BM Komiseri Türk: Gazze'ye insani yardımların ulaştırılması derhal yeniden başlamalı

Cenevre

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, BM İnsan Hakları Konseyi'nin 58. Oturumunda dünya genelindeki insan hakları durumuna ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Dünyanın, artan çatışmalar nedeniyle öngörülemez bir dönemden geçtiğini kaydeden Türk, uzun yıllar titizlikle inşa edilen uluslararası normlar ve kurumlar etrafındaki temel küresel konsensüsün çökmesine izin verilmemesi gerektiğini belirtti.

Türk, "Uluslararası Kızılhaç Komitesi'ne (ICRC) göre dünya genelinde 120 çatışma yaşanıyor. Bu çatışmalarda, sivilleri korumak, hasarı sınırlamak ve adaleti sağlamak için tasarlanmış yasal çerçevelerin açıkça ve tekraren göz ardı edilmesi şok edici." dedi.

Sivillerin kasıtlı olarak saldırıya uğradığının altını çizen Türk, cinsel şiddet ve kıtlığın, savaş silahları olarak kullanıldığına işaret etti.

Türk, "İnsani yardım erişimi engelleniyor, silahlar sınırlardan akıyor ve uluslararası yaptırımları atlatıyor. İnsani yardım çalışanları hedef alınıyor. 2024'te, 356 insani yardım çalışanı dünyanın en korkunç krizlerinden bazılarında insanlara yardım sağlarken öldürüldü ve bu bir rekor." ifadelerini kullandı.

Sudan'daki çatışmanın, bölge geneline yayılma tehlikesi taşıdığına değinen Türk, çatışmalar nedeniyle dünyanın en kötü insani felaketinin derinleştiğine vurgu yaptı.

Türk, Rusya ile Ukrayna arasında Şubat 2022'de başlayan savaşın halen sürdüğünü hatırlatarak, Ukraynalıların korkunç bir şekilde acı çekmeye devam ettiğini ve sivil kayıpların 2023'ten 2024'e yüzde 30 arttığını aktardı.

İsrail'in, 7 Ekim 2023'teki Hamas saldırısının ardından kullandığı savaş araçları ve yöntemlerinin, bölgeyi yerle bir ettiğini vurgulayan Türk, şöyle devam etti:

"İsrail saldırıları, toplumsal ve fiziksel yapıyı parçaladı. Her şeyden önce Gazze'deki kırılgan ateşkesin devam etmesini ve barışın temeli olmasını sağlamalıyız. Şiddet döngülerine yönelik herhangi bir çözüm, kendi kaderini tayin hakkı, hukukun üstünlüğü ve hesap verebilirlik dahil insan haklarına dayanmalı. Gazze'ye insani yardımların ulaştırılması derhal yeniden başlamalı."

"Suriye'de rejimin 14 yıldan fazla süre boyunca korkunç insan hakları ihlallerini belgeledik"

İsrail tarafından işgal altındaki Batı Şeria'da Filistinlilere saldırılar düzenlenmesi, mülteci kamplarının yıkılması, yasa dışı yerleşimlerin genişletilmesi ve 10 binlerce insanın yerinden edilmesi karşısında endişeli olduğunu bildiren Türk, "İsrail'in Batı Şeria'da uluslararası hukuku ihlal eden tek taraflı eylemleri ve ilhak tehditleri durdurulmalıdır." vurgusunu yaptı.

Türk, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin (KDC) doğusunda güvenlik güçleri ile 23 Mart Hareketi (M23) adlı isyancı grup arasındaki çatışmaların tırmanmasının bölgesel riskleri artırdığını, geçen hafta yaşanan çatışmalarda binlerce kişinin öldüğünü belirtti.

KDC'de tecavüz ve sivil ölümlerine ilişkin korkunç raporlar olduğunu aktaran Türk, "Bu yıl yarım milyondan fazla insan kaçmak zorunda kaldı, ülkede halihazırda yerinden edilmiş yaklaşık 7,8 milyon kişiye eklendi. Şiddet durmalı, tüm tarafların ihlalleri araştırılmalı ve diyalog yeniden başlatılmalı." dedi.

Türk, Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'nin de kritik bir dönüm noktasında olduğunu kaydederek, "Ofisim, rejimin devrilmesinden önce 14 yıldan fazla bir süre boyunca korkunç insan hakları ihlallerini ve suistimallerini belgeledi. Bu kayıtlar artık adaleti ve gerçeği söylemeyi destekleyebilir." diye konuştu.

⁠Esir takası ve ateşkes anlaşması

Gazze Şeridi'nde 19 Ocak’ta ateşkes anlaşması kapsamında Hamas ile İsrail arasında esir takası ve ateşkese karar verilmişti. Mısır ve Katar arabuluculuğunda, ABD'nin desteğiyle sağlanan anlaşma, her biri 42 gün sürecek üç aşamalı planı içeriyor.

İsrail, Hamas ile varılan ateşkes ve esir takası anlaşmasına rağmen Gazze'de ateşkesi sık sık ihlal etmişti.

Kaynak: AA