İstanbul
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sibel Gündeş, dünyayı alarma geçiren koronavirüsle ilgili kişisel hijyen uyarısı yaparak, özellikle el yıkamanın bulaşıcı hastalıklarda çok önemli olduğunu kaydetti.
Gündeş, koronavirüsün, soğuk algınlığına yol açan virüslerden olduğunu belirterek, mutasyonla insanlara geçtiğini anlattı.
Koronavirüsün, SARS ve MERS-CoV olarak bilinen virüs ailesinden olduğunu dile getiren Gündeş, "Benzer ve farklı yönleri bulunmaktadır. Bu kadar çok korkutmasının sebebi yayılma gücünün yüksek olmasındandır. 2002-2003 yıllarında salgın yapan SARS da tıpkı şu an olduğu gibi çok korkutan bir virüs olmuştu. SARS hızlı yayılmıyordu ancak bulaştığı hastalarda ölüm oranı çok yüksekti" dedi.
Koronavirüsün 100'ün üzerinde çeşidi olan, çok büyük bir çoğunluğu hayvanlarda enfeksiyona yol açan, çok azının insanlara bulaştığı bir virüs çeşidi olduğunu ifade eden Gündeş, insanlara geçen koronavirüslerin büyük çoğunluğunun hafif soğuk algınlığıyla atlatılabildiğini söyledi.
"Çok az bir kısmı böyle bir mutasyona uğrayarak sadece üst solunum yolunda değil akciğere inebilme becerisini elde etmiştir. Böylece ortaya zatürre tablosuyla birlikte çıkar. Zatürreyle gelen hastalarda da çok ağır seyirli bir grip tablosuna yol açmaktadır." diyen Gündeş, Türkiye'de koronavirüsü vakası olmadığını vurguladı.
Ancak influenza, rinovirüs gibi nezle virüsleri salgınlarının yoğun yaşandığını belirten Gündeş, şöyle devam etti:
"Soğuk algınlığı ve gribin hem çok yaygın görüldüğü hem de çok ağır seyrettiği bir dönemden geçmekteyiz. Çocukları virüse karşı korumak için en önemli kural temizlik.
Özellikle tırabzan, elektrik düğmeleri, kapı kolları gibi çocukların en sık ellerini sürdükleri alanlar sık sık dezenfektan temizleyicilerle temizlenmelidir.
Çocuklar eve gittikten sonra da yine her gün sınıfın, yerlerin, masaların dezenfektan temizleyicilerle temizlenmesi gerekmektedir.
Velilere düşen görevlerin başında hasta çocuğun okula gönderilmemesi, ebeveynlerin de hastayken aynı şekilde istirahat alarak işlerine gitmemeleridir."
Genel olarak hastalık durumlarında mümkün olduğunca kalabalık ortamlara uzak kalarak başkalarını riske atmamak gerektiğini işaret eden Gündeş, el yıkama konusunda özen gösterilmesi gerektiğini vurguladı.
Gündeş, şunları kaydetti:
"Bulaşıcı hastalıklarda el yıkamanın çok önemli bir yeri vardır. Virüs bir yerlere dokunma yoluyla ellere bulaştığında elleri yıkayarak çok kolay bir şekilde temizlenebilecekken ellerin ağza, yüze, buruna temasıyla bulaşmaktadır.
Sık sık el yıkama imkanı bulamayacağı ortamlarda çalışanlar içinse çantada taşınabilecek sıvı ya da mendil şeklinde el dezenfektanları bulundurulması gerekmektedir. Özellikle toplu taşıma araçlarından indikten sonra mutlaka dezenfektanlarıyla eller temizlenmelidir.
Sağlıklı insanlar için AVM, tiyatro gibi kapalı yerlere gidilmeyi sınırlandıracak nitelikte bir risk bulunmamakla birlikte, kendisini halsiz, bitkin, ateşi yüksek, hasta hisseden kimseler kesinlikle kalabalık alanlara girmemeli, toplumu riske atarak bu virüslerin salgın haline gelmesine olanak vermemeli ve mutlaka hekime başvurmalıdır."
Seyahat edeceklere öneriler
Prof. Dr. Gündeş, ateş, öksürük, kas, eklem ağrıları, baş ağrıları, solunum sıkıntısı olan herkesin seyahatini ertelemesi gerektiğini dile getirerek, bağışıklığı güçlü tutmak için salgın dönemlerinde uykusuz kalınmaması gerektiğini aktardı.
Beslenmede sebze meyveye ağırlık verilmesi gerektiğini belirten Gündeş, sözlerini şöyle tamamladı:
"Özellikle C vitamininden zengin bir menü olmalı, bu sağlanamıyorsa C vitamini takviyeleri alınmalı, bol sıvı tüketilmeli, ayran, taze meyve suyu, bitki çayları tercih edilmeli, günlük en az 2 litre su tüketilmelidir.
Şeker hastaları, kanser hastaları, daha önce kemoterapi gören kişiler, romatizmal hastalığı olanlar, akciğer, kalp hastalıkları olanlar, astım, KOAH gibi solunum hastalıkları olanlar seyahatlerini ertelemeli ve çok kalabalık ortamlara girmemelidir. Bunlar sadece koronavirüs için değil influenza gibi diğer nezle virüsleri için de geçerlidir."