Trump'ın eleştiri oklarının hedefindeki Fed, verilerle yön arıyor

ABD'de tarife politikalarının gölgesinde açıklanan veriler, son dönemde enflasyonda yavaşlama yaşandığına, istihdam artışının ise hızı azalsa da istikrarlı seyrini sürdürdüğüne işaret ediyor.

Tarifelerin getirebileceği yüksek maliyetlerden kaçınmak amacıyla mart ayında rekor seviyeye ulaşan ithalat, ABD'nin Gayrisafi Yurt İçi Hasılası'na (GSYH) negatif etki yaparken, ülkede ekonomik faaliyette daralma sinyalleri alınıyor.

Analistler, 2025'in ilk çeyreğinde ülke ekonomisinin üç yıl sonra ilk kez küçülmesinin resesyon endişelerini artırdığını, güçlü gelen tarım dışı istihdam verilerinin ise bu endişeleri yatıştırdığını belirtiyor.

​​​​​​​ABD Başkanı Trump, Fed'in faiz indirimine gitmesi yönündeki baskılarını artırırken, Banka'nın bu haftaki toplantısında faizleri sabit tutması bekleniyor.

Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in çarşamba günü politika faizini yüzde 4,25-4,50 aralığında sabit tutmasına kesin gözüyle bakılıyor.

Öte yandan Fed yetkilileri, Trump'ın tarife politikasının muhtemel enflasyonist etkilerini dikkate alarak politika faizlerini düşürmeye temkinli yaklaşıyor.

ABD Çalışma Bakanlığı verilerine göre, ülkede Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), martta aylık bazda yüzde 0,1 azaldı. Mayıs 2020'den bu yana ilk kez TÜFE'de aylık bazda azalış görüldü.

Ülkede enflasyon, yıllık bazda ise yüzde 2,4 artarken, geçen yıl eylül ayından bu yana en düşük seviyesini kaydetti.

ABD'de Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) de martta yüzde 0,4 ile Ekim 2023'ten bu yana ilk kez aylık bazda düştü.

ÜFE martta yıllık bazda ise yüzde 2,7 yükselirken, yıllık üretici enflasyonu geçen yıl eylül ayından bu yana en düşük seviyesini gördü.

Fed'in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı, gıda ve enerji kalemlerinin hesaplama dışı tutulduğu çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi de martta aylık bazda değişim göstermedi. Endeksteki yıllık bazdaki artış mart ayında yüzde 3'ten yüzde 2,6'ya geriledi.

ABD'de GSYH 2025'in ocak-mart döneminde yıllıklandırılmış olarak yüzde 0,3 azaldı. Böylelikle ülke ekonomisi, 2022'nin ilk çeyreğinden bu yana ilk kez küçülme kaydetti.

Ekonominin yılın ilk çeyreğinde küçülmesinde, ithalatın artması ve kamu harcamalarının azalması etkili oldu.

ABD'de mal ticareti açığı martta bir önceki aya göre yüzde 9,6 artarak 162 milyar dolara yükselirken, tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkmıştı.

ABD Çalışma Bakanlığı tarafından geçen hafta açıklanan istihdam raporu ise istihdam artışının hızı azalsa da iş gücü piyasasının dirençli kalmaya devam ettiğini gösterdi.

ABD'de tarım dışı istihdam nisanda 177 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşirken, işsizlik oranı değişmeyerek yüzde 4,2 oldu.

Ülkede tarım dışı istihdama ilişkin mart ayı verisinde aşağı yönlü revizyona gidilirken, söz konusu veri 185 bin olarak kaydedildi.

Fed'in dikkatle izlediği ortalama saatlik kazanç da aynı dönemde yüzde 0,2 ile beklentilerin altında arttı.

Öte yandan iş gücü piyasasına ilişkin geçen hafta boyunca açıklanan veriler de yakından takip edildi.

Bu verilerden JOLTS açık iş sayısı, martta 7 milyon 192 bine gerileyerek Eylül 2024'ten bu yana en düşük seviyesini kaydetti.

Ülkede özel sektör istihdamı, nisanda 62 bin kişiyle piyasa beklentilerinin altında arttı.

ABD'de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı 26 Nisan ile biten haftada 241 bine çıkarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşirken, 9 haftanın en yüksek seviyesini gördü. Devam eden işsizlik maaşı başvuru sayısı ise 1 milyon 916 bin ile Kasım 2021'den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.

Son dönemde Fed Başkanı Jerome Powell'a yönelik eleştirilerinin dozunu artıran Trump, Powell'ı faiz indirimleri konusunda "geç kalmakla" suçluyor.

Ülkede enflasyonun düştüğüne işaret eden Trump, faiz oranlarını düşürmek adına "mükemmel bir zaman" olduğunu savunuyor.

Trump, 17 Nisan'da Truth Social sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Powell'ın faiz oranlarını düşürme konusunda "çok geç kaldığını" belirterek, işine son verilmesini talep etmişti. Powell'ın faiz oranlarını çok önceden düşürmüş olması gerektiğini vurgulayan Trump, "Powell'ın işine bir an önce son verilmeli." ifadelerini kullanmıştı.

Fed'e defalarca faizleri indirme çağrısında bulunan Trump, Avrupa'nın faiz indirimi yapmasıyla ABD'nin Avrupa karşısında dezavantajlı duruma düştüğünü kaydetmişti.

Trump, 21 Nisan'da da Powell'ın faiz oranlarını düşürmemesi halinde ekonomide yavaşlama olabileceğini belirtmişti.

ABD Başkanı Trump'ın Fed Başkanı Powell'a yönelik sert eleştirileri bankanın bağımsızlığına ilişkin endişeleri artırırken, ABD varlıklarında geçen haftalarda kayıplara yol açmıştı.

Daha sonra Powell'a yönelik eleştirilerinin tonunda bir miktar değişikliğe giden Trump, 23 Nisan'da yaptığı açıklamada, Powell'ı görevden alma gibi bir planının olmadığını ifade etmişti.

İkinci başkanlık döneminin ilk 100 gününü değerlendiren Trump, enflasyonun ve tahvil faizlerinin "işini çok da iyi yapmayan bir Fed çalışanına (Powell)" rağmen düştüğünü belirtmişti.

Trump, ancak Fed'e karşı çok nazik ve saygılı olmak istediğini ifade ederek, "Onu eleştirmemeniz gerekiyor, kendi işini yapmasına izin vermelisiniz ama ben faiz oranları konusunda ondan çok daha fazla şey biliyorum." diye konuşmuştu.

Trump, cuma günü açıklanan istihdam raporunun ardından Fed'e faiz oranlarını düşürme çağrısını yineledi.

Fitch Ratings ABD Ekonomik Araştırmalar Başkanı Olu Sonola, AA muhabirine yaptığı açıklamada, son olarak açıklanan istihdam raporunun her açıdan iyi olduğunu söyledi.

İş gücü piyasasının son raporda resesyondan ziyade dayanıklılığa işaret ettiğini belirten Sonola, "Şimdilik, ekonomiyi muhtemelen olumsuz etkileyecek ticaret politikaları göz önüne alındığında ileriye dönük heyecanımızı dizginlemeliyiz." dedi

Sonola, "Bu haftaki verilerin tamamından çıkan temel mesaj; ABD ekonomisinin nisan ayının ilk haftasına kadar temelde güçlü olduğudur ancak görünüm hala çok belirsiz. Fed, iş gücü piyasasında gerçek bir zayıflık ortaya çıkana kadar beklemeye devam edecektir." diye konuştu.

Kaynak: AA