Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev'den, BMGK'nin genişletilmesi çağrısı

Astana

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Birleşmiş Milletlerde (BM) milyarlarca insanı etkileyen kritik kararların, sadece birkaç ülke tarafından alınmaması gerektiğini belirterek "Kazakistan, BM Güvenlik Konseyinin (BMGK) daha geniş bölgesel temsiliyet içerecek şekilde genişletilmesini destekliyor." dedi.

Tokayev, Kazakistan'da ekonomiden ticarete, diplomasiden iklim değişikliğine kadar küresel ve bölgesel geniş ve güncel konuların tartışıldığı Uluslararası Astana Forumu'nun açılış konuşmasını yaptı.

Küresel bir belirsizliğin yaşandığı dönemde bir araya geldiklerine işaret eden Tokayev, "Çatışmalar ve savaşlar kıtalara ve toplumlara yayılmaya devam ediyor." diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Tokayev, geçen yıl dünyadaki 52 ülkede silahlı çatışmanın yaşandığını, şiddet kaynaklı ekonomik kayıpların 19 trilyon dolara ulaştığını belirtti.

Ancak söz konusu rakamların ardında daha rahatsız edici bir gerçeğin olduğuna işaret eden Tokayev, "Modern çatışmalar giderek daha uzun bir süreye yayılıyor ve karmaşıklaşıyor." ifadesini kullandı.

Kasım Cömert Tokayev, yapay zekanın yaygınlaşması ve "bağımsız" olmaya başlamasıyla henüz bilinmeyen bir gerçekliğe sürüklendiklerini dile getirerek "Bu bağlamda, tarihsel argümanlarla veya siyasi düşmanlıklarla meşrulaştırılan askeri çatışmalar ve hatta savaşlar tamamen çağdışı hatta tuhaf görünüyor." değerlendirmesinde bulundu.

Halihazırda dünyada 9 devlette toplam 13 binden fazla nükleer savaş başlığı bulunduğunu aktaran Tokayev, uzmanların bunların yanlış hesaplama, kaza veya tırmanma nedenleriyle kullanım risklerinin giderek arttığı yönündeki uyarılarını aktardı.

Tokayev, Kazakistan topraklarında yapılan 450 nükleer denemenin "tarihi" sonuçlarıyla hala karşı karşıya olduklarını anlatarak "Biz, bize miras kalan nükleer silahlarımızdan barış uğuruna vazgeçtik." dedi.

Kazakistan'ın mevcut çalkantılı bir dünyada yapıcı bir rol üstlendiğini vurgulayan Tokayev, "Dış politikamızda bölünme yerine diyaloğun önceliğini, egemenlik haklarına saygıyı esas alıyoruz." ifadesini kullandı.

Son yıllarda köklü ekonomik ve kurumsal reformlar yaptıklarını söyleyen Tokayev, bu kapsamda istikrarlı değil aynı zamanda rekabetçi bir büyümeye sahip ekonomi inşa etme kararı aldıklarını, anayasada cumhurbaşkanlığı görev süresine 7 yıllık tek dönemlik sınır getirdiklerini ve parlamentoda sivil toplum temsiliyetinin artırıldığını kaydetti.

Tokayev, küresel zorluklara rağmen 2024'te Kazakistan ekonomisinin yüzde 5,1 büyüme kaydettiğini, ülkeye gelen yabancı yatırımın rekor seviyeye ulaştığını ve Orta Koridor'un kilit güzergahlarından olan Hazar Denizi geçişli Trans Hazar Uluslararası Taşımacılık Koridoru üzerinden geçen yük hacminin ise yüzde 62 arttığını bildirdi.

Yapay zekanın geliştirilmesine stratejik önem verdiklerini belirten Tokayev, bunun yanı sıra sadece kripto para ile alışverişin yapılabileceği "CryptoCity" adında bir pilot bölge kurmayı da planladıklarını dile getirdi.

Tokayev, ayrıca dünyadaki ham uranyum rezervlerinin yüzde 40'ını bulunduran bir ülke olarak nükleer enerjiyi geliştirme hedefinin ulusal önceliklerinden olmaya devam edeceğini belirtti.

BM'nin güncelliğini koruması ve gerçek dünyayı doğru bir şekilde yansıtması için BMGK'nin yapısal reforma ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Tokayev, "BM'nin temel yapıları özellikle Güvenlik Konseyi kurulduğundan bu yana hiç değişmedi. 80 yıl önce oluşturulan kurumsal yapı ile günümüz gerçekleri arasındaki uçurum BM'nin güvenilirliğini ve etkinliğini zedeliyor." dedi.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, BMGK üyeleri dahil bütün ülkelerin BM Şartı'na sıkı sıkıya bağlı kalmaları gerektiğini vurgulayarak "Milyarlarca insanı etkileyen kritik kararlar sadece birkaç ülke tarafından alınmamalı. Bu nedenle Kazakistan, BM Güvenlik Konseyi'nin daha geniş bölgesel temsiliyet içerecek şekilde genişletilmesini destekliyor." ifadelerini kullandı.

Kaynak: AA