TRABZON
Karadeniz denilince akla ilk gelen isimlerden Temel ve Fadime, Trabzon Olgunlaşma Enstitüsü kursiyerlerinin yaptığı yöresel bez bebeklerde yeniden hayat buldu.
El Sanatları Teknolojisi Usta Öğretici Şebnem Demirelli'nin, Karadeniz insanının karakteristik özellikleri ve yöresel kıyafetlerine ilişkin 1,5 yıllık çalışması sonucu enstitü bünyesinde yöresel bebek kursu açıldı.
Yaklaşık 4 ay önce açılan ve 12 kursiyerin katıldığı kursta, Trabzon'un ilçelerinde kadın ve erkeklerin giydiği yöresel kıyafetlerin kullanıldığı bebekler yapılıyor.
Temel ve Fadime adı verilen bebeklerin ayakkabısından şapkasına kadar kıyafetlerinin tümünde yöresel malzeme ve motifler kullanılıyor.
Amaç hem Temel ve Fadime bebeklerini yaygınlaştırmak hem de kursiyerleri meslek sahibi yapmak...
Trabzon Olgunlaşma Enstitüsü Müdürü Sibel Karabina, enstitü olarak yaptıkları araştırmalarda unutulmaya yüz tutmuş meslek ve geleneksel el sanatlarını yaşatmaya çalıştıklarını söyledi.
Hem Temel ve Fadime bebeklerini yaygınlaştırmaya hem de kursiyerleri meslek sahibi yapmayı amaçladıklarına dikkati çeken Karabina, çok güzel sonuçlar aldıklarını, kursiyerlerin yetenekli ve istekli olduğunu belirtti.
"Kaşından gözüne, vücut biçiminden giydiği kıyafetin kumaşına kadar hepsini dikkate aldık"
Usta öğretici Şebnem Demirelli ise kurs öncesi Karadeniz insanının karakteristik özellikleri ve yöresel kıyafetlerini araştırdıklarını ifade etti.
Bebeklerin birebir yöre insanını yansıtmasını istediğini dile getiren Demirelli, "Kaşından gözüne, vücut biçiminden giydiği kıyafetin kumaşına kadar hepsini dikkate aldık. El sanatları ve giyim atölyesindeki usta öğretici arkadaşlarımızdan da destek alarak bebeklerimizi oluşturduk." dedi.
Demirelli, farklı model ve boylarda kalıplar çizdiğini kaydederek, şöyle devam etti:
"Bebeklerin tasarımları yapıldı. Kalıplar dikildi, elyafla içlerini doldurduk. Daha sonra yöresel elbiselerine geçtik. Onları da aynı şekilde yöresel kıyafetlere uygun çizdim ve işledim. Kullanılan bütün ürünler yöreye ait. Şalpazarı ilçesine ait bebeklerin kıyafetlerinde o yöreye ait kumaş kullandık.
Yeleğinin işlemesinden oyasına kadar hepsinin minyatürünü yaptık. Kuşağında ise kaytan ve keşan kumaşı kullanıldı.
Temel bebekte de aynı şekilde şalvarı, şapkası, yeleği, çizmeleri, düğmeleri ve gömleğini enstitünün diğer bölümlerinden yardım alarak yaptık. Her iki bebeğimizin de yapımında tamamen Trabzon ve yöre insanının nişan, düğün ve yayla şenliklerinde giydiği kıyafetleri kullandık."
"Her bebeğin yüz şekli ve ifadesi farklı"
Her bebeğin yüz şekli ve ifadesinin farklı olduğuna işaret eden Demirelli, bebeği, kalıp ve kıyafeti hazırsa yaklaşık 3 veya 5 gün içerisinde son şeklini vererek hazırladıklarını anlattı.
Demirelli, geleneksel kıyafetli nine ve dede bebekleri de yaptıklarını söyledi.
Torunu için kursa gelen 54 yaşındaki Azime Özkara, kursta zamanla yöresel bebeklere de yönelerek Fadime ve Temel bebeklerinin yapımını öğrendiğini belirtti.
Kursiyerlerden Elif Özata ise evde örgü bebekler yaptığını ifade ederek, "Bu bebekler de ilgimi çekti. Turistler tarafından çok ilgi görüyor. Bizler de tarihi Alacahan'da satışa sunuyoruz. Zaman zaman sipariş de alıyoruz." dedi.