Bakü
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in girişimiyle düzenlenen "Kovid-19 salgınıyla mücadelede iş birliği ve dayanışma" temalı zirveye Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Kurbankulu Berdimuhammedov ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban katıldı.
Video konferansta Türk Konseyi Genel Sekreteri Baghdad Amreyev ve Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus de yer aldı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, ülkesinde Kovid-19'a karşı alınan önlemler konusunda bilgi vererek, Türk Konseyinin, devlet başkanları düzeyinde zirve yapan ilk uluslararası kuruluş olduğunu söyledi.
Kovid-19'un küresel bir tehdit olduğunu, bu yüzden de küresel tepki gerektirdiğini vurgulayan Aliyev, dünyanın dayanışma ve iş birliğine ihtiyacı olduğunu ifade etti.
Zirvenin asıl amacının, ulusal düzeyde attıkları adımlar konusunda tecrübe paylaşımında bulunmak olduğuna işaret eden Aliyev, "Amacımızın, gerektiğinde birbirimizi desteklemek ve halklarımız arasındaki dayanışmayı güçlendirmek olduğuna inanıyorum.
Mevcut küresel salgında, Türk Konseyi üye ülkeleri kendi içlerine kapanmadı. Türk Konseyi, diğer uluslararası kuruluşlarla iş birliği yapmaya hazırdır." diye konuştu.
"Kazakistan, Kovid-19 testi tecrübesini paylaşmaya hazır"
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, salgının üstesinden gelmek için hızlı bilgi değişimi, önleyici tedbirler, yenilikçi teşhis ve tedavi yöntemlerinin oluşturulması konularının koordine edilmesi gerektiğini belirtti.
Küresel krizi aşmak için çabaları birleştirme çağrısı yapan Tokayev, sağlık sisteminin modernleştirilmesi gerektiğini söyledi.
Tokayev, ülkesindeki Kovid-19 konulu bilimsel çalışmalara da değinerek, "Kazakistan Bilimsel Araştırma Enstitüsü, Kovid-19'un tespiti için test hazırladı. Tecrübemizi paylaşmaya hazırız." dedi.
Salgının, Türk Konseyi ülkeleri arasındaki ticari ve ekonomik ilişkileri etkilediğine dikkati çeken Tokayev, olumsuz etkilerin sonuçlarının giderilmesi için ortak "hareket planı" geliştirmeyi önerdi.
Kırgızistan, Türk Konseyi krizle mücadele fonu oluşturulmasını önerdi
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov, sınırların kapatılmasıyla nüfusun ve özellikle de sağlık çalışanlarının ihtiyacının karşılanması konusunda olumsuz etkilendiklerini belirterek, salgının daha da yayılmasını önlenmek için ortak eyleme ihtiyaçlarının bulunduğunu kaydetti.
Ceenbekov, günlük tüketim ürünleri, ilaç ve tıbbi ekipman temini için sınırlardaki engellerin azaltmasını istediklerini dile getirerek, Türk Konseyinin krizle mücadele fonu oluşturması önerisinde bulundu.
Çeşitli tehlikeli hastalıklarla mücadele etmek ve salgın bulaşan hastaların zamanında tespit edilmesini öngören "ortak bir çevrimiçi platform" oluşturulmasını desteklediklerini vurgulayan Ceenbekov, şunları söyledi:
"Salgın nedeniyle bazı yurttaşlarımız ülkelerine dönemedi. Ülkelerinizde zor durumda kalan Kırgız vatandaşlarına yardımcı olmanızı istiyorum. Kırgızistan da ülkede bulunan Türk Konseyi üyesi ülkelerin vatandaşlarına yardımcı olacaktır."
"Karşılıklı dayanışma ilkelerine dayanarak çalışmamız lazım"
Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, virüse karşı daha etkili mücadele için Türk Konseyi bünyesinde epidemiyolojik durumun izleneceği, analiz edileceği ve hastalığın yayılmasına ilişkin öngörülerin yapılacağı bir sistem oluşturmayı önerdi.
Mirziyoyev, ülkeler arasındaki taşımacılık imkanlarının tam olarak kullanılması ve sınır geçişlerinin sadeleştirilmesi gerektiğini kaydetti.
Hiçbir ülkenin tek başına bu salgınla verimli mücadele edemeyeceğinin altını çizen Mirziyoyev, "Bizim birlik, beraberlik ve karşılıklı dayanışma ilkelerine dayanarak çalışmamız lazım." dedi.
"Koordineli adımlar atmamız gerekiyor"
Türkmenistan Cumhurbaşkanı Kurbankulu Berdimuhammedov, son derece ciddi bir sorunla karşı karşıya kaldıklarını vurguladı.
Bu bağlamda, fikir alışverişinde bulunulması ve bu tehdide karşı başarılı şekilde direnmek için koordineli adımlar atılması gerektiğini belirten Berdimuhammedov, "En zor koşullarda, halklarımızın ortak nitelikleri olan hümanizm, karşılıklı destek ve dayanışma göstermeliyiz." dedi.
Berdimuhammedov, ülkesinin daha ilk günlerde virüsle mücadele bağlamında ciddi adımlar attığını söyleyerek, "Bugün, kararlar alırken daha fazla sorumlu olmalı, dikkatli ve öngörülü davranmalıyız.
Çabalarımızı birleştirirsek sonuç elde edebiliriz." değerlendirmesinde bulundu.
Ülkesinde virüsle ilgili durumun kontrol altında olduğunu vurgulayan Berdimuhammedov, Türk Konseyi ülkeleri arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin ve taşımacılığın düzenli şekilde devam etmesi gerektiğini de kaydetti.
Kaynak: AA