Filipinler Devlet Başkanı Marcos, İbrahim'i Bangsamoro geçici başbakanı olarak yeniden atadı

Kuala Lumpur

Marcos'un İbrahim'i yeniden atamasıyla birlikte yeni dönemin Mayıs 2025'e kadar devam etmesi ve seçimlerin Haziran 2025'te yapılması bekleniyor.

Hacı Murat İbrahim, Cotabato şehrinden AA muhabirine telefonda yaptığı açıklamada, "Başkan Bongbong'a (Ferdinand Marcos), Bangsamoro Geçiş Yönetimi ile ilgili yasal yükümlülüklere ve anlaşmaya bağlı kaldığı için müteşekkiriz." ifadesini kullandı.

Filipinler Devlet Başkanı Marcos, halk arasında "Bongbong" adıyla biliniyor.

Önceki cuma günü başkent Manila'da Bangsamoro bölgesi başbakanı ve yerel meclisteki 80 milletvekilinin yemin töreni düzenlenirken 80 vekilden 39'unun yeni isimler olduğu, diğerlerinin ise son parlamentodaki mevcut vekillerden oluştuğu görüldü.

İbrahim, anlaşmaya uyarınca hükûmetin Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MİKC) tarafından yönetileceğini ve parlamentodaki milletvekillerinin çoğunun örgütten olacağını söyledi.

Yerel parlamentodaki 80 milletvekilinin 41'i MİKC'i temsil ederken kalan 39 vekil Filipinler devlet başkanı tarafından, Bangsamoro yerel yönetimleri, Filipinler Kongre ve Senato üyeleri ve bölgedeki diğer kuruluşların adayları arasından seçildi.

Marcos'un kendisine bölgedeki seçimlerin 2025'te yapılacağını ve daha fazla uzatma olmayacağını söylediğini belirten İbrahim, anlaşma kapsamında verilen görevleri tamamlamak için ellerinden geleni yapacaklarını ifade etti.

İbrahim, parlamentonun Bangsamoro Organik Yasası (BOL) kapsamında belirlenen 6 öncelikli meselenin dördünü tamamladığını ve kalan iki meselenin de bu yıl içinde tamamlanacağını kaydetti.

Bangsamoro parlamentosu; idare, kamu hizmetleri, eğitim ve yerel yönetimle ilgili yasaları tamamladı, gelir ve seçim ile ilgili yasal düzenlemelerle ilgili süreç ise hâlâ devam ediyor.

Devlet Başkanı Marcos'un ilgili yasalar ve BOL kapsamında Bangsamoro anlaşmasına sadık kalacağından emin olduklarını dile getiren İbrahim, son parlamentonun son üç yıl içerisinde 100'den fazla karar ve yasa tasarısını tamamladığını da sözlerine ekledi.

Marcos'un yaklaşımı memnuniyetle karşılandı

Moro Barış Süreci İzleme Heyetinden (TPMT) salı günü yapılan açıklamada, Filipinler Devlet Başkanı'nın Bangsamoro barış sürecine verdiği desteğin memnuniyetle karşılandığı duyuruldu.

Açıklamada, Marcos'un "Mayıs 2025'e kadar geçiş döneminin ikinci bölümünde Bangsamoro Özerk Bölgesi (BARMM) için uygun bir yasal çerçeve sağladığı" değerlendirmesi yapıldı.

TPMT açıklamasında İbrahim'e ikinci döneminde başarı temennisinde bulunulurken söz konusu gelişmeler, "Mindanao'daki barış sürecinin uygulanmasında olumlu adımlar" olarak nitelendirildi.

İngiltere'nin Filipinler Büyükelçisi Laure Beaufils ise salı günü yaptığı açıklamada, yeniden atanan BARMM yönetimine desteğini dile getirdi.

Beaufils, Londra'nın Bangsamoro'daki Uluslararası Temas Grubu'ndaki rolüne atıfta bulunarak "İngiltere, Bangsamoro barış sürecinin uzun yıllardır kararlı bir destekçisi olmuştur." ifadesini kullandı.

BARMM süreci

Bangsamoro Geçiş Hükûmeti 2019'da kurulmadan önce, İbrahim liderliğindeki MİKC, Manila ulusal hükûmetiyle barış müzakereleri yaptığı sırada altı yıllık bir geçiş dönemi talep etmiş ancak müzakereler, 2022'ye kadar İbrahim yönetiminde üç yıllık bir geçiş hükûmetiyle sonuçlanmıştı.

İki taraf, geçiş hükûmetinin bölgesel yönetimin kontrolünü ele geçirmesini ve seçimlerin yapılmasının kararlaştırıldığı 2022 yılına kadar işleri yürütmesini kabul etti ancak sürenin 2025'e kadar uzatılması konusunda talepler devam etti. Bangsamoro Geçiş Hükûmeti'nin neredeyse tüm milletvekilleri oy birliğiyle önergeyi desteklerken bölge sakinleri de son aylarda talebi destekleyen mitingler düzenledi.

Eski Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte'nin onayıyla BARMM parlamento ve bölgesel seçimlerinin tarihi Mayıs 2025'e alınırken geçiş hükûmetinin görev süresi de 3 yıl uzatılmıştı.

Bangsamoro, çoğunluğu Müslüman ve Moro etnik grubundan oluşan yaklaşık beş milyon insanın yaşadığı bir bölge.

MİKC, 20. yüzyılın ortalarından bu yana bölgenin özerklik mücadelesine öncülük ediyor.

21 Ocak ve 6 Şubat 2019'da yapılan referandumlarda halk, bölgeye kapsamlı özerklik getiren Bangsamoro Organik Yasası'nı kabul etmişti. Yapılan barış görüşmelerinin ardından Bangsamoro Geçiş Otoritesi kurulmuştu.

Kaynak: AA