Van'da yöreye has Norduz koyunlarının sayısı 'saf ırk' kuzularla artırılıyor

Van'ın Gürpınar ilçesinde yetiştirilen 13 kaburgalı ve kendisine has özellikleriyle diğer türlerden ayrılan Norduz koyununun genetiğini korumak, neslini devam ettirmek ve saf ırk sayısını artırmak için üniversitede çalışma yürütülüyor.

Van YYÜ Hayvancılık Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Cumali Özkan, söz konusu koyunun Gürpınar ilçesi Norduz bölgesinde yetiştirildiğini söyledi.

Irkın ülke ve bölge için son derece önemli genetik kaynaklardan biri olduğunu belirten Özkan, şunları kaydetti:

"Bu koyun ırkı yaklaşık 300-400 yıllık bir geçmişe sahip. Akkaraman ırkı koyunların bir varyantı olarak biliniyor. Sadece Norduz bölgesinde yetiştirilmesi, kendisine has özelliklerinin olması ve ülkemiz için önemli genetik özelliklerden biri olması münasebetiyle son derece önemli.

Bu koyun ırkının sayısı özellikle geçmiş yıllarda çeşitli nedenlerle köylerin boşaltılması, köylerde yapılan hayvancılığın azalması ya da yetiştiricilerin bilinçsiz bir şekilde çiftleştirme yapması nedeniyle gittikçe azaldı.

Böylece ırkın hem özellikleri kayboldu hem de sayıları azalarak soyu tükenme derecesine geldi. Bu nedenle Norduz koyunu 2007 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından koruma altına alındı.

2018 yılında ise Van YYÜ bünyesinde, 'Norduz Koyunu ve Keçisi Uygulama ve Araştırma Merkezi' kuruldu."

Norduz koyununun diğer türlere göre yüksek yapılı, daha iri ve uzun vücut yapısına sahip olduğuna işaret eden Özkan, "Ağırlığı ve süt verimi daha yüksek. Diğer hayvanlarda 12 kaburga bulunurken, Norduz koyununda 13 kaburga bulunuyor. Süt ve et verimi oldukça iyi. Başları beyaz ya da kül rengi, erkekler boynuzlu, dişilerin ise yaklaşık yarısı boynuzludur, yağlı kuyrukludur. Kuyruk üç parçalı olup üçüncü parça uzun ve aşağıya doğru sarkar." dedi.

Hayvancılık Uygulama ve Araştırma Merkezi bünyesinde 120 baş Norduz koyunu bulunduğunu dile getiren Özkan, amaçlarının, bilimsel çalışmalar ile bu koyun ırkını dünyaya tanıtmak olduğunu söyledi.

Önemli bir gen kaynağı olan Norduz koyununun genetik yapısını korumak ve neslini devam ettirmeyi hedeflediklerini aktaran Özkan, şöyle devam etti:

"Nesli gittikçe azalan Norduz koyununun, özelliklerini ve saf ırkını korumaya çalışıyoruz. Burada elde ettiğimiz saf ırk damızlıklarımızı, Norduz kuzularımızı yetiştiricilerimizin hizmetine sunuyoruz.

Her yıl yaklaşık 100 kuzuyu damızlık olarak isteyen yetiştiricilerimize veriyor, böylece Norduz koyununun ilimizdeki sayılarını artırmak için çaba harcıyoruz."