WASHINTON
ABD Temsilciler Meclisinin, ABD Başkanı Donald Trump hakkında "görevini kötüye kullanma" ve "Kongrenin işleyişini engelleme" başlıklarından oluşan azil maddelerini dün kabul etmesinin ardından, azil sürecinde Trump'ın lehine bir evre başlamış oldu.
Bundan sonraki süreçte Cumhuriyetçilerin elindeki Senatoda Trump'a yönelik bir yargı süreci başlayacak.
Azil sürecinin bugüne kadar tamamen parti eksenli bir çizgi izlediği ve azil için Senatodaki üyelerin üçte ikisinin onayı gerektiği dikkate alındığında, Trump'ın azli uzak bir ihtimal olarak görünüyor.
Öte yandan Amerikan basınına yansıyan haberlerde, Senatonun bu işi fazla uzatmak istemediği ve Trump'ın şubat ayının ilk haftası yapacağı ulusa sesleniş konuşmasından önce yargılama sürecini nihayetlendireceği belirtiliyor.
Trump'ın azli nasıl gündeme geldi?
Eylül ayında basına sızan ve 25 Temmuz'da yaptıkları telefon görüşmesinde Trump'ın Zelenskiy'e, rakibi Joe Biden ve ailesini soruşturması durumunda ABD'nin ülkesine yardım edeceğini söylediğini iddia eden muhbir raporu azil soruşturmasının fitilini ateşledi.
Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, 24 Eylül'de, "ABD'nin ulusal güvenliğine zarar verdiği" ve "Başkanlık yeminine ihanet ettiği" gerekçesiyle Trump'a yönelik azil soruşturması başlatıldığını açıkladı.
Beyaz Saray ise 25 Eylül'de Trump-Zelenskiy görüşmesinin dökümünü yayımlayarak Ukrayna'ya yardımlar ile görüşme arasında bir ilişki olmadığını savundu. Buna rağmen, Trump'ın ağustos ayında Ukrayna'ya yardımları askıya almış olması tartışmaları körükledi.
Trump, ilk günden bu yana azil soruşturmasını, "Rusya soruşturmasında umduklarını bulamayan Demokratların bir cadı avı" olarak nitelendirdi ve kendisinin suçsuz olduğunu savundu.
Temsilciler Meclisi, 31 Ekim'de yapılan oylama ile azil soruşturmasının usullerini oyladı ve kamuya açık oturumlar yapılmasını kararlaştırdı.
Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesinde kamuya açık ilk oturum 13 Kasım'da, son oturum ise 21 Kasım'da yapıldı. Bu süreçte Dışişleri, Ulusal Güvenlik Konseyi ve Pentagon'dan toplam 12 yetkili ifade verdi.
Ardından İstihbarat Komitesi hazırladığı 300 sayfalık raporu 3 Aralık'ta Adalet Komitesine sundu. Adalet Komitesindeki ilk oturum ise 4 Aralık'ta yapıldı.
Komite, 13 Aralık'ta azil maddelerini onaylayarak konunun Temsilciler Meclisi Genel Kuruluna gelmesine kapı açtı.
Temsilciler Meclisi Genel Kurulunda 18 Aralık'ta yapılan oylamada, "görevini kötüye kullanmak" suçlaması 197 vekilin "hayır" oyuna karşılık 230 oy ile "Kongrenin işleyişini engellemek" suçlaması ise 198'e karşı 229 oy ile kabul edildi.
Bundan sonraki süreçte ne olacak?
Temsilciler Meclisindeki oylamanın ardından Senato'da bir yargılama süreci olacak.
ABD anayasası gereği, Senato'nun bir mahkeme görevi göreceği süreçte mahkeme başkanlığını Yüksek Mahkeme Başkanı John Roberts yapacak.
Bu süreçte, Temsilciler Meclisindeki bir grup milletvekili savcılık görevini, Senato üyeleri ise jüri görevini görecek, Trump'ın ise bir savunma avukatı bulunacak.
Yargılama sürecinin sonucunda Senatoda bir oylama yapılacak. Bu oylamada senatörlerin üçte ikisinin (en az 67) Trump'ı suçlu bulması durumunda Başkan görevinden azledilecek ve yerine Başkan Yardımcısı Mike Pence geçecek.
Azil sürecinde kamuoyunun fikri değişmedi...
Trump'ın suçsuz bulunması halinde Başkan aklanmış olacak ve görevine devam edecek.
Öte yandan yapılan anketler azil sürecinin Trump'a 2020'de zarar vermediğini gösteriyor. Hatta Gallup gibi bazı büyük uluslararası anket şirketleri zaman zaman Trump'a desteğin arttığına ilişkin anketler yayımlıyor.