AYM'den hakaret suçu kapsamındaki "önödeme" düzenlemelerine ilişkin iptal kararı

Ankara

Yüksek Mahkeme, bu suça ilişkin yasal düzenlemeden önce açılan soruşturma ve kovuşturmalarda önödeme uygulanmayarak, dosyaların uzlaştırma kapsamında sonuçlandırılacağına dair düzenlemeyi de Anayasa'ya aykırı buldu.

Resmi Gazete'de yer alan karara göre, bazı mahkemeler ile CHP, hakaret suçuna ilişkin hükümler içeren 2024 tarihli 7531 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'daki bazı düzenlemelerin iptali için AYM'ye başvurdu.

Hakaret suçunun mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi hali ile nitelikli hallerinin bir kısmının önödeme kapsamına alındığı anımsatılan başvuruda, suçun basit halinin ve kamu görevlisine karşı işlenmesi şeklindeki nitelikli halinin önödeme kapsamı dışında bırakılmasının Anayasa'ya aykırı olduğu ileri sürüldü.

Yüksek Mahkeme, hakaret suçunun bir kısmının önödeme kapsamı dışında bırakılmasının "benzer hukuki konumda olan kişilere farklı muamele" oluşturduğuna kanaat getirerek düzenlemenin iptaline, iptal hükmünün 9 ay sonra yürürlüğe girmesine karar verdi.

AYM'nin kararında, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 75. maddesinde önödemenin düzenlendiği, önödemenin, belirli suçlar yönünden dava açmayı gerektirir şüphe bulunan fail bakımından yargılama faaliyetinden vazgeçilerek, faile doğrudan parasal yaptırım uygulanması olduğu ifade edildi.

İptali istenen düzenlemenin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle hakaret suçunu işleyen fail ile doğrudan huzurda ya da gıyapta hakaret suçunu işleyen fail arasında önödeme hükümlerinin uygulanmasında "nesnel ve makul bir temele dayanmaksızın farklılık oluşturduğu" aktarılan kararda, bunun Anayasa'ya aykırı olduğu bildirildi.

Yasal düzenlemeden önceki dosyaların uzlaştırma kapsamında olması da iptal edildi

Hakaret suçu kapsamında, 7531 sayılı kanundan önce soruşturma ve kovuşturma aşamasına geçilmiş dosyalar yönünden önödeme usulünün uygulanmayarak, uzlaştırma kapsamına alınması da Yüksek Mahkemece Anayasa'ya aykırı bulunarak iptal edildi.

Bir suç bakımından önödeme hükümlerinin uygulanmasının uzlaştırma hükümlerinin uygulanmasına göre failin lehine olduğuna işaret edilen kararda, "Ceza yargılamasında lehe kanunun uygulanması, Anayasa'nın 38. maddesinde düzenlenen suçta ve cezada kanunilik ilkesi kapsamında anayasal bir zorunluluktur." değerlendirmesine yer verildi.

İptali istenen yasal düzenlemede, düzenlemeden önce soruşturma ve kovuşturma aşamasına geçilmiş dosyalarda önödeme hükümlerinin uygulanmasına imkan tanınmadığı aktarılan kararda, bu düzenlemenin de "suçta ve cezada kanunilik ilkesiyle" bağdaşmadığı belirtildi.

Kaynak: AA