Nadir genetik hastalıklara "yeni teknolojik yaklaşımlar" ile çare bulunması hedefleniyor

Ankara

AA muhabirinin TÜBİTAK'tan edindiği bilgiye göre, Ufuk Avrupa Programı kapsamında yer alan ERDERA Ortaklığı, Avrupa'yı nadir hastalık araştırmaları ve inovasyonunda dünya lideri yaparak, bu konuda tanısı bulunan 30 milyon insanın sağlık ve refahını iyileştirmeyi amaçlıyor.

ERDERA Ortaklığı, araştırma ve yenilik değer zinciri boyunca araştırma faaliyetleri yoluyla kamu-özel sektör işbirliklerinin kurulması dahil, ulusal ve bölgesel araştırma stratejilerinin koordinasyonunu ve uyumunu destekleyerek, nadir hastalıklar konusunda Avrupa Araştırma Alanı'nı yapılandırmayı, bilgi yolculuğunun hasta etkisine dönüşmesini hızlandırmayı ve böylece nadir hastalıklar alanında AB yenilik potansiyelini desteklemeyi hedefliyor.

Ayrıca, daha iyi önleme, teşhis ve tedavi yöntemleri, yeni tanı ve tedavi yolları geliştirilerek sağlık araştırma verilerine dayalı, nadir hastalık araştırmaları ve inovasyonunda dijital dönüşüm değişimine öncülük etme potansiyeline sahip çok paydaşlı bir ekosistem oluşturulması öngörülüyor.

Oluşum, 37 ülkeden 170'ten fazla ortakla, 7 yıllık süre ve tahmini toplam 380 milyon avroluk bütçeyle, nadir hastalıklara yönelik araştırma ve yenilik alanında en büyük ortaklık olarak kabul ediliyor.

Klinik Araştırma Ağı kurulacak

Yürütülen çalışmalarla nadir hastalıklara ilişkin klinik araştırmalara hazırlık sürecinin hızlandırılması için Klinik Araştırma Ağı oluşturulması planlanıyor. Ulusal ve Avrupa araştırma planlarının uyumlaştırılması ve bütünleştirilmesi hedefler arasında bulunuyor. Bu kapsamda, bilgi, veri paylaşımı ve analiz hizmetleri verilecek.

Kamu-özel sektör araştırma işbirliği modellerinin de güçlendirilmesi hedefleniyor.

Bu kapsamda, ERDERA 2026 Uluslararası Ortak Çağrısı, "Nadir Genetik ve Genetik Olmayan Hastalıklarda Çözülemeyen Vakaların Varyant Doğrulama ve Yeni Teknolojik Yaklaşımlarla Çözülmesi" başlığıyla açıldı.

ERDERA 2026 Çağrısı kapsamında sunulacak proje önerilerinde belirsiz varyantların sınıflandırılması ve genomik araştırmaların çeşitliliğinin artırılması amacıyla geniş hasta grubunda çeşitli yöntemlerle hayvan modeli sistemleri kullanılabilecek.

Belirsiz veya karmaşık varyantların çözümlenmesi için çoklu-omik veya bütünleştirici yöntemler devreye alınabilecek.

Klinik ortamlarda henüz doğrulanmamış yeni araçlar/yöntemler, biyoistatistik, ileri düzey biyoinformatik ve matematiksel yaklaşımlar, yapay zeka tabanlı platformlarden yararlanılabilecek.

Sistem biyolojisi ve hastalık mekanizması modellemesi, klinik, çevresel, yaşam tarzı ve sensör kaynaklı verilerin entegrasyonu ile fenotipik ve mekanistik içgörüleri ilişkilendirmek üzere bilgi grafikleri veya hastalık haritalarının geliştirilmesi ve ileri düzey yapay zeka ve modelleme araçlarının kullanılması da proje önerilerinde bulunabilecek.

250 bin avroya kadar destek

Çağrı kapsamında sunulacak projelerin süresi en fazla 36 ay olabilecek. Bir proje kapsamında TÜBİTAK'tan talep edilen katkı Kurum hissesi ve proje teşvik ikramiyesi hariç, proje başına 250 bin avroyu, yürütücü kuruluş başına, yükseköğretim kurumları, eğitim ve araştırma hastaneleri, kamu kurum ve kuruluşları için 100 bin avroyu, özel kuruluşlar için 250 bin avroyu aşamayacak.

Uluslararası proje önerileri 12 Şubat'a kadar çağrı sekretaryasına sunulacak. Birinci aşama proje önerileri TÜBİTAK ulusal başvurusu için son tarih 20 Şubat, bunların e-imza süreçleri için 26 Şubat olarak belirlendi.

İkinci aşama önerileri de 8 Temmuz'a kadar sunulabilecek.

Kaynak: AA