Hindistan'da yıkılan Babri Camisi'nin yerine inşa edilecek caminin temeli yarın atılıyor

İslamabad

Uttar Pradeş eyaletinin Ayodhya şehrinde yıkılan Babri Camisi'nin bulunduğu alana yaklaşık 25 kilometre uzaklıkta bir köyde inşa edilecek cami kompleksi için yarın temel atma töreni düzenlenecek.

Hint-İslam Kültür Vakfı (IICF) Sekreteri Athar Hüseyin, inşa edilecek cami kompleksinin özellikleri, projenin ne kadar sürede tamamlanacağı ve Babri Camisi tartışmalarına dair AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

Hüseyin, Hindistan Anayasası’nın 26 Ocak 1950’de yürürlüğe girdiğini ve aralarında Hindistan’daki azınlıkların da bulunduğu tüm Hint vatandaşlarının Anayasa ile eşit haklar elde ettiğini anımsatarak,"Bu sebeple caminin temel atma töreni için 26 Ocak Hindistan Cumhuriyet Bayramı seçildi." dedi.

İnşa edilecek caminin bir kompleks şeklinde olacağına işaret eden Hüseyin, söz konusu alanda 200 yataklı çeşitli alanlarda hizmet verecek hastane, başta bakıma muhtaç kadın ve çocuklar olmak üzere günlük 1000 kişiye ücretsiz yemek sağlayan aşevi, araştırma merkezi, müze, kütüphane ve bir yayın evinin bulunacağını söyledi.

Hüseyin, cami projesinde "Babri" yerine "Dhannipur" isminin kullanılmasının özel bir sebebi olup olmadığına dair soruya, "Proje Ayodhya'ya bağlı Dhannipur köyünde başlatıldığından herhangi bir kral veya imparatorun adındansa Dhannipur Camisi Projesi olarak anılacaktır." şeklinde cevap verdi.

"30 ayda tamamlanacak"

Hüseyin, projenin, Hint toplumu olarak Müslüman ve Hinduların mücadelelerini ve paylaşılan ortak değerleri yansıtacağını vurgulayarak, cami kompleksi içerisinde ağaç dikimi için yeşil bir alanın da olacağını söyledi.

Söz konusu yeşil alanda aralarında yok olma tehlikesi altındaki Amazon yağmur ormanları olmak üzere dünyanın her yerinden tohumlar getirilerek fidan ekileceğini belirten Hüseyin, "İklim değişikliği tehlikesine ilişkin endişelerimizi göstermek için cami ve kompleks içerisindeki diğer tesislerde güneş enerjisinden faydalanılacak." diye konuştu.

Hüseyin, caminin tamamlanmasının çeşitli değişkenlerle ilişkili olduğunu dile getirerek, "Kaynaklara ve fonlara bağlı olarak proje 30 ay içerisinde tamamlanacak." dedi.

"Babri Camisi tartışması bitti"

Temel atma töreninin yarın 08.30'da başlayacağı bilgisini paylaşan Hüseyin, etkinlikte bayrak töreni yapılacağını ve ardından fidan dikileceğini, çeşitli kurum ve örgütlerden de katılımcıların olacağını söyledi.

Hüseyin Uttar Pradeş hükümeti veya federal hükümetten hiç kimsenin temel atma törenine katılmayacağını aktararak, "Babri Camisi tartışması bitti." ifadelerini kullandı.

1528'de inşa edildi

Babür Devleti'nin kurucusu Babür Şah'ın hayatta olduğu dönemde komutanlarından Mir Baki'nin 1528'de inşa ettirdiği cami, 1980'lerde Hindu milliyetçisi örgütler tarafından başlatılan tapınak (Mandir) kampanyasının kurbanı oldu.

Babri Camisi arazisinin Tanrı Rama'nın doğduğu yer olduğu ve ibadethanenin tapınak üzerine inşa edildiğine ilişkin iddia, Müslümanlar ile Hindular arasında uzun yıllar tartışma konusu oldu ve çok sayıda kişinin hayatını kaybetmesine yol açtı.

Hindistan'ın bağımsızlığından önce de iki topluluk arasında zaman zaman sorunların yaşanmasına sebep olan Babri Camisi tartışmaları ülkenin bağımsızlığını kazanmasının ardından da devam etti.

Bir grup Hindu, Aralık 1949'da mabet içine Tanrı Rama ikonu bıraktı ve bunun bir mucize olduğunu yaymaya çalıştı. Yaşanan bu gelişmenin ardından Hint hükümeti, bölgeyi "tartışmalı arazi" ilan etti ve camiyi ibadete kapattı.

1980'lerde Dünya Hindu Konseyi (VHP) ve Hindistan Halk Partisi (BJP), Faizabad'da bulunan (yeni adı Ayodhya) araziye sahip olmak adına kampanya yürütmeye başladı. VHP ve RSS (Hindu milliyetçisi çeşitli grupların çatı örgütü Ulusal Gönüllüler Organizasyonu) gibi Hindu örgütlerinin öncülüğünü yaptığı gruplar, 80’li yılların sonunda, tapınak iddialarını yüksek sesle dile getirmeye başladı ve arazinin Hindulara verilmesi çağrısında bulundu.

