'Suriye'deki krizin Türkiye'siz çözümü yok'

Bosna Hersekli Ortadoğu uzmanı ve siyasi analist Muhammed Jusic, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, Arap ülkelerindeki çatışmaların, insanların özgürlük, demokratik seçimler ve daha fazla hak talebinde bulunduğu gösterilerle başladığını anımsatarak, Suriye'deki halkın da sadece bir aileye ayrıcalık tanınan devlet kademeleri ve orduda eşit görev dağılımı talep ettiğini söyledi.

Suriye'deki çatışmaların yayılmasıyla bölgesel ve uluslararası güçlerin de kendi çıkarları doğrultusunda çatışmaya dahil olma fırsatı bulduklarını kaydeden Jusic, böylece Suudi Arabistan ve İran arasındaki uzun süren anlaşmazlığın Suriye'ye taşındığını belirtti.

Bu şekilde, o ana kadar var olmayan Sünni-Şii çatışmasının kaynamaya başladığı bir durumun oluştuğuna dikkati çeken Jusic, iktidarı, orduyu ve ekonomik eliti elinde bulunduran Şiilerin, Suriyeli halka aidiyetleri yüzünden düşmanıymış gibi davranmaya başladığını söyledi.

Jusic, dünya kamuoyunda, Suriye'de yaşananların Müslümanlar arasında bir çatışma olduğuna dair izlenim oluştuğunu dile getirerek "O iki güç, çatışmayı Müslüman içi bir çatışma olarak göstermeyi başardı. Aslında petrol lobileri arasında, doğalgaz ve petrol boru hatlarının nereye gideceğiyle ilgili olan çatışma, dünya kamuoyunca Müslümanlar arasında hoşgörüsüzlük ve kendi içinde çatışan bir din olarak algılandı." dedi.

Bu iki bölgesel gücün çatışmasının diğer dünya güçlerini de buraya dahil ettiğini belirten Jusic, "ABD ile NATO kendilerini Suudi-Körfez seçeneğine daha yakın gördü, İran ise Esed rejiminin yanında durdu." diye konuştu.

Suriye'deki insanlık trajedisinin son bulmasıyla ilgili senaryolar hakkında da konuşan Jusic, Suriye'deki bölgesel ve küresel güçler anlaşmadığı sürece orada barış olmayacağını söyledi.

Jusic, Guantanamo'nun ABD yönetimine ne kadar büyük bir sorun yarattığına dikkati çekerek "DEAŞ sorununun çözülmesi için kaç tane Guantanamo açılması gerekiyor? O insanlara ne olacak? Bu soruları henüz sormamalıyız. Bu meselenin, kamuoyunun uzağında çözülmesinden korkuluyor. Benim her zaman korktuğum ise böyle şeyler olduğunda sonuçlarının 50 yıl sonra karşımıza çıkması." diye konuştu.

Güvenlik sorunlarıyla mücadelede Türkiye'nin çoğu zaman yalnız bırakıldığını söyleyen Jusic, "Suriye'de sahada bulunan tüm bu güçler bir şekilde Suriye'den uzakta. Her an uçaklarını geri çekip sahadaki gruplarını finanse etmeyi durdurabilirler. Türkiye ise böyle bir lükse sahip değil. Her ne oluyorsa onların bahçesinde oluyor. Suriye'deki krizin Türkiye'siz çözümü yok." değerlendirmesinde bulundu.