?>

TBMM Başkanı Şentop: Özellikle salgın süreci gösterdi ki güçlü hükümet sistemlerine ihtiyaç var

Şentop, "Bir seçimden sonraki diğer seçime kadarki 5 yıllık dönem bu sistemin anlaşılması ve yerleşmesi için gerekli olan bir dönemdir. Yavaş yavaş bu sistemi anlamaya çalışacağız." dedi.

Gündem - 5 yıl önce

ANKARA

TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisinde, "Katılımcılık ve Çoğulculuk Ekseninde Türkiye'nin Cumhurbaşkanlığı Sistemi" konulu Çarşamba Konferanslarına katıldı.
Akademisyen kökenli olduğundan bu ortamlarda bulunmaktan keyif aldığını ifade eden Şentop, sadece akademik birikim olarak değil, temel esaslarıyla Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemini kaleme alanlardan biri olduğu için bu konuda konuşmaya ehliyetli olduğunu düşündüğünü belirtti.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçişin, Türkiye'de sadece bir siyasi partinin veya bir siyasi liderin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kişisel talebiyle olmuş gibi algılanmaması gerektiğini ifade eden Şentop, bu tür hükümet sistemi tartışmalarının Türkiye'de yeni olmadığını söyledi.
Şentop, 1970'lerde Milli Nizam Partisi ve Milli Selamet Partisi'nin parti programında başkanlık sisteminin yer aldığını ifade etti.
Merhum Cumhurbaşkanları Turgut Özal ve Süleyman Demirel'in de başkanlık sistemi önerisinde bulunduğunu anlatan Şentop, bilinen siyasiler içinde başkanlık sistemi veya yarı başkanlık sistemini önermeyen tek kişinin rahmetli Bülent Ecevit olduğunu dile getirdi.
"Vesayetçi sistemi bütünüyle tasfiye etmek istiyorsak hükümet sistemi değişikliği yapmalıyız kanaati bizde hakimdi." diyen Şentop, şunları söyledi:
"Öğrencilik yıllarımızda, 1988-1991 yıllarında Teklif adında bir hukuk dergisi çıkarttık, hukuk fakültesinde. O derginin yayın yönetmeniydim.
10 binin üzerinde aylık satışı vardı. Derginin 1988 Nisan sayısı başkanlık sistemi üzerinedir. O sayıda, o zaman partisinin İstanbul İl Başkanı olan Cumhurbaşkanımız Erdoğan'dan görüş almışız.
Cumhurbaşkanımız o zaman 'Türkiye için doğru ve ideal sistem başkanlık sistemidir' diyor. 3 Kasım 2002'de seçim olmuş. Ondan sonra bir açıklaması var. O zaman da 'Türkiye için doğru sistem başkanlık sistemi.' diyor.
Bunu müteaddit defalar söyledi. 2010'da Meclis'te Anayasa Uzlaşma Komisyonu kuruldu. O komisyonda bütün partilerin süreç içinde tam bir anayasa önerisi hazırlayıp komisyona verdiğini görüyoruz. Komisyonda AK Parti'yi temsil eden 3 arkadaşımızdan birisiydim.
Verdiğimiz önerideki hükümet sistemi başkanlık sistemiydi. Oradaki hükümet sistemi kısmını 16 Nisan 2017'de bazı revizelerle referanduma sunduğumuz metne dönüştürdük."

"Parlamenter sistem sürücü eğitim aracı gibi"

Şentop, Türkiye'de 1961'den sonra uygulanan "vesayetçi" dedikleri sistemin sürücü eğitimi için kullanılan araçlara benzediğini ifade etti. Bu araçlara dışarıdan bakıldığında diğer araçlar gibi olduğunu anlatan Şentop, şunları söyledi:
"Bu araçların sağ tarafında aracı kumanda eden mekanizmalar da var. Debriyaj, fren, gaz var. Acemi eğitilen araçlar.
Bir sıkıntılı durum ortaya çıkarsa sağ taraftaki eğitmen araca müdahale ediyor. Türkiye'deki sistem bu eğitim verilen araçlar gibi bir sistem.
Sol tarafa oturuyor, seçilmiş siyasetçi, fiyakası da yerinde ilk oturduğu zaman, aracı kullandığını düşünüyor, yola çıkıyor fakat bir yere giderken birden araç duruyor.
Farkında değil niye durduğunun ama sonra yavaş yavaş öğreniyor. Sağ taraftaki adam kullanıyor aracı. Türkiye'de bir taraftan solda oturup ülkeyi yöneteyim diyen siyasi hareketler var.
Bir de sol tarafla ilgilenmeyen, araç esas sağdan yönetiliyor deyip, sağ tarafa oturmaya meraklı bazı siyasi, ideolojik hareketler var.
Bunlara askeri, darbeleri yapan anlayışları, zihniyetleri örnek verebiliriz.
FETÖ'yü de buraya koyabiliriz. FETÖ'nün de hedefi sol tarafa oturmak değildi. Öyle olsa siyasi parti kurardı.
Tayyip Erdoğan, geldikten sonra sağdaki adamla tartışmaya başladı, 'Müdahale etme, arabayı ben kullanıyorum.' dedi. Sonra yavaş yavaş iş kızıştı, kapıyı açtı, sağdaki adamı aşağı attı.
Sağ tarafı boşalttı süreç içinde ama bu yeterli değil. Aracı kumanda etmeyi sağlayan o mekanizmalar varsa sağda, mutlaka birileri oraya oturmaya çalışmışlar.
Onun için sağ taraftaki mekanizmayı sökmemiz lazım. İşte hükümet sistemi değişikliği bizde o mekanizmayı söken değişikliktir.
Bu arada motoru da değiştirmiş olduk. Artık isteyen sağa oturabilir ama aracın kontrolüne müdahale edemez."

