'Şeyh Küşteri'den Hayali Küçük Ali'ye Karagöz' sergisi

"Hayal ya da Gerçek-Şeyh Küşteri'den Hayali Küçük Ali'ye Karagöz" sergisi, ramazan hediyesi olarak İstanbulluların beğenisine sunuldu.

Ramazan ayı boyunca Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (MSGSÜ) Tophane-i Amire Tek Kubbe'de izlenime açık olacak sergi, ilk ziyaretçilerini oynatılan kısa bir gölge oyunuyla karşıladı.

Küratör Erkan Doğanay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bir ramazan hediyesi olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin (İBB) kıymetli bir koleksiyonunu meraklılarıyla paylaşmak istediklerini söyledi.

Yüzyıllardan bu yana yaşatılan bir gölge tiyatrosu olan Karagöz'ün 1960'lı yıllarda oluşan ve restore edilerek güçlendirilmiş bu Karagöz koleksiyonunu ramazanın başlangıcı vesilesiyle izlenime açtıklarını aktaran Doğanay, şunları kaydetti:

"İçerik açısından çok ilginç bir sergi oldu. Hem Karagöz'ün Osmanlı coğrafyasındaki yolcuğunu belgelerle anlatan hem de oyunun beslendiği sosyal hayattan eşleştirilmelerinin görülebileceği bir sergi. Ziyaretçiler, 'Tuzsuz Deli Bekir'in silahına benzer gerçek bir karşılığını burada bulabilecekler."

Ayrıca Karagöz gölge oyununun günümüze taşınmasına katkısı olan Hayali Küçük Ali'nin 1960'ların sonunda TRT'ye giderek "Osmanlıca pek çok Karagöz metnini Türkçeleştirdiğini, çoğunu güncellediğini, yeni oyunlar eklediğini" söylediğini anlatan Doğanay, kıymetli bir sanat olan Karagöz oyununun kayıt altına alınmasını sağladığını vurguladı.

TRT'den temin ettikleri Hayali Küçük Ali'nin 3 görüntüsünün de sergide izlenebileceğini belirten Doğanay, şöyle devam etti:

"Karagöz oyundaki bir karakter. Aynı zamanda gölge oyununun adı. Buradaki başrol kahramanı Karagöz olsa da ona eşlik eden oyun arkadaşları var. Sergide Karagöz'ün yanı sıra 20 karakterin daha oyun figürleri var. Zenneler, Tuzsuz Deli Bekir, Kürt, Arap, Ermeni, Rum, Balkan, Çerkez ve Acem gibi çok çeşitli farklı grupların temsil edildiği karakterlerin yer aldığı bu oyun aslında Osmanlı dönemindeki sosyal dokuyu, zenginliği ve kültürler arasındaki farklılığa rağmen kurulan iyi ilişkileri de gösteriyor. Toplamda 300'e yakın figür var, bu figürlerin 160'ı Hayali Küçük Ali'ye ait, diğerleriyle Osmanlı döneminden kalan figürler."

İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü Koleksiyonu'ndaki Karagöz oyunu karakteri, malzeme ve belgelerinin ilk kez sanatseverlerin beğenisine sunulduğu sergide, Osmanlı döneminden kostüm, obje, günlük hayatta kullanılan eşya ve dökümanlar Karagöz tiplemelerine eşlik ediyor.

Hayali Memduh'un Karagöz çizimlerinin yer aldığı defterleri ile TRT arşivinden alınan 1970'li yıllarda kaydedilmiş Hayali Küçük Ali oyunlarının kayıtları da görülebildiği sergi, 16 Haziran'a kadar MSGSÜ Tophane-i Amire Binası Tek Kubbe Salonu’nda ziyaret edilebilecek.

Kaynak: AA