Küresel piyasalarda tarife restleşmelerinin ikinci dalgası hissediliyor

İstanbul

Küresel piyasalarda, ABD yönetiminin Çin'e yönelik son gümrük vergisi hamlesinin ardından iki ülke arasındaki ekonomik gerilimin seyri konusunda belirsizlikler artarken, tarifelere ilişkin haber akışı ile bugün açıklanacak ABD Merkez Bankası (Fed) Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantı tutanakları yatırımcıların odağında bulunuyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın "Önce Amerika" politikası kapsamında attığı tarife adımları, piyasalardaki yüksek risk algısını artırmaya devam ediyor.

Trump'ın 2 Nisan'da duyurduğu tarifelerin ardından birçok ülkenin müzakereye açık bir tutum sergilemesi, piyasalarda toparlanma eğilimini destekleyen iyimserliği de beraberinde getirmişti. Çin'in tarife misillemesi sonrasında, ABD'nin Çin'e yönelik gümrük vergilerinin yüzde 104'e yükseltileceğini açıklanması ise küresel risklerin tekrardan yükselmesine neden oldu.

Tarifelerin olası etkileri nedeniyle ABD ekonomisinde yavaşlama yaşanabileceğine dair endişelerin artması, enflasyon ile resesyon arasında denge kurmaya çalışan Fed'in gelecek dönem politikalarına dair belirsizlikleri daha da belirgin hale getiriyor.

"Adeta para yağıyor"

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, karşılıklı tarifelerin açıklandığı tarihten bu yana 70'e yakın ülkenin müzakerelere başlamak için Başkan Trump'a ulaştığını belirterek, Çin'e yönelik toplamda yüzde 104 oranına ulaşan tarifelerin ise 9 Nisan'da yürürlüğe gireceğini kaydetti.

Söz konusu açıklama, Çin'in, Başkan Trump'ın yüzde 50 ek gümrük tarifesi getirme tehdidine yönelik, bunun olması halinde "kararlı karşı tedbirler alınacağını" bildirmesinin ardından yapıldı.

Bununla birlikte, Trump dün enerji kararnamelerini imzaladığı törende yaptığı konuşmada, tarifeler sayesinde ABD'nin günde 2 milyar dolar kazandığını belirterek, "Adeta para yağıyor." dedi.

Analistler, dünyanın en büyük iki ekonomisi olan ABD ile Çin arasında süregelen tarife gerilimlerinin seyrine ilişkin belirsizliklerin derinleştiğine dikkati çekerek, birçok alanda artan risk algısının bu dönemde yatırımcıların karar alma süreçlerini zorlaştırabileceğini ifade etti.

Süreçte Fed yetkililerinin açıklamaları da yakından takip ediliyor. San Francisco Fed Başkanı Mary Daly, Fed'in ticaret politikası değişikliklerinin nasıl sonuçlanacağını görmek için faiz oranlarında herhangi bir ayarlama yapmadan önce acele etmeyebileceğini belirtti.

Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee de Trump'ın açıkladığı tarifelerin tahmin edilenden "çok daha büyük" olduğunu, yüksek maliyetlerin tüketicilere ne kadar sürede ve nasıl yansıyacağı ile işletmeler ve tüketicilerin bu duruma nasıl tepki vereceğinin belirsiz olduğunu ifade etti.

Analistler, para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in mayıs ayında faiz indirimi yapması ihtimalinin yüzde 55'te bulunduğunu ifade ederek, ABD'de bugün açıklanacak FOMC tutanaklarından bankanın gelecek dönemde izleyeceği politikalara ilişkin ipuçları aranacağını kaydetti.

ABD 10 yıllık tahvil faizi yükselişini sürdürdü

Söz konusu gelişmeler sonrasında tahvil piyasalarında satış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yükselişini son 3 işlem gününe taşıyarak yüzde 4,51'e ulaştı. ABD 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda ise yüzde 4,49 seviyesinde bulunuyor. Dolar endeksi ise yüzde 0,7 düşüşle 102,1'e geriledi.

Altının ons fiyatı ise yüzde 0,9 artışla 3 bin 10 dolardan satılırken, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 1,8 azalışla 60,3 dolar seviyesinde bulunuyor.

New York Borsası'nda dün S&P 500 endeksi yüzde 1,57, Nasdaq endeksi yüzde 2,15 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,84 değer kaybetti. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif bir seyirle başladı.

AB'den Çin'e "müzakere" çağrısı

Avrupa borsalarında dün tarifelerde müzakere umutlarının oluşturduğu iyimserliklerle pozitif bir seyir izlenirken, bölge genelinde ana gündem gümrük vergileri olmaya devam ediyor.

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Çin Başbakanı Li Çiang ile yaptığı telefon görüşmesinde ABD Başkanı Trump'ın duyurduğu yeni gümrük tarifelerinin yol açtığı sorunlara müzakere yoluyla çözüm bulunması çağrısında bulundu.

