ESKİŞEHİR (AA) - Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP) Genel Müdürü Saltuk Düzyol, boru hattında çalışmaların tamamlanmak üzere olduğunu belirterek, "30 Haziran'da vanayı açarak ticari gaz akışını başlatmayı planlıyoruz. Projenin toplamda yüzde 93,5'i tamamlandı." dedi.
Düzyol, Eskişehir'in Seyitgazi ilçesinde bulunan TANAP'tan Türkiye'ye ilk gazın verileceği nokta olan Eskişehir Kompresör ve Ölçüm istasyonunda projeye ilişkin son gelişmeleri anlattı.
TANAP'ın, Güney Gaz Koridoru'nun en önemli kısmını oluşturduğunu belirten Düzyol, Azerbaycan gazını İtalya'ya kadar götürecek olan Trans Adriyatik Doğalgaz Boru Hattı'nın (TAP) projesinin de tamamlanmasıyla gerçek anlamda başarının elde edilebileceğini söyledi.
Düzyol, projenin karasal hatta yüzde 99,9 tamamlandığını vurgulayarak, "Avrupa'ya gidecek Faz-1 dediğimiz kısımda da yüzde 80,7'lik gerçekleşme oranına ulaştık. 30 Haziran'da vanayı açarak ticari gaz akışını başlatmayı planlıyoruz. Projenin toplamda yüzde 93,5'i tamamlandı." diye konuştu.
Test için boru hattına 23 Ocak'ta ilk gazı basmaya başladıklarını hatırlatan Düzyol, Eskişehir'e kadar olan bölümün tamamının gazla doldurulduğunu ve test çalışmalarının sürdüğünü söyledi.
Düzyol, proje kapsamında en yoğun dönemde 13 bin kişiye sahada istihdam sağladıklarını belirterek, boru hattında şu anda yaklaşık 7 bin kişinin çalışmaya devam ettiğini kaydetti.
TANAP'ta finansman rekoruProjenin rakamsal başarılarına ilişkin de bilgi veren Düzyol, şöyle devam etti:
"Projede 82 milyon adam/saat iş yapıldı. 175 milyon kilometre yol kat edildi. 131 bin adet 13 metre uzunluğunda boru kaynatıldı. 11 milyon metreküp hafriyat yapıldı. Erzincan Kızıldağ'da 2 bin 760 metre yüksekliğinde çalıştık. Projenin en derin yeri eksi 65 metreydi. İlk kaynağa başladığımız tarihten itibaren bin 340 kilometrelik ilk bölümü 887 günde bitirdik, bu da rekor bir süredir. Bir ayda 120 kilometrelik 56 inçlik boru indirdik bu bir rekordur. Sakarya geçişi boru hattı projesi kapsamında bin 110 metreyle Avrupa’nın en uzun nehir geçişi. Daha önce bilim dünyası tarafından bilinmeyen 9 tane böcek 1 tane bitki türüne rastladık. 154 arkeolojik alan tespit ettik."
Düzyol, proje başladığında tahmini yatırım bedelinin 11,7 milyar dolar olduğunu hatırlatarak, "Gerek satın alma süreçleri, gerekse proje yönetiminde sağladığımız başarıyla bu rakamı 7,99 milyar dolara kadar çekmiş durumdayız. Bu rakamın içerisinde halen ciddi miktardan yedek akçe var. Korkunç bir finansal başarı, gurur duyarak söylüyorum rekor söz konusu. Ayrıca, uluslararası finans kuruluşlarından 3,75 milyar dolarlık kredi kullanımı için ortaklarımız hak kazanmış durumda. Avrupa Birliği 10,2 milyon dolarlık hibe yardımı sağladı." ifadelerini kullandı.
Proje kapsamında yerli boruların hepsinin Türkiye'deki 6 ana üretici firmadan temin edildiğini dile getiren Düzyol, "Kullandığımız boruların yüzde 80'i Türkiye'den kalan yüzde 20'lik kısmı Çin'den temin edildi." dedi.
TANAP'ta Güney Gaz Koridoru'nun (SGC) yüzde 58, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin (BOTAŞ) yüzde 30 ve BP'nin de yüzde 12'lik hissesinin bulunduğunu hatırlatan Düzyol, yüzde 58 hisseye sahip olan SGC şirketinin hisselerinin yüzde 7'sini yakın bir zamanda SOCAR'ın Türkiye'deki yerleşik şirketine devrettiğini böylece TANAP'ın 4 ortaklı konuma geldiğini aktardı.
"Başka gazlar da gelebilir"Projenin şu anda Türkiye-Gürcistan sınırından tek bir giriş noktası bulunduğunu belirten Düzyol, şöyle devam etti:
"Proje şu an için sadece Azerbaycan ve doğusundaki kaynaklardan gaz verme imkanı olan bir yapıda dizayn edildi. Ancak ev sahibi hükümet anlaşmasında ilgili değişikliklerin yapılması halinde, Doğu Akdeniz ve Irak'tan gelebilecek doğalgazın da boru hattı sistemine girmesi ileriki yıllarda mümkün olabilir. Proje kapsamında hiçbir yer altı depolama tesisine bağlantı öngörülmüş değil. Şu anda tamamen giriş ve çıkış noktaları arasında gaz taşımacılığı hizmeti vereceğiz. Depolama kapasitesi oluşunca ki bu bir ihtiyaç, bunu da değerlendirmek gerekir. "
Düzyol, Türkiye'nin, Bakü-Tiflis-Erzurum boru hattıyla Azerbaycan'dan yılda 6,6 milyar metreküp doğalgaz ithal ettiğini, TANAP aracılığıyla Türkiye’ye 6 milyar metreküp gaz verilmesiyle bu rakamın 12,6 milyar metreküpe çıkacağını, böylece ülkedeki Rus gazının toplam tüketim içerisindeki payının düşeceğini de ifade etti.
BOTAŞ'ın Eskişehir'den alacağı gaz miktarının ilk önce 2 milyar metreküple başlayacağını vurgulayan Düzyol, "2018 Haziran'dan 2019 Haziran'a kadar 2 milyar metreküp, 2021 yılının haziran sonunda 6 milyar metreküpe ulaşacağız." ifadelerini kullandı.