İstanbul
"Arap petrolünün sembol ismi" ve "petrol çağının temsilcisi" olarak bilinen Suudi Arabistan eski Petrol Bakanı Ahmed Zeki Yemani 90 yaşında Londra'da hayatını kaybetti.
Suudi Arabistan merkezli El-İhbariyye kanalının haberine göre, Yemani İngiltere'nin başkenti Londra'da dün yaşamını yitirdi.
Haberde, eski Bakan Yemani'nin cenazesinin ülkesine getirilerek Mekke'deki El-Mualla Mezarlığı'na defnedileceği belirtildi.
Yemani uluslararası arenada, Batı'ya petrol ambargosu uygulayan bakan olarak tanındı.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütüne (OPEC) üye Arap ülkeleri, Mısır ve Suriye'nin 6 Ekim 1973'te İsrail'e karşı başlattığı Yom Kippur Savaşı sırasında, eski ABD Başkanı Richard Nixon yönetiminin İsrail ordusuna destek vermesine tepki gösterdi.
Yemani, söz konusu ülkelerin "ABD ve savaşta İsrail'den yana tavır sergileyen ülkelere artık petrol ihraç edilmeyeceğini" bildirmesiyle 15 Ekim 1973'te başlatılan petrol ambargosunun mimarlarındandı.
Ahmed Zeki Yemani kimdir?
Yemani, Mekke'de 1930'da dünyaya geldi. 1952'de Mısır'daki Kahire Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. Ardından ABD'de New York Üniversitesi ve Harvard Üniversitesi'nde yüksek lisans eğitimini tamamladı.
Suudi ailesinden olmayan Yemen kökenli Yemani, Suudi Arabistan Petrol Bakanlığı görevini 1962-1986 yılları arasında yaklaşık 25 yıl yürüttü.
1973 petrol krizi başta olmak üzere Orta Doğu yakın tarihindeki birçok hadisenin şahidi olan Yemani, ülkeyi 1973 petrol krizinden çıkarmış ve OPEC'in ilk Genel Sekreteri olmuştu.
Yemani, OPEC'in geliştirilmesinin en önemli isimlerinden biri olarak biliniyor. Suudi Arabistan'ın OPEC'in kuruluşundan itibaren etkili bir üyesi olmasını sağlayan Yemani, daha önce Batılı ülkelerin hakim olduğu pazarda fiyatları belirlemeye başlayan OPEC'te önemli roller üstlendi.
Yemani'nin Batı'ya uyguladığı ambargo, ABD'de benzin fiyatlarını yüzde 40 artırmış ve ülkede benzin kıtlığına yol açmıştı.
Petrol fiyatlarıysa dünya genelinde 4 katına çıkmış ve bu sayede Körfez ülkeleri zenginleşmeye başlamıştı.
1975'te OPEC toplantısından kaçırılanlar arasındaydı
Yemani, 1975'te Kral Faysal suikasta uğradığı sırada yanındaydı. Aynı yıl, OPEC bakanlarının Viyana'daki OPEC Merkezinde düzenlediği bir toplantı sırasında, "Çakal Carlos" olarak da bilinen Venezuelalı Ilich Ramirez Sanchez liderliğindeki bir grup terörist tarafından rehin alınanlar arasındaydı.
1973 petrol krizinden sonra bugün Suudi Arabistan'ın milli petrol şirketi "Aramco" diye bilinen Suudi Arabistan milli petrol şirketinin kamulaştırılma çalışmalarını denetleyen Yemani, Ekim 1986'da Suudi Arabistan Kralı Fahd tarafından görevden alındı.
Yemani, görevden alındıktan sonra danışman, girişimci ve yatırımcı kimliğiyle İsviçre'ye yerleşti.
1982'de Bahreyn merkezli bir özel sermaye şirketi olan Investcorp'a finansör olarak katıldı. 1990 yılında, Londra pazar analizi grubu olan Küresel Enerji Araştırmaları Merkezini kurdu.
Yemani, 1988 yılında tarihi İslam eserlerini korumak ve dünyaya tanıtmak amacıyla "Yemani Hayır Vakfı"na bağlı "El-Furkan İslam Mirası Vakfı"nı Londra'da kurdu.
Kaynak: AA