İstanbul
Emtia piyasalarında, geçen hafta ABD Başkanı Donald Trump'ın tarife kararları ve ABD'de açıklanan makro ekonomik verilerle birlikte karışık bir seyir izlenirken gözler bu hafta açıklanacak enflasyon verilerinin yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığının Küresel Tarımsal Arz ve Talep Tahminleri raporuna (USDA WASDE) çevrildi.
Trump'ın, Çin'in ardından ABD'nin diğer önemli ticaret ortaklarına da tarife uygulamaya hazırlanması, ülkede enflasyonist baskıların artabileceğine ve ABD Merkez Bankasının (Fed) enflasyonla mücadelede bu zamana kadar elde ettiği kazanımların gölgelenebileceğine yönelik endişeleri güçlendirdi.
Fed'in gelecekte atacağı adımlar ile Trump'ın gelecekte izleyeceği politikalar arasında uyumsuzluk yaşanabileceğine dair kaygılar sürerken bu hafta ABD'de açıklanacak enflasyon verileri ve Fed Başkanı Powell'ın Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi'ne yapacağı sunum, yatırımcılar tarafından yakından takip edilecek.
Analistler, ABD'nin komşuları Kanada ve Meksika ile olası bir ticaret savaşından kaçındığını, Çin ile ticari gerilimin devam ettiğini söyledi. Bununla birlikte, Trump'ın uygulayacağı politikaların enflasyonist baskı oluşturabileceğine yönelik kaygılar da fiyatlamalar üzerinde etkili oldu.
Jeopolitik belirsizlikler ve Trump'ın yeni gümrük tarifelerinin yarattığı endişeler, altın fiyatlarını rekora taşıdı. Bu gelişmelerle 6 haftadır değer kazanan altının ons fiyatı 2 bin 886,85 dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Citigroup’un araştırma kolu Citi Research de 2025 için ortalama altın fiyatı tahminini 2 bin 800 dolardan 2 bin 900 dolara çıkardı. Böylece ons bazında fiyatlar, geçen hafta altında yüzde 2,2 ve gümüşte yüzde 1,4 artarken, paladyumda yüzde 4,5 ve platinde yüzde 0,7 azaldı.
Zelenskiy, Trump ile anlaşmaya hazır olduğunu söyledi
Londra Metal Borsasının (LME) geçen hafta özel anlaşmalar için yeni kurallar getireceğini açıklaması tepki çekti. LME, üyelerinin 250 metrik ton bakır gibi büyük hacimli özel anlaşmalarını kendi platformunda işlem yapmasını zorunlu kılmayı planlıyor. Ancak bazı finans kuruluşları, bu düzenlemenin likiditeyi azaltabileceğinden endişeli olduklarını aktarıyor.
Öte yandan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ABD ile Ukrayna'nın nadir toprak elementleri ve diğer kritik minerallerinin geliştirilmesini içeren bir anlaşmaya hazır olduğunu açıkladı. Trump, 3 Şubat'ta Ukrayna'nın ABD'ye nadir toprak elementleri sağlamasını, karşılığında ise Kiev'e mali destek verilmesini önermişti.
Çinko fiyatlamalarında da Trump'ın Çin mallarına ek yüzde 10 gümrük tarifesi getirme tehdidi, piyasalardaki belirsizliği artırıyor. Analistler yıllık 4,2 milyon tonluk üretimiyle küresel çinko pazarına hakim olan Çin'de yaşanabilecek olası gerilimlerin, çinko arzını ve fiyatlarını etkileyebileceğini belirtti.
Nikel de ise 2025 ve 2026 yıllarında Endonezya'nın nikel cevheri madencilik kotalarında planlanan azalmanın, fiyat artışlarının başlıca nedeni olarak görüldüğünü ifade eden analistler, bununla birlikte, Endonezya'dan nikel ürünlerine yönelik olası yeni ihracat kısıtlamalarının da piyasada etkili olabileceğini kaydetti.
Baz metallerde tezgah üstü piyasada geçen hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 7,7, alüminyumda yüzde 0,4, nikelde yüzde 3,6, çinkoda yüzde 1,5 ve kurşunda yüzde 2,7 arttı.
Trump, İran'a "maksimum baskı" politikasını yeniden hayata geçirecek
ABD yönetiminin Çin'e yönelik yüzde 10'luk genel yaptırımları ve Pekin'in buna misilleme olarak ABD ham petrol ithalatına yüzde 10 gümrük vergisi getirmesi, petrol fiyatlarında belirgin bir yükselişe yol açmasa da geçen hafta petrol fiyatları üzerinde etkili oldu. OPEC+ ülkeleri, gerçekleştirilen toplantının ardından grubun nisandan itibaren arzı aylık dilimler halinde günlük 120 bin varil artırma ve 2026'nın sonlarına kadar toplamda 2,1 milyon varili piyasaya geri getirme planında değişikliğe gitmedi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile geçen hafta bir araya gelen ABD Başkanı Trump, Beyaz Saray'da düzenlediği imza töreninde,ilk başkanlık döneminde uyguladığı "İran'a maksimum baskı" politikasını yeniden hayata geçirecek başkanlık kararnamesini imzaladı.
