Çin ve Hindistan, sınır sorununun çözümü için yeni mekanizmalar kurulmasında anlaştı

Pekin

Her iki ülkenin dışişleri bakanlıklarından yapılan ortak açıklamaya göre, Çin-Hindistan Sınır Sorunu Özel Temsilcileri Toplantısı, Yeni Delhi'de gerçekleştirildi.

Çin tarafını Dışişleri Bakanı Vang Yi, Hindistan tarafını ise Ulusal Güvenlik Danışmanı Ajit Doval'ın temsil ettiği toplantıda, sınır sorunu konusunda 10 maddelik mutabakata varıldı.

Buna göre taraflar, sınır sorunu konusunda mevcut diplomatik ve askeri mekanizmaların yanı sıra sınır belirleme, gerilimin düşürülmesi ve sınır aşırı işbirliği için yeni diyalog mekanizmaları kurulmasında anlaştı.

Bu kapsamda, bazı bölgelerdeki belirsiz sınır hattının tayin edilebilmesi için bir "uzman grubu", sınır bölgelerinde barış ve huzurun sürdürülmesi için bir "çalışma grubu" ile sınırın Batı Sektörü için oluşturulan "genel-seviye diyalog mekanizmasının" Orta Sektör ve Doğu Sektörü için de oluşturulmasına karar verildi.

Taraflar, sınır aşırı akarsularda işbirliği için var olan uzman seviyesinde mekanizmadan etkin şekilde yararlanılması konusunda da mutabakata varırken, Çin tarafı acil durumlarda insani sebeplerle hidrolojik bilgi paylaşımında bulunmayı kabul etti.

İki ülke ayrıca, Rınqinggang-Çanggu, Pulan-Gunci ve Ciuba-Namgya arasındaki geleneksel sınır pazarlarının yeniden açılmasına karar verdi.

Çin-Hindistan sınır sorunu

Çin ile Hindistan arasında Himalaya Sıradağları'nın çevrelediği belirsiz sınır hattı, egemenlik tartışmalarına neden oluyor. Akarsular, göller, buzullar ve karlı zirvelerin bulunduğu 3 bin 500 kilometrelik sınır, tarafları sık sık karşı karşıya getiriyor.

Pekin yönetimi, "Güney Tibet" olarak adlandırdığı Hindistan'ın Arunaçal Pradeş eyaletindeki 90 bin kilometrekarelik toprakta hak iddia ediyor. Yeni Delhi ise Aksay Çin Platoları'nı kapsayan 38 bin kilometrekarelik alanın Pekin yönetimince işgal edildiğini savunuyor.

Tartışmalı sınır hattında 2020'de yaşanan çatışmayla doruk noktasına çıkan anlaşmazlığın çözümü için yürütülen müzakereler geçen yıl anlaşmayla sonuçlanmış, taraflar 22 Ekim 2024'te iki ülke arasındaki geçici hududu oluşturan Fiili Kontrol Hattı'nın Ladakh bölgesinde karşılıklı devriye faaliyetlerinin düzenlenmesi konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurmuştu.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile Hindistan Başbakanı Narendra Modi, anlaşmanın ardından, 23 Ekim 2024'te, Kazan'daki BRICS Liderler Zirvesi marjında yüz yüze görüşmüştü. İki lider, 5 yıl aradan sonra ilk kez bir araya gelmişti.

Liderlerin görüşmesinin ardından Çin-Hindistan Sınır Sorunu Özel Temsilcileri Toplantısı, 19 Aralık 2024'te Pekin'de gerçekleştirilmişti. 5 yıl aradan sonra ilk kez gerçekleştirilen toplantıda iki ülke heyetleri sınır bölgesindeki sorunların çözümüne yönelik 6 maddelik bir mutabakata varmıştı. Taraflar, sınır sorununa 2025'te adil, makul ve karşılıklı uzlaşılabilir bir çözüm bulunmasını teşvik etmek üzere pozitif adımlar atılması gerektiğinde hemfikir olduklarını bildirmişti.

Kaynak: AA