Giresun
Fındık Araştırma Enstitüsü (FAE) ve Ankara Üniversitesi işbirliğinde "Yoğun Dikim Sistemlerinde Genç Fındık Bitkilerinin Vejetatif ve Generatif Gelişmesi Üzerine Erken Dönemde Dallandırmanın Etkileri" isimli proje 2021'de hayata geçirildi.
Proje kapsamında fındık fidanları, farklı dikim sistemleri uygulanarak toprakla buluşturuldu. 2023'te dallandırma tekniklerinde yapılan çalışmalarla tekli, ikili, üçlü ve klasik dikim sistemleri karşılaştırıldı.
Verimliliği erken yaşlarda başlatmayı hedefleyen projede farklı dikim ve dallandırma uygulamalarının verimi artırdığı tespit edildi.
FAE Müdürü Yusuf Bilgen, projenin tombul fındık çeşidinde gelişim parametrelerinin belirlenmesi amacıyla yapıldığını söyledi.
Bilgen, proje çalışmalarının 2021 yılında başlandığını belirterek, "2022 yılında toprak seviyesinden 5 santimetreden kesimler yapılarak fidanlar standart hale getirilmiştir. 2023 yılında da proje kapsamında dallandırmalar başlamıştır. Burada tekli, ikili ve üçlü dikim sistemleriyle, klasik dikim sistemleri olan ocak sistemleriyle karşılaştırılması yapılmaktadır. Çalışma, Ankara Üniversitesi ve Fındık Araştırma Enstitüsü işbirliğinde yürütülmektedir." ifadelerini kullandı.
Yaptıkları gözlemler kapsamında farklı dikim sistemlerinin daha verimli olduğuna işaret eden Bilgen, "İlk elde edilen bilgilerde bu sistemlerin ürün veriminin daha iyi olduğu belirlenmiştir." dedi.
Proje sorumlusu Ziraat Yüksek Mühendisi Meryem Nur Şenel de araştırmada ocak dikim sisteminden farklı modern tekli, ikili ile üçlü dikim sistemleriyle ürün kalitesi ve veriminin artırılmasını hedeflediklerini söyledi.
Şenel, 4 yıldır süren çalışmalarda ciddi mesafe aldıklarına işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu projede bazı dallandırma teknikleriyle bitkilerde yan dal oluşumunu teşvik ederek verimliliği erken yaşlarda başlatmayı hedefledik. Henüz 4 yaşında olan bitkilerimiz üzerinde kontrol grubu olan ocak dikim sistemine göre çok daha fazla çotanak olduğunu görmekteyiz. Asıl sonuçlara ve dallandırma tekniklerinin hangisinin daha başarılı olduğuna proje sonuçlandığında ulaşacağız."
"Daha fazla verim bekliyoruz"
Aynı zamanda genç bitkileri erken dönemde dallandırmanın etkilerini de incelediklerini anlatan Şenel, "Bu bağlamda proje bahçemizdeki bitkilerimizi ocak dikim sisteminden farklı olarak tek, ikili ve üçlü sıralı gibi modern dikim sistemleriyle tesis ettik. Farklı dallandırma teknikleriyle erken dönemde yan dal oluşumunu teşvik ettik. Bundan sonraki süreçte bitkilerimizde fenolojik birtakım incelemelerde bulunduk. Geçen yıl aldığımız verimde daha fazla çotanak olduğunu gördük. Dolayısıyla önümüzdeki hasat sezonunda bu bitkilerin daha fazla ürün vermesini bekliyoruz." diye konuştu.
Şenel, yan dal oluşumlarını teşvik ettiklerinde verimin de arttığına dikkati çekerek, "Projemiz sonuçlandığında en fazla verim veren bitkilerin belirlenerek üreticilerimizle bunu paylaşacağız. Asıl sonuçlara ve dallandırma tekniklerinin hangisinin daha iyi olduğuna proje sonuçlandığında ulaşıp bunu üreticilerimizle paylaşacağız." dedi.