"Parlamenter sistemin suyunun çıktığı bir ülke İtalya"

Şentop, yeni hükümet sistemini anlamakta sorun yaşayan siyasilerin gensoru uygulamasının neden olmadığını sorduklarını ifade etti.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde, hükümetin Meclis'ten çıkmadığını anımsatan Şentop, şunları kaydetti:
"Yeni sistemde bir oyla Meclis seçiliyor, başka bir oyla da hükümet, Cumhurbaşkanı seçiliyor. Doğrudan halktan yetki alan bir hükümet var.
Gensoru demek güven oyunun geri alınması demek. 'Gensoru olmayan sisteme ben sistem demem' diyen arkadaşlar var.
Sistemin tabiatı gereği gensoru gibi parlamenter sisteme özgü mekanizmalar yok. Sistemin kabulünden itibaren bunu hep söylüyorum.
Bir seçimden sonraki diğer seçime kadar ki 5 yıllık dönem bu sistemin anlaşılması ve yerleşmesi için gerekli olan bir dönemdir.
Yavaş yavaş bu sistemi anlamaya çalışacağız. Türkiye'deki hükümet sistemi değişikliği, yakın zamandaki bir iki olay üzerine ortaya çıkmış bir hükümet değişikliği değildir.
Dünyada özellikle salgın süreci net olarak gösterdi ki güçlü, yönetilebilir demokrasilere, hükümet sistemlerine ihtiyaç var.
Salgın süreciyle en kötü yönetimlerin olduğu ülkelerden biri İtalya'dır mesela.
İtalya, hükümet kuramaması ve kurduğu hükümetleri sürdürememesiyle meşhur bir ülke. Parlamenter sistemin suyunun çıktığı bir ülke İtalya."
İçişleri Bakan Yardımcısı Tayyip Sabri Erdil'in de katıldığı programda, Şentop'a günün anısına plaket takdim edildi.

Kaynak: AA

dikGAZETE.com

Haftanın Öne Çıkanları

İsmet Birinci: Ant Yapı olarak dünyanın en büyük 20 inşaat firması arasına girmeyi hedefliyoruz

2021-03-15 07:07 - Özel Haber

Gebze Belediye Meclisinin CHP'li üyesi Osman Kurum, İçişleri Bakanlığınca görevinden uzaklaştırıldı

2021-03-11 02:04 - Siyaset

'Şabanoğlu Şaban'ın unutulmaz kabadayısı Kadırgalı Eşref: Dinçer Çekmez

2021-03-11 17:41 - Kültür Sanat

Ekonomiye ilişkin düzenlemeler içeren 'torba kanun teklifi' TBMM Genel Kurulunda kabul edi

2021-03-11 04:21 - Gündem

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Kovid-19'a karşı mücadeleyi başarıyla sonuçlandırmakta kararlıyız

2021-03-14 19:26 - Gündem

Sabancı Üniversitesi profesyonel yüksek lisans programları için erken başvuru dönemi

2021-03-11 14:23 - Yerel haber-Şirket Haber

ASKON Başkanı Aydın, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı 'Ekonomi Reformlarını' değerlendirdi

2021-03-12 20:41 - Ekonomi

Cumhurbaşkanı Erdoğan: İthal girdi kullanımını azaltmış, yerli ve milli bir ekonomi hedefliyoruz

2021-03-12 20:11 - Siyaset

Meksika AstraZeneca'nın geliştirdiği Kovid-19 aşısını kullanmaya devam edecek

2021-03-17 13:21 - Dünya

Mehmet Akif Ersoy Hatıra Evi ziyarete açıldı

2021-03-12 18:01 - Kültür Sanat

İlgili Haberler

Türkiye ile Umman arasında anlaşmalar imzalandı

14:07 - Gündem

"Gazze Mahkemesi: Nihai Oturum"unda "Kanıt" sergisi açıldı

13:47 - Gündem

Van'da TOKİ'nin inşa ettiği deprem konutları güvenli yaşam alanına dönüştü

13:38 - Gündem

Emine Erdoğan, Umman'daki Ulusal Müze'yi ziyaret etti

13:23 - Gündem

İklim değişikliğine bağlı kuraklıkla mücadelede "su hasadı" bilinci artırılmalı

13:18 - Gündem

Günün Manşetleri

"Döngüsel Ekonomi Forumu İstanbul" düzenlendi

14:37 - Ekonomi

Merkez Bankası politika faizini 100 baz puan indirerek yüzde 39,5'e çekti

14:32 - Ekonomi

Süper Lig'de 10. hafta maçlarını yönetecek hakemler açıklandı

14:27 - Spor

Türkiye ile Umman madencilik sektöründe ortak projeler geliştirecek

14:22 - Ekonomi

Adil Karaismailoğlu, turizm ve vakıflarla ilgili düzenlemeler içeren kanun teklifini değerlendirdi

14:17 - Siyaset