İstanbul
Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanı Arda Ermut ve SOCAR Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Zaur Gahramanov, ekonomi gazetecileri ile bir araya geldi.
Geçen hafta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan 2018 yılı uluslararası doğrudan yatırım verilerinin değerlendirildiği toplantıda, Türkiye'ye son yıllarda gelen uluslararası doğrudan yatırımlar (UDY) ile bölgede ve dünyada değişen yatırım eğilimleri paylaşıldı.
Ermut, küresel ekonomide artan riskler ve korumacı politikalar nedeniyle global doğrudan yatırımların tüm dünyada yüzde 19 azaldığı söyledi.
Türkiye'nin, geçen yıl 13 milyar 163 milyon dolarlık uluslararası doğrudan yatırım miktarına ulaştığını belirten Ermut, 2018'de, Türkiye'nin yakaladığı yüzde 14'lük bu artışın çok önemli bir gösterge olduğunu vurguladı.
Ermut, bu artışın ayrıca Türkiye ekonomisine duyulan güvenin ve ülkenin potansiyelinin bir sonucu olduğunu, gelişmiş ülkelerin uluslararası yatırımlardan aldığı payın giderek azaldığını dile getirdi.
Türkiye'nin de içinde yer aldığı gelişmekte olan ülkelerin payının ise giderek arttığına dikkati çekten Ermut, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü'nün (UNCTAD) 2018 yılına ilişkin tahminlerine göre, gelişmiş ülkelere giden UDY'de 2018 yılında yüzde 40'lık düşüş kaydedildiğini aktardı.
Ermut, gelişmekte olan ülkelere giden UDY'de ise yüzde 2 artış yaşandığını, küresel piyasalarda doğrudan yatırımların yüzde 71'ini gelişmiş ülkelerin yaptığını belirtti.
"Doğrudan yatırımlardan aldığımız payı yüzde 1,5'e çıkarmayı hedefliyoruz"
Arda Ermut, 2002 yılında kadar yatırım çekme açısından Türkiye'nin çok rekabetçi olmadığını ve sadece 15 milyar dolarlık yatırım çektiğini söyledi.
Son 16 yılda her yıl ortalama 13 milyar dolarlık doğrudan yatırım rakamına ulaşıldığını vurgulayan Ermut, son 16 yılda Türkiye'ye gelen uluslararası doğrudan yatırımların, sektör ve ülke dağılımında da giderek artan bir çeşitlilik gözlemlendiğini ifade etti.
Ermut, Türkiye'nin, dünyadaki doğrudan yatırımlardan aldığı payın 2006 yılındaki yüzde 1,36 ile rekor seviyesine ulaştığını anımsatarak, şöyle devam etti:
"Son 16 yılda aslında doğrudan yatırımlardan aldığımız payda istikrara kavuştuk. Payımızın yüzde 0,9 bandına oturduğunu görüyoruz. Yine, gelişmekte olan ülkelere giden yatırımlardaki aldığımız payı, 2002 öncesinde yüzde 0,7 iken, şu an yüzde 2,4'lere çıkardık.
Dünyadaki doğrudan yatırımlardan aldığımız payın artmasını önemsiyoruz. Ancak bu artışı ve payı yeterli görmüyoruz. Kısa vadede bu payın yüzde 1,5'lere ve uzun vadede yüzde 2 seviyesine ulaşmasını hedefliyoruz. Türkiye, yatırım geçme açısından gelişmekte olan ülkelerin de üzerinde bir performans sergiledi.
Geçmiş dönemde Türkiye'ye yatırımların yüzde 71'i AB'den gelirken, özellikle 2011 sonrasında bu oranın yüzde 60'lara doğru indiğini görüyoruz. Asya ülkelerinde ciddi artış olduğunu görüyoruz. Asya bölgesi ülkelerinin payı yüzde 12 seviyesinden yüzde 27'lere çıkmış durumda.
Batıdan doğuya doğru bir kayma görsek de Türkiye'ye yatırımlarda gelişmiş ülkelerin önemli payı var. Yatırım kaynaklarının çeşitlendirilmesi açısından bu önemli bir gelişme."
Arda Ermut, geçen yıl Türkiye'ye en fazla yatırım yapan ülkenin Hollanda olduğunu, bu ülkeyi Azerbaycan'ın takip ettiğini söyledi.
Sektörel dağılıma bakıldığında geçmişte hizmetler alanında ciddi ağırlığın bulunduğuna işaret eden Ermut, son dönemde bunun imalat sektörü lehine artış gösterdiğini dile getirdi.
"SOCAR'ın Türkiye'de yaptığı yatırımlar 15 milyar dolara yaklaştı"
Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanı Arda Ermut, Türkiye'de yatırım yapan yabancı şirketlerin kaynak ülkelerinin değişebildiğini, global şirketlerin yatırım kaynağını takip etmenin kolay olmadığını belirtti.
Ancak bir fikir vermesi açısından büyük miktarda yatırım yapan şirketlerin kaynak ülkelerini de önemli bulduklarını söyleyen Ermut, "Azerbaycan örneğinde yatırımcı şirket olan SOCAR, çok doğal bir şekilde ortada ve söz konusu rakamlar yol gösterici.
Bizim resmi rakamlarımızda, Azerbaycan'dan gelen yatırımlar toplam 6,3 milyar dolar gözükse de sadece SOCAR'ın Türkiye'de yaptığı yatırımlar, yaklaşık 15 milyar doları buldu." ifadelerini kullandı.
Ermut, SOCAR'ın Türkiye'deki 2 bin 345 Azerbaycan şirketi arasında en önemlisi olduğunu vurguladı.
SOCAR'ın gelecek dönemde de Türkiye'de yaptıkları kritik ve önemli yatırımlara yenilerini ekleyeceğine inandıklarını söyleyen Ermut, Azerbaycan'ın Türkiye'de yaptığı yatırımları çok önemli bulduklarını ve Türkiye ekonomisinin SOCAR'ın global yatırım planları arasında önemli bir yere sahip olduğunu dile getirdi.