Nesli tehlike altında olan kutup ayısı alt popülasyonlarının bazılarında artış gözlemlendi

Ankara

Kutup ayılarının sayısı, Kuzey Kutbu'ndaki deniz buzunda iklim değişikliğine bağlı küçülme ve hızla ısınan bölgede değişen iklim koşullarına uyum sağlayamama nedeniyle her geçen gün azalıyor.

Polar Bears International (PBI), 2011'de, 27 Şubat'ı "Uluslararası Kutup Ayısı Günü" olarak belirledi. Uluslararası Kutup Ayısı Günü, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin kutup ayıları üzerindeki etkisine yönelik farkındalık oluşturabilmek için PBI'nın öncülüğünde ortaya çıktı.

AA muhabiri, nesli tehlike altında olan kutup ayılarının karşı karşıya olduğu zorluklara ilişkin bilgileri ve PBI'ın konuya ilişkin 2025 etkinliklerini derledi.

IUCN Türleri Yaşatma Komisyonu (IUCN/SSC) Kutup Ayısı Uzman Grubunun (PBSG) Ekim 2024'te yayımladığı "Dünya Kutup Ayısı Alt Popülasyonlarının Durum Raporu"na göre, iklim değişikliği nedeniyle Arktik deniz buzunda önemli azalmalar gözlemlenirken bu azalma, kutup ayısı alt popülasyonlarını önemli derecede etkiliyor.

Kutup ayısı nüfusundaki azalma gözlemleniyor

Arktik bölgesinde resmi olarak tanınan kutup ayısı alt popülasyonlarının sayısının 19'dan 20'ye yükseldiği belirtilirken küresel kutup ayısı nüfusunun, 22 bin ila 31 bin olduğu tahmin ediliyor.

Yaklaşık 3 alt popülasyonun azalma eğiliminde olduğu kaydedilen raporda, 2 alt popülasyonda muhtemel artış gözlemlendiği aktarıldı.

Raporda, kutup ayılarının başlıca yaşadığı bölgeler, Kanada'nın doğu ve merkezi bölgelerinde bulunan mevsimsel buz ekolojik bölgesi, Alaska'dan Svalbard'a kadar uzanan Kutup Havzası'nda ayrışan buz ekolojik bölgesi, Kutup Havzası'nda buluşan buz ekolojik bölgesi, Kanada'nın kuzeyindeki adaları kapsayan takımadalar ekolojik bölgesi olarak belirlendi.

Kutup ayılarının habitatları ve yaşam kaynaklarındaki en büyük tehditlerden bazılarının insan kaynaklı olduğu vurgulanan raporda, yasa dışı avlanmanın petrol, doğal gaz ve benzeri madde arama çalışmalarının ve insan kaynaklı deniz kirliliğinin, ayıların nüfusunu doğrudan etkilediğine dikkat çekildi.

Beşeri faaliyetler kutup ayısı popülasyonunu olumsuz etkiliyor

Raporda, kutup ayılarının korunması için atılacak en önemli adım, sera gazı emisyonlarının azaltılması olarak belirlenirken yasa dışı avcılığın engellenmesi, bölgesel işbirliği çalışmaları ve bu tür hakkındaki bilimsel çalışmaların artırılmasının da önemi vurgulandı.

PBSG'nin verilerine göre, iklim değişikliği sebebiyle Arktik deniz buzunda azalmaların kutup ayılarının avlanma ve üreme alanlarını olumsuz etkiliyor. Bu durum, ayıların uzun vadede hayatta kalma şansını düşürüyor.

İklim değişikliğinin yanı sıra artan insan faaliyetleri, habitat kaybı, kirlilik ve hastalıklar gibi çeşitli tehditlerle karşı karşıya kalan kutup ayıları, bazı bölgelerdeki avlanma faaliyetleri ve enerji geliştirme projelerinden olumsuz etkileniyor.

Farkındalık çalışmaları ve araştırmalar sürüyor

Araştırmacı Louise Archer, 27 Şubat'ta, PBI aracılığıyla anne ve yavru kutup ayıları hakkında yürüttüğü araştırmaya dair detayların ele alındığı bir soru cevap etkinliği düzenleyecek.

Sosyal medya platformu Facebook üzerinden düzenlenecek etkinliğe Svalbard takımadalarından katılacak Archer, doğaseverlerin anne ve yavru kutup ayıları hakkındaki sorularını yanıtlayacak.

PBI'ın internet sitesinde ise 2024'te nesli tehlike altında olan kutup ayıları hakkında yapılan araştırmalar ve farkındalık çalışmaları listelendi.

PBI, 2024'te Norveç Svalbard'daki kutup ayısı yuvalarına dair araştırmalarının 8'inci yılına girdiğine işaret ederek karlı dağ yamaçlarında bilinen 5 yuva alanını gözlemlemek için uzağa kameralar yerleştirdiğini aktardı.

Yıllardır devam eden, uzun vadeli çalışma olduğu vurgulanan araştırmanın, annelerin ve yavruların ihtiyaçları ve hassasiyetleri hakkında değerli bilgiler sağladığı vurgulandı.

İki ülkede 6 öncü toplulukla kutup ayılarının güvenliği için yapılacak girişimler üzerinde çalışıldığı belirtilirken Kanada'nın Churchill, Manitoba, Kuzey Ontario bölgelerinden ve Norveç'e bağlı Svalbard takımadalarından gelen delegelerin katıldığı bir topluluk değişim programı düzenlendiği kaydedildi.

Arktik ekosistemi hakkında küresel eğitim

Kutup ayıları, tehdit altındaki Arktik ekosistemi ve iklim değişikliği konusunda acilen harekete geçme ihtiyacı hakkında dünya çapında yüz binlerce insana ulaşan PBI'nin, Churchill ve Svalbard'daki merkezlerinde ziyaretçilere kutup ayılarına ilişkin bilgilendirmeler yapıldığı aktarıldı.

PBI'dan bilim insanlarının 2024'te kutup ayılarının korunmasına dair önemli bilgiler içeren 5 makale yayımladığı ifade edilirken Paris İklim Anlaşması hedeflerine ulaşılmazsa Hudson Körfezi'ndeki kutup ayılarının nüfusunun tehlike altında olabileceği, ısınan Arktik bölgesinde en fazla risk altında olan kutup ayısı popülasyonlarına dair genetik araştırmalar gibi birçok önemli araştırma yapıldığın altı çizildi.

Kutup ayılarını tespit etmeye yardımcı olan "Bear-dar" (Ayı Radarı) kullanımı üzerine saha araştırmalarının 2024'te tamamlandığı belirtilirken hayvanların yaşamlarını daha iyi incelemek için yuvalarına konulan kameralarda yapay zeka kullanıldığı belirtildi.

Kaynak: AA