Ankara
Plan-S Sistem Mühendisliği Müdürü Gökmen Cengiz, takım uydulara yönelik çalışmalara 2,5 yıl önce başladıklarını söyledi.
Öncelikli hayallerinin bu ilk 4 uydunun gönderilmesi olduğunu vurgulayan Cengiz, "Amacımız ilk başta bir haberleşme takımı uydusuyla hizmet vermeye başlamaktı. Dar bant haberleşme tarafında aktif olacağımızı öngördük. Burası bizim için başlangıç noktası açıkçası." dedi.
Takım uydu konsepti için çok sayıda uydu yapmak gerektiğine işaret eden Cengiz, bunun için seri üretime girmeleri, çok sayıda uyduyu hızlı şekilde yapmaları gerektiğini belirtti.
Uzayla ilgili çalışmalarda ciddi ilerleme ve hız olduğunu, Türkiye'den çıkan ve globali hedefleyen bir şirket olarak bu hızı yakalamak istediklerini dile getiren Cengiz, şöyle konuştu:
"Bu uyduların hepsini tüm alt birimleri bizim olacak şekilde yapmak istiyorduk. Bunları geliştirirken de sürekli bunlara uçuş tarihçesi kazandırmamız gerekiyordu. O yüzden yola bu şekilde başladık. Bu aşamaya kadar 5 test uydusu gönderdik. Her gönderdiğimiz test uydusunda bir birim daha ekledik, iki birim daha ekledik ve bunların hepsini uzayda test ettik.
Biz IoT tarafında takım uydu geliştiriyoruz. Bunun yanında yer tarafındaki cihazların, yer istasyonlarının kurulması, bunlarla bazı konsept çalışmaları yapmamız gerekiyordu. Bazı şirketlerle bunları da denedik. Kendi geliştirdiğimiz dalga şekillerini test ettik yukarıda.
Test uydularıyla yerdeki IoT cihazlarıyla haberleşme kurabildiğimizi gördük. Son gönderdiğimiz ikiz uydularımızla uydular arası haberleşme yapabildiğimizi de gördük. Bu da çok kritik önemde. Sahip olduğumuz takım uyduların kendi içerisinde haberleşme yapması gerekiyor.
Verilerin hızlı şekilde uydular arasında aktarılması, yer istasyonuna indirilmesi ve kullanıcının önüne getirilmesi önem arz ediyor. Bu 4 uyduyla artık şunu diyebiliyoruz: Hazırız. Artık uydular roketle uzaya çıkacaklar ve hizmet vermeye başlayacağız."
Uyduyu fırlatacak SpaceX'in istediği kabul süreçlerinin tamamlandığını ve uyduların ABD'ye yola çıktığını bildiren Cengiz, uyduların bir pod içerisinde rokete entegre edileceğini ve 2 aylık bir sürenin sonunda fırlatmanın gerçekleştirileceğini bildirdi.
Bir yandan da ikinci 4 uydu için çalışmalara başladıklarını belirten Cengiz, "Muhtemelen onlar giderken biz ikinci 4'lüyü göndermiş olacağız" dedi.
Cengiz, devam edecek çalışmalara ilişkin şu bilgileri verdi:
"4 uyduyla başladık, sayı 8, 12 olacak. Sonrasında sayıları arttıracağız. 8'li, 16'lı uydular atacağız. Amacımız şu, yer cihazlarıyla yapılan haberleşmenin, alınan verinin bir an önce kullanıcıya getirilmesi ya da orada bir veri varsa bunun hızlı şekilde uyduya alınıp yer istasyona getirilmesi. O yüzden tekrar ziyaret süresi bizim için kritik.
Verinin uyduya alındıktan sonra orada bir gecikme yaşamaması ve bunun bir an önce kullanıcının önüne gelmesi kritik. Çünkü kullanıcı o veriyle ilgili hızlı aksiyon almak isteyebilir ya da aldığı bu veriyle ilgili bir çalışma başlatması gerekir. O yüzden haberleşmenin hızı, tekrarlılığı ve sürekliliği kritik önemde. O yüzden uydu sayılarını arttıracağız.
Bir yandan da yer istasyonlarını dünyaya yaymaya çalışıyoruz. Ankara'da 2, Erzurum'da 1 tane olmak üzere 3 yer istasyonumuz var. Bir yandan da yurt dışındaki merkezlere kendi yer istasyonlarımızı kurma ve dünyaya yayılma gibi bir planımız var.
Global olmaya çalışıyoruz. Amacımız Türkiye'den çıkmış bir global şirket yaratabilmek bu alanda. O yüzden takım uydu ve yer hizmetlerini genişletme faaliyetleri yürüteceğiz. 2025 itibarıyla da genişletme operasyonlarına geçeceğiz."
Uydu fırlatma trafiği yoğunlaşacak
Gökmen Cengiz, ilerleyen süreçte gündemlerinde dar bant tarafında 5G boyutu olduğunu, haberleşme tarafında ilerleyeceklerini söyledi.
Gidebildikleri en uzak noktaya kadar gitmeyi amaçladıklarını, bu alanda ciddi bir hakimiyete ihtiyaç olduğunu vurgulayan Cengiz, Türkiye ve global ölçekte uzaydan haberleşmenin kritik önem taşıdığına işaret etti.
Her yerde haberleşme imkanı bulunmayabildiğini, afet, savaş durumlarındaki haberleşme ihtiyacı dolayısıyla uzayın öneminin daha da arttığını aktaran Cengiz, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Akabinde yer gözlem tarafımız var. Orada da çalışmaya devam ediyoruz. Orada başka uydular yapacağız. Yüksek çözünürlükte yer gözlem hizmeti vermek gibi bir amacımız var. Bunları da paralelde başka bir ekip yürütüyor. Gelecek yıl itibarıyla ilk yer gözlem uydusu da devreye girecek.
Orada da bir takım uydu çalışması var. Ekipler yoğun biçimde dar bant tarafta, IoT tarafındaki takım uydulara, bir yandan da yer gözlem tarafındaki çalışmalara devam ediyor."
Uydular roketten bırakıldıktan sonra devreye alma operasyonu yürütüleceğini anlatan Cengiz, bu sürecin ardından ticari faaliyetlerin başlayacağını bildirdi.
Uyduların en az 5 yıl görev yapmasını beklediklerini paylaşan Cengiz, takım uydularla enerjiden tarıma, lojistikten havacılığa birçok alanda çalışmalar yapılabileceğini söyledi.
"Bunun yanında şu anda yapılamayan aslında yapılması hayal dahi edilemeyen şeylerin yapılmasına kapı açacağız. Ulaşılamayan bölgelerdeki bilgileri alacağız. Oraları gözlemleyeceğiz ve kritik veriler çıkaracağız." diyen Cengiz, bu verileri ticarileştireceklerini, verimliliği artıracaklarını kaydetti.