Görüşmede küresel ekonomi için istikrar ve öngörülebilirliğin hayati önem taşıdığını belirten von der Leyen, ABD'nin yeni gümrük tarifelerinin neden olduğu geniş çaplı kesintilere cevaben, dünyanın en büyük iki pazarı olarak Avrupa ve Çin'in, serbest, adil ve eşit bir oyun alanına dayanan, reformdan geçmiş güçlü bir ticaret sistemini destekleme sorumluluğu olduğunu ifade etti.

Von der Leyen, tarifelerin yol açtığı sorunlara müzakere yoluyla çözüm bulunması çağrısında bulunarak gerilimin daha da tırmanmasının önlenmesi gerektiğini vurguladı.

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'nin, Trump'ın ilan ettiği gümrük tarifelerinin İtalyan sanayisi ve ekonomisi üzerindeki etkileri ve alınacak önlemleri görüşmek üzere iş dünyası temsilcileriyle bir araya geldiği bildirildi. Başbakan Meloni'nin söz konusu toplantıda, 17 Nisan'da Washington'a gidip ABD Başkanı Donald Trump ile görüşeceğini söylediği kaydedildi.

Dün, Almanya'da DAX 40 yüzde 2,48, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 2,50, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 2,71 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 2,44 yükseldi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.

Asya'da tarifelerin pay piyasalarına olumsuz yansımaları takip ediliyor

Asya borsalarında negatif bir seyir izlenirken, ABD yönetiminin Çin'e yönelik gümrük vergisini yüzde 104'e çıkarması ABD ile Çin arasındaki tarife savaşının daha da derinleşebileceğine ilişkin endişeleri besliyor.

Bölgede ana gündem tarifeler olurken, Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda ülkede ekonomi yönetimiyle yaptığı görüşme sonrası yapacağı açıklamalar yatırımcıların odağında bulunuyor.

Çin'de kabine işlevini yerine getiren Devlet Konseyinden yapılan açıklamada, Başbakan Li Çiang ile AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen görüşmesine ilişkin detaylar verildi.

Telefonla yapılan görüşmede Li Çiang'ın, Çin ve AB'nin, ABD'nin tarife politikasının yol açacağı sarsıntılara karşı küresel ekonomiye istikrar ve öngörülebilirlik sağlaması gerektiğini vurguladığı ifade edildi.

Çin'in bu yılın makro politikasında çeşitli belirsizlik faktörlerini hesaba kattığını ifade eden Li, "Dış şokları karşılamaya hazırlıklıyız, bunun için elimizde yeterli politika araçları mevcut." dedi.

Öte yandan, Japonya Maliye Bakanı Katsunobu Kato, ABD ile yapılacak ticaret müzakerelerinde döviz kurlarının da tartışılabileceğini söyledi. Kato, "ABD tarafından döviz kurları da dahil olmak üzere çeşitli iletişimler oldu, bu nedenle döviz hareketleri tartışma konularından biri olabilir. Ancak henüz somut detaylar belirlenmedi." dedi.

Bölgede bugün açıklanan verilere göre, Japonya'da tüketici güven endeksi martta 34,1'e inerek aylık bazda beklentilerden daha fazla geriledi.

Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 4,5, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,8, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 2,4 ve Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 düştü.

Yurt içinde dün alış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,74 değer kazanarak 9.477,14 puandan tamamladı.

Buna ek olarak, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, dün Yassı Çelik Konferansı'nda yaptığı "Türkiye’de Makroekonomik Görünüm ve Para Politikası" başlıklı sunumda "Küresel ticaret ve ekonomi politikalarına dair belirsizlikler son dönemde yükseldi." dedi.

Karahan, küresel finansal piyasalarda oynaklığın yükseldiğini aktardı. Resesyon beklentilerinin uzun vadeli tahvil faizlerini aşağı yönlü etkilediğini ifade eden Karahan, emtia fiyatlarının son dönemde belirgin düzeyde gerileme gösterdiğine dikkati çekti.

Yurt içindeki iktisadi faaliyete değinen Karahan, talep kompozisyonunun 2024 yılında daha dengeli seyrettiğini vurguladı.Karahan, üretim göstergelerinin iktisadi faaliyette toparlanmaya işaret ettiğini belirterek, "Yurt içi talep ılımlı seyretmekle birlikte bir miktar dirençlidir." dedi.

Dolar/TL, dün yüzde 0,1 azalışla 37,9500'dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 38,0030 seviyesinden işlem görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde veri gündeminin sakin olduğunu, yurt dışında ise Fed toplantı tutanakları ile ABD'de toptan stok verilerinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.500 ve 9.600 puanın direnç, 9.400 ve 9.300 seviyesinin destek konumunda olduğunu kaydetti.

Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:

14.00 ABD, haftalık mortgage başvuruları

17.00 ABD, şubat ayı toptan eşya stokları

21.00 ABD, FOMC toplantı tutanakları

Kaynak: AA