Van
Van'da 3 bin rakımlı yayladaki kaya resimleri tescillenerek korunacak
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu başkanlığındaki kazı ekibi, ilçedeki tarihi yapıların ortaya çıkarılarak turizme kazandırılması amacıyla başlattığı çalışmaları sürdürüyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün destekleriyle ilçeye 62 kilometre mesafedeki Beşbudak Mahallesi'ne giden ekip, 3 bin rakımdaki Tirişin Yaylası'nın Kanlı Çeşme mevkisine tırmandı.
İki saat süren tırmanışın ardından bölgeye ulaşan arkeolog, antropolog, sanat tarihçilerinden oluşan 12 akademisyen, ilk kez 1967'de tespit edilen kaya resimleriyle ilgili araştırma yaptı.
Akademisyenler, kale ve sur kalıntılarının da olduğu alanda insan, yılan, geyik, dağ keçisi, bizon, yaban koyunu, tavşan, kurt, tilki ve sembolik şekillerin çizildiği kayaları inceledi, fotoğraflarını çekerek kayıt altına aldı.
Tarih öncesi döneme ait oldukları değerlendirilen yaklaşık 300 kaya resmini görüntüleyen ekiptekiler, bölgenin hayvan florası hakkında önemli bilgiler sunan kalıntıların koruma altına alınması için çalışma başlattı.
"Yaban hayatı hakkında bize bilgi vermekte"
Prof. Dr. Çavuşoğlu, benzer kaya resimlerine daha önce Hakkari ve Bitlis'te rastlandığını söyledi.
Gürpınar'da 3 bin rakımlı yaylada bulunan figürlerin şaşırtıcı olduğunu belirten Çavuşoğlu, "Özellikle ana kaya üzerlerine işlenmiş olan figürler, yani bizon, yaban keçileri, geyik ve tilki figürleri yaban hayatı hakkında bize bilgi veriyor. Özellikle figürlerden yola çıkılarak buranın milattan önce 10 binli yıllara, yani mezolitik döneme kadar uzandığı noktasında bir fikir var. Yaptığımız araştırmalarda bu dönemden başlayarak demir çağlarına kadar bu alanın kullanıldığını gördük. Figürlerin ise daha çok erken dönemde yapıldığını tahmin ediyoruz." dedi.
Figürlerin vurgu ve çizgisel tekniklerle işlendiği bilgisini veren Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
"Bulunduğumuz yerde tilki, tavşan ve yoğunlukla yaban keçileri yer alıyor. İki nehri temsil eder şekilde su kaynakları çizilmiş. Aynısı 10 kilometre uzaklıktaki Baltutan mevkisinde bulunuyor. İşlenen figürler daha çok bu doğada bulunan hayvanlar. Avcı, toplayıcı toplumların kullandığı sistem. Tirişin Yaylası bu haliyle gerçekten turizme kazandırılması gereken bir yer. Saklı bir cennet gibi.
Kaya resimlerinin 'taşınmaz kültür varlığı' olarak tescillenmesi için envanter fişlerini hazırlayıp Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kuruluna ileteceğiz. Bunların tescillenmesini sağlayacağız. Burası özellikle yaylaların huzura kavuşmasıyla turizme açılabilecek özelliklere sahip. Artık herkesin rahatlıkla gelip bu güzel ortamda, bu taşınmaz kültür varlıklarını, kaya resimlerini görebilecekleri bir ortam bulunmakta."
"Pano" diye adlandırılan bazı kayalarda 15-20, bazılarında ise birkaç figürün olduğunu ifade eden Çavuşoğlu, "Şimdiye kadar yapılan araştırmalarda yaklaşık 300 figür tespit edildi ve araştırmalarımız devam ediyor. Bu sayının gün geçtikçe artmasını bekliyoruz." şeklinde konuştu.