Dışişleri Bakanı Fidan, 4-5 Aralık'ta AGİT 32. Bakanlar Konseyi Toplantısı'na katılacak

Ankara

Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Fidan, 2025 Yılı Dönem Başkanı Finlandiya’nın ev sahipliğinde düzenlenecek AGİT toplantısı kapsamında muhataplarıyla ikili görüşmeler de yapacak.

AGİT 32. Bakanlar Konseyi Toplantısı'nda, Avrupa-Atlantik ve Avrasya coğrafyasındaki güvenlik durumu, AGİT bölgesinin karşı karşıya bulunduğu güncel sınamalar ile AGİT’in işleyişiyle ilgili meselelerin ele alınması öngörülüyor.

Açılış ve kapanış bölümlerinin dışında üç genel oturum halinde gerçekleştirilecek toplantı kapsamında ayrıca resmi oturum mahiyetinde bir çalışma öğle yemeği düzenlenecek.

Toplantının açılışında AGİT’e ev sahipliği yapan ülke Avusturya’nın Dışişleri Bakanı Beate Meinl-Reisinger, AGİT Dönem Başkanı Finlandiya’nın Dışişleri Bakanı Elina Valtonen ve AGİT Parlamenter Asamblesi (AGİT PA) Başkanı Pere Joan Pons hitap edecek. AGİT Genel Sekreteri Büyükelçi Feridun Sinirlioğlu tarafından da takdimde bulunulacak.

Bakan Fidan’ın toplantının birinci günü ilk genel oturumda hitapta bulunması öngörülüyor.

Fidan'ın, Avrupa-Atlantik ve Avrasya coğrafyasının en kapsamlı bölgesel güvenlik teşkilatı olan AGİT’in temel değerlerinin korunması gerektiğini belirtmesi ve AGİT’in işlevselliğini sürdürmesine yönelik Türkiye’nin desteğini kayda geçirmesi bekleniyor.

Türkiye’nin, Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında taraflar arasında adil ve kalıcı barışa ulaşılması amacıyla yürütülen çabaları memnuniyetle karşıladığını ifade etmesi beklenen Fidan'ın, savaşa diplomasi yoluyla çözüm bulunması konusunda yakalanan ivmenin korunması gerektiğini ve Türkiye’nin taraflar arasındaki görüşmeleri kolaylaştırmaya hazır olduğunu belirtmesi öngörülüyor.

Fidan'ın, İsrail’in Orta Doğu’daki saldırganlığına ve Gazze’deki soykırımına dikkati çekmesi ve Filistin-İsrail meselesinin ancak iki devletli çözüm yoluyla nihayete erdirilebileceğini vurgulaması bekleniyor.

Ayrıca Fidan'ın, Azerbaycan ve Ermenistan’ın ortak çabalarıyla mümkün kılınan Minsk Süreci ve bağlı yapılarının lağvedilmesine dair kararın önemli bir başarı olduğunu ifade etmesi öngörülüyor.

AGİT Bakanlar Konseyi toplantıları

Finlandiya, Dönem Başkanlığı için "İlkelere Saygı, Sınamalara Mukabele ve Geleceğe Hazırlık" temasını belirledi.

Her sene mutat olarak yıl sonunda AGİT’in en önemli karar alma ve yürütme organı Bakanlar Konseyi, toplantıları genellikle Dönem Başkanı ülkede düzenlese de bu sene istisnai olarak Viyana'da yapılacak.

Finlandiya, Ocak 2025'ten bu yana yürüttüğü AGİT Dönem Başkanlığını gelecek ay İsviçre’ye devredecek.

AGİT ve Türkiye

AGİT, Soğuk Savaş döneminde Doğu ve Batı Blokları arasında düzenli diyalog tesis etmek suretiyle gerginliği ve anlaşmazlık noktalarını azaltmak amacıyla bir müzakere forumu ve konferanslar diplomasisi olarak ortaya çıktı.

1973'te Helsinki’de başlayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) süreci sonucunda 33 Avrupa ülkesi ile ABD ve Kanada tarafından 1975'te Helsinki Nihai Senedi imzalandı.

1992 Helsinki Zirvesi'nde, Teşkilatın mevcut yapısının temelleri atıldı ve AGİK nihayet 1994 Budapeşte Zirvesi'nde uluslararası teşkilata dönüşerek, AGİT adını aldı.

AGİT, esnek bir siyasi diyalog ve müzakere forumu yapısıyla, güvenliğin siyasi ve askeri, ekonomi ve çevre ve insani olmak üzere üç boyutunda ilke, norm ve standartlar geliştirmekte, yükümlülüklerin uygulanma durumlarını takip ediyor.

Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya kıtalarından toplam 57 üyesi bulunan AGİT’in ayrıca 6 Akdenizli ve 5 Asyalı İşbirliği Ortağı bulunuyor. Bu özelliğiyle, AGİT, Avrupa-Atlantik ve Avrasya coğrafyasındaki en büyük bölgesel güvenlik forumu niteliği taşıyor.

1999'daki AGİT Zirvesi'ne Türkiye ev sahipliği yaptı, İstanbul’da gerçekleştirilen zirvede imzalanan Avrupa Güvenlik Şartı (İstanbul Şartı), 21. yüzyılda AGİT bölgesinin güvenlik, barış ve istikrarının güvence altına alınabilmesi için gerekli ilke ve yöntemleri belirledi.

Türkiye ile Finlandiya ve İsviçre’nin eş başkanlıklarında 2014'te AGİT’te Arabuluculuk Dostlar Grubu tesis edildi.

Türkiye’nin adayı Büyükelçi Sinirlioğlu, Aralık 2024'te seçildiği AGİT Genel Sekreterliği görevine Ocak 2025 itibarıyla başladı ve bu görevi üstlenen ilk Türk yetkili oldu.

Kaynak: AA