DAKAR
Hint Okyanusu'ndaki ada ülkesi Madagaskar, iklim değişikliğine neden olan faktörlerde hiç pay sahibi olmasa da "sadece iklim değişikliğinin yol açtığı kıtlıkla mücadele eden ilk ülke" oldu.
Son 40 yılın en ağır kuraklığının yaşandığı yaklaşık 27 milyon nüfuslu ülkede, Dünya Gıda Programı (WFP) verilerine göre, 1 milyon 140 bin kişi karnını doyuracak gıda bulamıyor.
WFP, halihazırda 14 bin kişinin "felaket şartlarında" yaşadığına dikkat çekerken, yakın zamanda 400 bin kişinin ise açlıkla karşı karşıya kalacağını vurguluyor.
Kuraklığın ekimde başlayacak bir sonraki mahsul döneminde de sürmesi durumunda, bölge halkına hayatta kalacak kadar yiyecek sağlanması için 78 milyon 600 bin dolara ihtiyaç duyuluyor.
Ana geçim kaynağı tarım olan bölgede, kuraklık en çok Androy bölgesindeki Ambovombe kentinde etkisini hissettiriyor.
Halk, kaktüs meyvesi, çekirge ve kil yiyor
Geçen hafta bölgeyi ziyaret ettikten sonra basın toplantısı düzenleyen WFP ekibinin uluslararası medyayla paylaştıkları ise kuraklığın neden olduğu kıtlığın boyutlarını gözler önüne seriyor.
WFP Direktörü David Beasley'nin "yalnızca korku filmlerinde görülecek kadar kötü" olarak nitelediği kıtlık nedeniyle halk aylardır beyaz kil, kaktüs meyvesi, yabani yaprak ve çekirgelerle besleniyor.
Beasley, bu facianın savaş ya da bir iç çatışma yüzünden değil tamamen iklim değişikliği nedeniyle yaşandığına dikkati çekti.
WFP Sözcüsü Shelley Thakral da halkın birkaç lokma yiyecek için çatal kaşık da dahil ellerinde ne varsa takas etmeye çalıştığını belirtti.
İnsanlık tarihinde kıtlıkların genellikle haşere istilası ya da mahsulün tarlada kalmasından kaynaklandığı biliniyor. Genelde insan faktörünün yol açtığı modern dünyadaki kıtlıkların nedenleri, doğal afetler ya da siyasi müdahale eksikliği olarak sıralanıyor.
Bu süreçlerin hiçbirini yaşamayan Madagaskar, WFP tarafından "sadece iklim değişikliğinin etkilerinin yol açtığı kıtlıkla mücadele eden ilk ülke" olarak tarihe geçti.
Üstelik WFP'ye göre, Madagaskar, bu iklim değişikliğinde hiçbir payı olmamasına rağmen en yüksek bedeli ödüyor.
"Ayakkabı derisi yiyorlar" iddiası tartışma yarattı
Madagaskar hükümeti, güneyde olanlara seyirci kalmakla suçlanırken; sivil toplum örgütleri ve gazetecilerce de eleştirilerin hedefi oluyor.
France 24 ve AFP'ye çalışan gazeteci Gaelle Borgia'nın 21 Haziran'da Facebook hesabından paylaştığı video ile halkın, ayakkabıcıların sandalet yapımında kullandığı deri artıklarını yediğini yazması, ülkede tartışma konusu oldu.
Videoyu çeken Borgia, gördükleri karşısında şoka uğradığını yazsa da hükümet, gazetecinin iddialarını yalanlayarak olayın kurgu olduğunu kaydetti.
Androy kentinde çekilen videoda, bölge halkının küçük parçalar halinde kesilmiş deri parçalarını kaynattığı ve yediği görülüyor.
Paris Anlaşması vaatleri hala yerine getirilmiş değil
Madagaskar'ın güneyindeki kıtlık; gelişmiş ülkelerin, gelişmekte olan ülkelerdeki iklim krizleriyle mücadele için ayırdığı kaynağın hala toplanamadığını da bir kez daha hatırlattı.
Şimdiye kadar 189 ülkenin imza attığı Paris Anlaşması kapsamında gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadelesine destek için 100 milyar dolar ayıracaklarını duyursa da bu hedefe henüz ulaşılamadı.
Bağışçıların 100 milyar dolar hedefine ulaşması için hala 20 milyar dolarlık bir eksik olduğu görülüyor.
140 milyon kişi "iklim mültecisi" olacak
Dünya Bankası tahminlerine göre, 2050'ye kadar Sahra Altı Afrika, Güney Asya ve Latin Amerika'dan 140 milyon kişi, iklim değişikliği nedeniyle yaşadıkları ülkeleri terk etmek zorunda kalacak.
Üstelik iklim değişikliğinin etkileri sadece bu bölgelerde değil yer değiştirenlerin gideceği Avrupa, Asya ve ABD'de de görülecek.
Çevre felaketleri ve iklim değişikliği nedeniyle ülkelerini terk edenler "iklim mültecisi" olarak değerlendiriliyor.
Birleşmiş Milletler (BM), ilk kez 2020'de iklim değişikliğinden etkilenen bölgelerde yaşayanlara sığınma hakkı tanınabileceği yönünde de karar almıştı.
3 ülke, toplam karbon salınımının neredeyse yarısına sebep oluyor
İklim değişikliğini tetikleyen ana unsurlardan karbon salınımında gelişmiş ülkeler başı çekiyor.
Küresel Karbon Bütçesi 2019 raporuna göre, kişi başına düşen karbon salınımı miktarında ABD 16,6 ton ile ilk sırada yer alırken; Çin 7 ton ile 2'nci, Avrupa Birliği ülkeleri de 6,7 ton ile listenin 3'üncü sırasında bulunuyor.
Yıllık bazda ise karbon salınım miktarı Çin'de 10,1 milyar ton, ABD'de 5,4 milyar ton ve Hindistan'da 2,7 milyar ton olarak gerçekleşti.
İklim değişikliğinin en ağır bedellerinden birini ödeyen Madagaskar'da ise kişi başına düşen karbon salınımı miktarı 0,16 ton, yıllık karbon salınımı ise 4,2 milyon ton olarak kayıtlara geçti.
Dünyadaki toplam karbon salınımlarının yüzde 41,5'ine Çin, AB ve ABD sebep oluyor.
Kaynak: AA