Ankara
Deniz kısmı 2018'de tamamlanan ve 2020'de devreye alınan proje, bölgesel doğal gaz akışını yeniden şekillendirerek Türkiye'nin enerji arz güvenliğinde ve Avrupa'nın tedarik çeşitliliğinde kritik rol üstlendi.
???? Rusya'nın Karadeniz kıyısındaki Anapa'dan Türkiye'nin Kıyıköy sahiline uzanan iki hattan oluşan TürkAkım, toplam 31,5 milyar metreküp taşıma kapasitesine sahip. Hatlardan biri Türkiye iç piyasasına gaz sağlarken, diğeri Avrupa'ya gaz iletiyor.
Hattın resmi açılışı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin, Sırbistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ve Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov'un katıldığı törenle 8 Ocak 2020'de gerçekleştirildi. Böylece Rus gazı ilk kez doğrudan Karadeniz üzerinden Türkiye ve Avrupa'ya ulaşmış oldu.
TürkAkım, bölgesel arz güvenliğinin ana unsurlarından biri
Uzmanlara göre TürkAkım, bir boru hattı olmanın ötesinde, stratejik konumuyla bölgesel arz güvenliğinde önemli bir unsur olarak işlev görmeye devam ediyor.
Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden Dr. Öğretim Üyesi Osman Zeki Gökçe, yaptığı değerlendirmede, hattın hem Türkiye'nin tedarik rotasını çeşitlendirdiğini hem de Rusya'nın Avrupa'ya gaz taşırken Ukrayna, Polonya gibi ülkeler üzerindeki rota bağımlılığını azalttığını söyledi.
Rusya-Ukrayna Savaşı sürecinde hattın öneminin daha net ortaya çıktığını belirten Gökçe, "Türkiye ve TürkAkım'dan faydalanan komşu ülkeler, tedarik sıkıntısı yaşamadan enerji güvenliklerini koruyabildi." dedi.
Gökçe, halihazırda Avrupa'ya Rus gazı taşıyan 4 boru hattından yalnızca TürkAkım'ın faaliyette olduğuna işaret ederek, "Avrupa'daki araştırma kuruluşu Bruegel'in yayınladığı verilere göre 2025 yılının 39. haftası itibarıyla diğer 3 rotada gaz akışı olmazken TürkAkım boru hattından AB ülkelerine 372 milyon metreküp gaz akışı gerçekleşti. Yılbaşından bu yana toplam akış 13 milyar metreküpü aştı." bilgisini verdi.
"Rus gazı, TürkAkım üzerinden Avrupa'da pazar bulmaya devam edecek"
Avrupa'nın Rus gazına bağımlılığı azaltma politikalarına rağmen bölgesel dinamiklerin farklı işlediğini belirten Gökçe, şunları söyledi:
"Balkan ve Orta Avrupa ülkeleri, enerji güvenliklerini korumak zorunda. Rus gazı, ABD veya diğer tedarikçilerden gelen sıvılaştırılmış doğal gaza göre daha ekonomik bir opsiyon olarak öne çıkabilir. Bu durum, Balkan ve Orta Avrupa ülkelerinin tedarik tercihlerinde farklılaşmaya ve bu ülkelerin AB ülkeleriyle siyaseten ayrışmasına sebebiyet verecektir. Kısacası Rus gazının, tüm uzaklaşma politikalarına rağmen TürkAkım üzerinden Avrupa'da pazar bulmayı sürdüreceğini düşünüyorum."
Gökçe, TürkAkım'ın Türkiye'ye ekonomik katkı sağladığını, spot piyasalardaki fiyat dalgalanmalarına ve tedarik risklerine karşı koruma sunduğunu dile getirerek, "Türkiye bu hat üzerinden hem kendi arz güvenliğini güçlendiriyor hem de Avrupa'ya taşınan gazdan taşıma geliri elde ediyor." dedi.
Uzun vadeli doğal gaz anlaşmalarının fiyat avantajı sağladığını söyleyen Gökçe, "Enerji merkezi olma hedefindeki Türkiye için TürkAkım'da belirleyici aktör olmak kritik. Aynı şekilde bazı Avrupa ülkeleri de fiyat istikrarı ve arz sürekliliği açısından bu hattan yararlanıyor." değerlendirmesinde bulundu.
Columbia Üniversitesi Küresel Enerji Politikası Merkezi Araştırma Görevlisi Tatiana Mitrova da Türkiye'nin, Rusya'dan TürkAkım üzerinden gelen arz ile Güneydoğu Avrupa talebi arasında kilit bir transit ve ticaret merkezi olarak konumunun güçlendiğini belirterek, "Kurulduğu günden bu yana TürkAkım, bölgesel gaz arzında önemli bir rol oynadı. Ukrayna'ya alternatif bir rota sağlayarak Türkiye, Bulgaristan, Sırbistan ve Macaristan'a düzenli teslimatlar yapılmasını güvence altına aldı." dedi.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com