Bakü
28 Mayıs 1918'de bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan'da, Osmanlı subaylarının katkılarıyla kurulan ordu, bugün TSK ile işbirliği sayesinde bölgenin en güçlüleri arasında yer alıyor.
????Gücünü 2020 yılında 27 Eylül'de başlayıp 10 Kasım'da sona eren Karabağ Savaşı'nda gösteren Azerbaycan ordusu, kuruluş yıl dönümünü, topraklarını işgalden kurtarmanın ve zaferin gururuyla kutluyor.
Azerbaycan ordusu, hükümetin 26 Haziran 1918'de aldığı kararla daha önce Çarlık Rusyası ordusunda görev yapan Azerbaycanlı subaylar tarafından kuruldu.
Azerbaycan hükümeti, ilk anlaşmasını Gürcistan'ın Batum kentinde Osmanlı Devleti ile imzaladı. Anlaşmanın 4. maddesine istinaden Azerbaycanlı yetkililer, Osmanlıdan askeri yardım isteğinde bulundu. Dönemin Harbiye Nazırı Enver Paşa, kardeşi Nuri Paşa (Killigil) komutasında kurduğu orduyu, Bakü ve Azerbaycan’ın diğer illerinin Ermeni ve Bolşevik çetelerden kurtarılması için görevlendirdi.
"Kafkas İslam Ordusu" ismi verilen Osmanlı ordusu, Azerbaycan ordusuyla 15 Eylül 1918'de Bakü'yü kurtardı.
Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı'ndan yenik ayrılınca Kafkas İslam Ordusu, Azerbaycan'ı terk etmek zorunda kaldı fakat Kafkas İslam Ordusu'nun bazı subayları, Azerbaycan ordusunu eğitmek için ülkede kaldı.
Azerbaycan Cumhuriyeti, 28 Nisan 1920'de eski Sovyet ordusunun ülkeyi işgaliyle son buldu, milli ordu feshedildi. Eski Sovyetler Birliği'nin 1991'de dağılmasıyla Azerbaycan, yeniden bağımsızlığını elde etti ve ordu tekrar kuruldu.
Azerbaycan'ı ilk tanıyan ülke, Türkiye oldu ve her alanda olduğu gibi askeri alanda da Azerbaycan'a destek verdi. İki ülke arasında 1992'den bu yana askeri konuları içeren yaklaşık 100 anlaşma ve protokol imzalandı.
Anlaşmalar doğrultusunda Türkiye, savunma sanayisinin geliştirilmesi ve askeri uzmanların yetiştirilmesi konularında Azerbaycan'a yardım sağladı. Çok sayıda Azerbaycanlı, Türkiye'de harp okullarında eğitim gördü, Azerbaycan Harp Okulu da Türkiye'nin katkılarıyla NATO standartlarında eğitim veren bir kurum haline geldi.
İki ülke, 2013'te imzalanan muhtıra gereği her yıl atışlı ortak tatbikatlar yapmaya başladı. İkili tatbikatların yanı sıra Gürcistan ve Pakistan'ın da katılımıyla üçlü tatbikatlar gerçekleştirildi.
Her yıl düzenlenen "TurAz Kartalı" ve "TurAz Şahini" tatbikatlarıyla iki ülke hava kuvvetleri arasında koordinasyon ve işbirliği pekiştirildi.
Süreç içinde Türkiye ile Azerbaycan arasında savunma sanayisi alanındaki işbirliği de gelişti. Daha çok Rus yapımı silahlar ve askeri araçlara sahip Azerbaycan, Türk savunma sanayisi şirketlerinin ürettiği silah ve mühimmattan da alarak savaş gücünü artırdı.
Modernleşme adımlarını kararlılıkla sürdüren Azerbaycan ordusu, son yıllarda teknoloji, altyapı ve personel eğitimi alanlarında önemli yatırımlar gerçekleştirdi. Stratejik tatbikatlar, yeni silah sistemlerinin envantere alınması ve profesyonel kadrolarla desteklenen ordu, Güney Kafkasya’da caydırıcı bir güç haline geldi.
30 yıllık işgale 44 günde son verildi
Azerbaycan ordusu, özellikle 2020'deki "44 Günlük Vatan Savaşı" olarak adlandırılan Karabağ Savaşı'nda kazandığı zaferle bölgenin askeri dengelerini değiştirdi.
Yıllardır yaptığı tatbikatlarda elde ettiği deneyimi 27 Eylül 2020'de başlattığı operasyonda gerçek savaşa taşıyan Azerbaycan ordusu, 44 günde 5 kent merkezi, 4 kasaba ve 286 köyü kurtardı. Bunun üzerine Ermenistan yenilgiyi kabul etti.
Savaşta, Azerbaycan'ın Türkiye'den edindiği Bayraktar TB2 SİHA'lar yoğun şekilde kullanıldı. Ermenistan'a ait çok sayıda tank, zırhlı araç ve ateş noktası, SİHA'larca tam isabetle imha edildi. Sadece Türk yapımı SİHA'larla imha edilen Ermenistan tank, zırhlı araç ve füzelerinin maddi değeri, 1 milyar doları geçti.
Azerbaycan ordusu TSK modeline uygun olarak yeniden yapılandırıldı
Azerbaycan ordusunun kurumsal gelişiminde Türkiye ile iş birliği de kritik rol oynuyor. İki ülke, askeri eğitim, ortak tatbikatlar ve savunma sanayisi alanında çok boyutlu bir ortaklık yürütüyor. Türkiye ile Azerbaycan arasında imzalanan Şuşa Beyannamesi ise askeri, savunma ve güvenlik alanında stratejik ortaklığın kurumsal çerçevesini oluşturuyor.
2. Karabağ Savaşı sonrasında Azerbaycan ordusunun TSK modeline uygun olarak yeniden yapılandırılmasına başlandı ve komando tugayları kuruldu.
Çoğu Türkiye'de eğitim alan, her türlü savaş ortamında görev yapabilecek standartlarda yetiştirilen mavi bereli komandolar, Azerbaycan ordusunun caydırıcı unsurlarından biri ve yeni gücü olarak biliniyor.
24 saatlik operasyonla Karabağ'da Azerbaycan'ın egemenliği tam sağlandı
Azerbaycan ordusu, 19 Eylül 2023'te, Karabağ'daki sözde Ermeni rejime bağlı silahlı grupların bölgeden çıkarılması ve bölgede anayasal yapıyı yeniden tesis etmek amacıyla "antiterör operasyonu" başlattı.
Yaklaşık 24 saat süren operasyonda Karabağ'daki Ermenistan silahlı birlikleri ve yasa dışı silahlı güçler silah bıraktı. Mevzilerini terk ederek geri çekilen Ermeni güçler, silahlarını Azerbaycan ordusuna teslim etti. Sözde Ermeni rejim kendisini feshetti ve böylece, Karabağ'da Azerbaycan'ın egemenliği tam sağlandı.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
