Ankara
Ertuğrul Fırkateyni olayının, Türkiye ile Japonya arasındaki ilişkilerde nasıl bir yer tuttuğuna dair bilgileri derledik.
İki ülke arasındaki ilişkilerin miladı kabul edilen Ertuğrul Fırkateyni, Japonya Prensi Komatsu'nun ABD ve Avrupa ülkelerinin ardından Ekim 1887'de İstanbul'u ziyaretine karşılık Temmuz 1889'da Japonya'ya gönderildi.
Ertesi yıl dönüş yolunda tayfuna yakalanan Ertuğrul Fırkateyni, 16 Eylül 1890 akşamı Kuşimoto açıklarında kayalara çarparak battı. Bu kaza sonucunda sadece 69 denizci kurtuldu, 500'den fazla kişi de hayatını kaybetti.
Japonya Prensi Komatsu'nun İstanbul ziyaretine karşılık gönderilen Ertuğrul'un hikayesi, iki ülkenin diplomatik ilişkilerinde başlangıç olarak kabul ediliyor.
Ertuğrul, İslam dünyasından Japonya'ya organize ilk diplomatik heyetti...
İslam dünyasından Japonya'ya organize ilk diplomatik heyet olarak kabul edilen Ertuğrul Fırkateyni, 609 kişilik mürettebatıyla Temmuz 1889'da İstanbul'dan ayrıldı.
Fırkateyn Süveyş, Aden, Bombay, Kolombo, Singapur, Hong Kong, Fukuşu, Nagazaki, Kobe duraklarına uğrayarak 11 ay sonra Tokyo'nun doğusundaki Yokohama'ya ulaştı.
Dönemin Japonya İmparatoru Meiji tarafından kabul edilen Heyet Başkanı Ali Osman Paşa, Sultan 2. Abdülhamid'in gönderdiği mektup ve madalyayı Meiji'ye takdim etti.
Ziyaret kapsamında birçok temasta bulunan Osmanlı heyeti, Yokohama'dan 15 Eylül 1890'da ayrıldı. Honşu Adası'nın güneyine ilerleyen Ertuğrul, 16 Eylül 1890 akşamı Wakayama eyaletine bağlı Kuşimoto açıklarına ulaştı.
Fırkateyn, Şionomiseki Burnu ile Kii Ooşima Adası civarlarında Güney Japonya'yı her yıl etkisi altına alan eylül tayfunlarına yakalandı.
Sürüklenerek kayalıklara çarpan Ertuğrul, parçalara ayrıldı ve Pasifik Okyanusu'nun sularına gömüldü. Tarihi kaynaklarda, kazadan sadece 69 denizcinin kurtulduğu, 500'den fazla Osmanlı subayının öldüği kaydediliyor.
Japonya, kazazedeleri Çanakkale'ye getirdi...
Japon hükümeti, 10 Ekim 1890'da kazazedeleri Hiei ve Kongo adlı zırhlı savaş gemilerine bindirerek Çanakkale'ye getirdi. Berlin Anlaşması sebebiyle İstanbul'a giremeyen gemiler, leventleri Osmanlı'nın savaş gemisi Talia'ya ulaştırdı.
Hiei ve Kongo, İzmir'de bir süre bekletilmesinin ardından özel izinle Ocak 1891'de İstanbul Limanı'na giriş yaptı. Osmanlı Devleti'nin misafiri olarak yaklaşık bir ay burada kalan Hiei ve Kongo, şubatta İstanbul'dan yola çıktı ve 3 ay sonra Japonya'ya döndü.
Kuşimoto'da kaza için anıt dikildi...
Ertuğrul Fırkateyni kazasında hayatını kaybedenler için olayın yaşandığı Kuşimoto'da 1891'de anıt dikildi. Türkiye'nin 1937'de restore ettirdiği anıt önünde her yıl anma törenleri yapılıyor.
1974'te inşa edilen Türk Müzesi'nde Ertuğrul Fırkateyni’nin maketi, gemideki asker ve komutanların fotoğrafları ve heykelleri bulunuyor.
Olayın yüzüncü yılı 2024'te karşılıklı ziyaretler...
Ertuğrul Fırkateyni'nin Japonya seferinin ardından 1990 ve 2000'de TCG Turgutreis, 2011'de TCG Gemlik, 2015'te TCG Gediz Japonya seferi yaptı.
TCG Kınalıada korveti de Türkiye ile Japonya diplomatik ilişkilerinin 100. yılı ve Ertuğrul Fırkateyni'nin seyrinin 134. yılı dolayısıyla Japonya'ya geçen yıl ziyaret gerçekleştirdi.
134 yıl sonra Ertuğrul'un rotasını izleyen askeri gemi 8-11 Haziran 2024'te Kuşimoto, 12-16 Haziran 2024'te başkent Tokyo ve 18-21 Haziran 2024'te Hiroşima'yı ziyaret etti.
Japonya Deniz Öz Savunma Kuvvetleri'ne ait "Kashima" ve "Shimakaze" eğitim gemileri, Türkiye-Japonya dostluk ilişkilerinin geliştirilmesi ve iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin tesisinin 100'üncü yıl dönümü dolayısıyla Ağustos 2024'te İstanbul Sarayburnu Limanı'na demir attı.
Ertuğrul Fırkateyni, her yıl hem Türkiye'de hem de Japonya'da anma törenleri ve çeşitli etkinliklerle anılmaya ve iki ülke arasındaki ilişkilerde önemli bir yer tutmaya devam ediyor.