Dönemin önemli dizilerinden Ramayana, devlet kanalı Doordarshan'da 1987'de başladı ve 18 ay boyunca devam etti. Pazar günleri verilen ve 78 bölüm halinde yayımlanan diziyle Tanrı Rama ve hikayesi, milyonlarca Hindu'nun evine girerek somut olay haline dönüştü.

Dizide Tanrı Rama'nın, karanlığa karşı zaferinden sonra Babri Camisi'nin bulunduğu yere, Ayodhya Krallığı’na dönmesi ve buna benzer konular işlenmesi dikkatleri bölgeye çekti.

Hindu Tanrı Üçlemesi'nde (Trimurti) yer alan Vişnu'nun yedinci bedenlenmesi (Avatar) olduğuna inanılan Rama, ülkedeki Hindularca en çok sevilen ve saygı gösterilen tanrılar arasında yer alıyor.

6 Aralık 1992'de Hindular tarihi camiyi yıktı

BJP lideri Lal Krishna Advani'nin Eylül 1990'da başlattığı kampanya ile olaylar daha da kışkırtıldı.

Advani, iki tekerlekli savaş arabasına dönüştürülen Toyota marka otomobiliyle Gucerat eyaletinden caminin bulunduğu Uttar Pradeş eyaletine yolculuğa çıktı. Bu yolculukta, Ram Tapınağı'nın inşası için kullanılacak tuğlaları toplayan Advani, Tanrı Rama gibi giyindi, ok ve yay kuşandı.

6 Aralık 1992'de BJP, RSS ve VHP gibi milliyetçi parti ve örgütlerce düzenlenen miting sırasında Hindu karsevaklar (gönüllüler), Sadhular (Hindu din adamları), militanlar ve gençlerden oluşan 150 bin kişinin kazma, kürek ve levyelerle ibadethaneye saldırması, yaklaşık 500 yıldır ayakta duran Babri Camisi'nin 5 saat içinde yıkılmasıyla sonuçlandı.

Caminin yıkılma haberi, ülke çapında ayaklanmaların yaşanmasına yol açtı. Hindistan'ın bölünmesinden sonra yaşanan en büyük toplumsal şiddet olayına dönüşen ayaklanmalarda çoğunluğu Müslüman 2 bine yakın kişi öldü, 5 binin üzerinde kişi de yaralandı. Olaylar Pakistan ve Bangladeş'e de sıçradı.

Yüksek Mahkemenin kararı

Hindular ile Müslümanlar arasında on yıllarca problemli şekilde kalan Babri Camisi meselesi, Hindistan Yüksek Mahkemesinin 9 Kasım 2019'da cami arazisinin Hindulara verilmesine ilişkin kararıyla yeni bir noktaya taşındı.

Yüksek Mahkeme, söz konusu kararında, yaklaşık 1,1 hektarlık arazinin tamamının tapınak inşa etmek üzere kurulacak Hindu vakfına tahsis edilmesini, bunun karşılığında arazinin hak sahibi Müslüman vakfa başka bir yerden yaklaşık 2 hektar arazi verilmesine hükmetti.

Kararın ardından Hindistan Başbakanı Narendra Modi, 5 Şubat 2020'de tapınağı inşa etmek üzere "Şri Ram Janmabhoomi Teerth Kşitra Vakfı"nın kurulduğunu açıkladı.

Öte yandan, davanın taraflarından Uttar Pradeş Sünni Merkez Vakfı Kurulu, söz konusu 2 hektarlık arazinin kabul edileceğini duyurmuştu.

Ram tapınağının inşa faaliyetleri başlamıştı

Babri Camisinin yerine inşa edilmesi planlanan tartışmalı Hindu tapınağının temel atma töreni 5 Ağustos 2020'de yapıldı.

Törene, Başbakan Modi ve RSS Başkanı Mohan Bhagwat da katılmıştı.

Tapınağın temel atma töreni tarihi olarak, Yeni Delhi yönetiminin Cammu Keşmir'in özel statüsünü kaldırdığı 5 Ağustos 2019'un yıl dönümünün seçilmesi tartışmalara yol açmıştı.

Öte yandan tapınağın, 1925'te kurulan Hindutva fikrinin ve etnik Hindu milliyetçiliğinin gelişmesinde kritik rol oynayan RSS'nin 100. kuruluş yıl dönümüne yetiştirilmesi hedefleniyor.

Beraat kararı çıkmıştı

Mahkeme 30 Eylül 2020'de, Babri Camisi'nin 1992'de yıkılmasıyla ilgili çeşitli suçlardan yargılanan, aralarında şu anda iktidardaki BJP üst düzey isimlerin de bulunduğu 32 kişinin beraatini kararlaştırmıştı.

Yargıç Surendra Kumar Yadav, Babri Camisi'ne Hindu aktivistler tarafından 1992'de düzenlenen saldırının altında herhangi bir komplo bulunmadığına karar vermişti.

Öte yandan, mahkeme heyeti, Babri Camisi'nin yıkılmasının yasaya aykırı olduğunu, bununla ilgili davanın ayrıca görülmesi gerektiğini bildirmişti.

Kaynak: AA