'Sigara içenlerin yüzde 44,9'u bırakmayı denedi'

Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Esra Uzaslan, Küresel Yetişkin Tütün Araştırması verilerine göre, Türkiye'de sigara içenlerin yüzde 44,9'unun son bir yıl içinde tütün kullanımını bırakmayı denediğini bildirdi.

Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi de olan Uzaslan, 9 Şubat Dünya Sigara Bırakma Günü dolayısıyla yazılı bir açıklama yaptı.

Son yıllarda tütün ürünlerinin zararlarına dair farkındalık seviyesinin arttığını belirten Uzaslan, sigaraya çoğunlukla ergenlik döneminde başlandığını ve ilk denemelerin hemen tümünün 18 yaşından önce gerçekleştiğini ifade etti. Prof. Dr. Esra Uzaslan, şöyle devam etti:

"15 yaş ve üzeri dünya nüfusunun yüzde 24'ü yani 1 milyar 164 milyon kişi sigara kullanıyor. Sigara içme sıklığı erken erişkinliğe kadar artıyor ve daha sonra yaş ilerledikçe azalıyor. Küresel Yetişkin Tütün Araştırması verilerine göre, Türkiye'de sigara içenlerin yüzde 44,9'u son bir yıl içinde tütün kullanımını bırakmayı denedi. Bu oran 2008 yılında yüzde 40,8'di. Halen tütün kullanan bireylerin yüzde 35,4'ü (2008 yılında yüzde 27,8'di) gelecek 12 ay içinde bırakmayı planlamaktadır. Türkiye'de erkeklerin yüzde 42'si, kadınların yüzde 13'ü sigara kullanmaktadır. Ülkemizdeki tütün tüketimine bağlı hastalık ve ölümleri azaltmak üzere yürürlüğe konulan yasalar ile sigara satışları 2008 yılından itibaren düşüşe geçse de 2014 yılından itibaren tüketim yeniden arttı, 2015 yılında ise 2008 seviyelerine geri dönüldü. TÜİK tarafından yapılan Türkiye Sağlık Araştırmasına göre, 2010 yılında her gün sigara içen oranı yüzde 25 iken 2014 yılında yüzde 27'ye çıkmıştır. Erkeklerde sigara içme oranı yüzde 39'dan yüzde 42'ye ulaşmıştır. Kadınlarda da 2010 yılında yüzde 12 olan sigara içme oranı 2014 yılında yüzde 13 olmuştur. Küresel Yetişkin Tütün Araştırması 2012'ye göre Türkiye'de kentsel bölgede kadınlarda arasında sigara içme sıklığı yüzde 15,5, kırsal bölgede yüzde 6,7'dir. Türkiye'de yapılan yerel çalışmalarda kadınlarda sigara içme sıklığı yüzde 19 ile yüzde 28 arasında değişmektedir."

Sigara bırakma sürecinde kişisel motivasyonun önemli olduğuna dikkati çeken Uzaslan, hekim desteği, gerekli olduğu durumlarda ilaç tedavisinin nikotin yoksunluğu yakınmalarıyla baş etmede, sigara içme dürtülerinin kontrolünde ve nüksetmesinin engellenmesinde destek sağladığını belirtti.

Türkiye'de yaklaşık 400 Sigara Bırakma Polikliniği bulunduğu bilgisini veren Uzaslan, Alo 171 hattı üzerinden veya doğrudan bu merkezleri arayarak randevu alınabileceğini aktardı.

Sigarayı bırakmanın sağlığa etkisinin ilk 20 dakikada başladığını aktaran Uzaslan, şunları kaydetti:

"20 dakikada kalp atış hızı düşer. 12 saatte kandaki CO seviyesi normale döner. 2 hafta-3 ay içinde kalp krizi riski azalmaya başlar, akciğer fonksiyonları artar. 1-9 ayda öksürme ve nefes darlığı azalır. 1 yılda koroner kalp hastalığı riski sigara içen birinin yarısı kadar olur. 10 yılda akciğer kanseri riski sigara içen birinin yarısı kadar olur, ağız, gırtlak, yemek borusu, böbrek, mesane ve pankreas kanseri riski azalır. 15 yılda koroner kalp hastalığı riski sigara içmeyen birininkiyle aynı olur.

Sigarayı bırakmayı denerken bazı kişilerde huzursuzluk, uykusuzluk veya uykuya eğilim, gerginlik, dikkat dağınıklığı, sinirlilik, yorgunluk, titreme, baş ağrısı, kabızlık, mutsuzluk veya aşırı neşelenme, iştah artması, ağız kuruluğu ve ağız yaraları görülebilir. Sigara bırakma polikliniklerinden destek alan olgularda bu sorunların yönetimi öğretilir ve tedavi destekleri bu sorunların ortaya çıkmasını engelleyebilir. Yürüyüşe çıkmak, duş almak, spor yapmak, müzik dinlemek, hobilere zaman ayırmak, bitki çayları içmek, kafeinli içeceklerden uzak durmak faydalı olabilir. Kişi bırakma günlerinden sonraki birkaç hafta boyunca sigara içmediğinde sigara içme dürtüleri daha zayıf ve seyrek hale gelir ve daha kolay başa çıkılabilir. İlaç tedavileri sigara içme isteğini ve ani gelen dürtüleri azaltır ve ortadan kaldırır. Bu tedavilere ek olarak meşgul edecek etkinlikler, sigara içmeye teşvik edecek durumlardan kaçınma, egzersiz yapmak önerilen yöntemlerdir."

Kaynak: AA