Kurumsal tarafta ise Saudi Aramco mart ayı petrol satış fiyatını 2,4 dolar yükselterek piyasa tahmini olan 2 dolarlık zammın üstünde bir artış gerçekleştirdi. Söz konusu fiyat artışı, Ağustos 2022'den bu yana yapılan en yüksek artış olarak kayıtlara geçti.
Doğal gaz tarafında ise ABD Enerji Bilgi İdaresinin (EIA) son stok raporunda 31 Ocak ile biten haftada 174 milyar fit küp (Bcf) doğal gaz çekildiği açıklandı. ABD'de sıcaklıkların mevsim normallerinin altına düşmesi beklentisi, doğal gaz talebinin artacağı öngörüsünü güçlendirerek fiyatların yükselmesine neden oldu. Commodity Weather Group, 6-20 Şubat'ta ülkenin büyük bölümünde havanın daha soğuk seyredeceğini açıkladı.
EIA verilerine göre, 31 Ocak itibarıyla ABD doğal gaz stokları beş yıllık ortalamanın yüzde 4,4 altında bulunuyor ve bu son iki yılın en büyük açığı olarak kaydedildi. Analistler, ABD'de elektrik üretimindeki yükselişinde, kamu hizmeti sağlayıcılarının doğal gaz talebini artırdığını belirtti.
Bununla birlikte 4 Şubat itibarıyla Avrupa'daki doğal gaz depolama oranı yüzde 51 seviyesinde bulunuyor ve beş yıllık ortalamanın altında seyrediyor. Böylece Brent petrolün varil fiyatı geçen hafta yüzde 2,3 değer kaybederken New York Ticaret Borsasında işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 8,8 artışla tamamlandı.
ABD ile Çin'nin ticaret savaşaları tarım emtiası üzerinde etkili oldu
USDA geçen hafta, kapsamlı bir inceleme sürecine girerken çiftçilere yönelik bazı fonları askıya aldı. Bu adım, Trump yönetiminin hükümetin yeniden yapılanması sırasında tarım destek programlarının etkilenmeyeceğine dair verdiği güvencelere rağmen gerçekleşti. Ayrıca ABD'nin uluslararası gıda yardım programları için yapılan tahıl alımları da askıya alındı.
USDA WASDE raporu ise 11 Şubat'ta yayımlanacak. Bu rapor, ABD iç talebi ve küresel arzdaki olası güncellemeler nedeniyle yakından takip edilecek.
ABD ile Çin'nin ticaret savaşalarının tarım ürünlerini etkilerken özellikle de buğday ve soya fasulyesi üzerindeki yansımaları dikkati çekiyor. Analistler, Çin'nin dünyanın en büyük soya fasulyesi, buğday ve mısır ithalatcısı olduğunu belirtirken, Chicago Ticaret Borsasında yükselen buğday fiyatlarına bakarak Çin'in ABD buğdayına tarife uygulama ihtimalini düşük olduğunu ifade etti.
Bununla birlikte, dolar endeksinde görülen zayıflama, küresel piyasalarda ABD tahıllarının rekabet gücünü artırıyor. Öte yandan, ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesine (NOAA) göre, 45 eyalette orta düzeyde kuraklık yaşanırken, bu durum tarım sektörünün ciddi risklerle karşı karşıya olduğunu dile getiren analistler, Chicago Ticaret Borsası buğdayı, mısır ve soya fasulyesi gibi temel tarım ürünlerinde hava kaynaklı fiyat primlerinin oluşmasına neden olabileceğinin altını çizdi. Rusya ve Ukrayna'dan gelen buğday ihracatındaki potansiyel düşüş de piyasaları etkiliyor.
Öte yandan, Pirinç fiyatları, Hindistan'ın ihracat kısıtlamalarını gevşetmesiyle son iki yılın en düşük seviyelerine indi. Vietnam ise fiyatların düşmesi nedeniyle 350 bin ton pirinç alımını durdurarak anlaşmaları yeniden müzakere ediyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), küresel gıda emtia fiyatlarının ocak ayında düştüğünü bildirdi. FAO Gıda Fiyat Endeksi, aralıktaki 127 seviyesinden 124,9 puana geriledi. Bu gelişmelerle, geçen hafta Chicago Ticaret Borsasında kile başına fiyatlar buğdayda yüzde 4, soya fasulyesinde yüzde 0,6, ve mısırda yüzde 1,1 artarken, pirinçte yüzde 0,9 azaldı.
Kahve fiyatlarında yükselişine devam ediyor
Kahve fiyatlarında ise yükseliş sürerken analistler, dünyanın en büyük kahve üreticisi olan Brezilya'da beklenmedik don olayları ve uzun süren kuraklık, mahsul verimini ciddi şekilde azalttığını belirterek, bu durumun piyasadaki dengesizliği artırdığını kaydetti. Bununla birlikte USDA'ya göre, küresel kahve stokları son 25 yılın en düşük seviyesine inebileceği öngörülüyor. Böylece ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'de libre bazında fiyatlar, pamukta yüzde 0,2 ve şekerde yüzde 0,2 azalırken kahvede yüzde 7 arttı. Kakaonun ton başına fiyatı da haftayı yüzde 6,8 azalışla tamamladı.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
