksi 7 Nisan'da 36.611,78 puan, S&P 500 endeksi 4.835,04 puan ve Nasdaq endeksi 14.784,03 puan ile yılın en düşük seviyelerini gördü. Böylelikle bu tarihte endekslerin zirvelerine kıyasla değer kaybı sırasıyla yüzde 18,7, yüzde 21,3 ve yüzde 26,7 olarak hesaplandı.

Tırmanan tarife geriliminin ABD borsalarını sarsmasının ardından 9 Nisan'da piyasaların açılmasından birkaç dakika sonra sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan Trump, "Sakin olun." ifadesine yer verirken, her şeyin yoluna gireceğini ve ABD'nin her zamankinden daha büyük ve daha iyi olacağını kaydetti. Trump, hemen sonrasında yaptığı ikinci bir paylaşımda ise "Satın almak için harika bir zaman." ifadesini kullandı.

Aynı gün öğle saatlerinde Trump'ın Çin hariç diğer ticaret ortakları için ek tarifeleri 90 gün süreyle durdurduğunu duyurması ise borsadaki yükselişi ateşledi. Trump, ayrıca Çin'e uyguladığı karşılıklı tarifeyi ise yüzde 125'e çıkardığını açıkladı. 9 Nisan kapanışta Dow Jones endeksi yüzde 8'e yakın, S&P 500 endeksi, yüzde 9,5 ve Nasdaq endeksi yüzde 12'den fazla yükseldi.

Dow Jones endeksi, Mart 2020'den bu yana en büyük oranda artış gösterirken, S&P 500 endeksi 2008'den bu yana en büyük günlük kazancını elde etti. Nasdaq endeksi de Ocak 2001'den bu yana en büyük günlük artışını ve tarihindeki ikinci en yüksek kazancını kaydetti.

Tarife ile ilgili gelişmelerin hakim olduğu nisan ayını Dow Jones endeksi yüzde 3,17 ve S&P 500 endeksi yüzde 0,76 azalışla tamamlarken, Nasdaq endeksinde ise yüzde 0,85 kazanç oldu.

Washington ve Pekin yönetimleri, nisan ayından bu yana karşılıklı uyguladıkları gümrük vergilerinde düşüşe giderek ticarette artan gerilimi yatıştırma yönünde adım attı.

14 Mayıs itibarıyla ABD'nin Çin mallarına uyguladığı gümrük vergilerini 90 gün süreyle yüzde 145'ten yüzde 30'a, Çin'in de ABD mallarına uyguladığı gümrük vergilerini yüzde 125'ten yüzde 10'a düşüreceği bildirildi.

Mayıs ayında tarife geriliminin yatışması piyasalara doping oldu. Mayısta Dow Jones endeksi yüzde 4'e yakın, S&P 500 endeksi yüzde 6'dan fazla ve Nasdaq endeksi yüzde 9,6 değer kazandı.

Bu ayda piyasaların yükselişinde, şirketlerin güçlü finansal sonuçlar açıklamaları ve ülke ekonomisinin dirençli kaldığına işaret eden verilerin resesyon korkularını yatıştırması da etkili oldu.

İsrail ve İran arasındaki ateşkesin ardından jeopolitik gerilime dair endişeler hafiflerken, ABD'nin daha düşük tarife oranlarıyla sonuçlanacak ticaret anlaşmalarına varacağına dair beklentiler ve ABD Merkez Bankasının (Fed) gelecek aylarda faiz indirimine gideceğine dair iyimserlik haziranda piyasalarda risk iştahını artırdı.

S&P 500 ile Nasdaq endeksleri 27 Haziran'da tüm zamanların en yüksek kapanış değerlerine ulaşırken, 30 Haziran'da da sırasıyla 6.204,95 ve 20.369,73 puanla kapanış rekorlarını tazeledi.

Böylelikle haziranda Dow Jones endeksi yüzde 4,3, S&P 500 endeksi yaklaşık yüzde 5 ve Nasdaq endeksi yüzde 6,6 yükseldi. Endekslerin ikinci çeyrek genelindeki artışı da sırasıyla yüzde 5, yüzde 10,6 ve 18 oldu.

Endekslerin yılın ilk yarısındaki kazançları ise Dow Jones için yüzde 3,64, S&P 500 ve Nasdaq için de yüzde 5,5 olarak hesaplandı.

Kaynak: AA