YÖK Başkanı Özvar, "Uluslararası Sıfır Atık Forumu"nda konuştu

İstanbul

Özvar, "Sıfır Atık Hareketi: İnsan, Mekan, Dönüşüm" temasıyla Sıfır Atık Vakfı tarafından, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Birleşmiş Milletler (BM) Çevre Programı (UNEP) ve BM İnsan Yerleşimleri Programı (UN-Habitat) işbirliğiyle Hilton Bomonti'de düzenlenen Uluslararası Sıfır Atık Forumu'nun "Akademi ve Sıfır Atık: Atıksız Geleceğin Bilimsel Yaklaşımı" başlıklı panelinde konuştu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın himayelerinde 2017'de başlatılan Sıfır Atık hareketinin, Türkiye sınırlarını aşarak kısa sürede küresel bir çevre bilinci hareketine dönüştüğünü anlatan Özvar, bu vizyoner liderliğin yalnızca bir çevre kampanyası değil, insanlıkla tabiat arasında yeniden sağlıklı ve sürdürülebilir bir ilişki kurma çağrısı olduğunu dile getirdi.

Özvar, Emine Erdoğan'ın bu çağrıyı sadece Türkiye'de değil, BM çatısı altında tüm dünyaya taşıdığını, uluslararası toplumu ortak bir çevre sorumluluğu etrafında harekete geçirmeyi başardığını vurgulayarak, "Bugün, BM Genel Kurulu tarafından 30 Mart'ın Uluslararası Sıfır Atık Günü ilan edilmiş olması bu başarının önemli bir göstergesidir. Emine Erdoğan Hanımefendi ise Birleşmiş Milletler Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu Başkanlığına seçilerek sıfır atık konusunda küresel çabalara liderlik etmeye devam etmektedir." dedi.

Türkiye'nin geliştirdiği sıfır atık modelinin dünyanın birçok ülkesine örnek olduğunu ve çevre diplomasisinin yeni bir boyut kazanmasına öncülük ettiğini dile getiren Özvar, bu tablonun Türkiye'nin sadece kendi çevresel dönüşümünü gerçekleştiren değil, dünyaya ilham veren bir model ülke haline geldiğini göstermesi bakımından anlamlı olduğunu kaydetti.

Özvar, sıfır atık yaklaşımının üretim, tüketim, teknoloji ve davranış biçimlerinin bilimsel temelde yeniden tasarlanmasını gerektiren kapsamlı bir konu olduğunu aktararak, şöyle konuştu:

"Bu alanda gerçek anlamda yaşanacak bir dönüşümün etkili ve kalıcı olması ancak bilimin rehberliği, eğitimin yönlendirici gücü ve toplumsal katılımın dinamizmi ile mümkündür. Üniversiteler, sadece bilgi üreten değil, toplumsal farkındalığı geliştiren ve davranış kalıplarına güçlü şekilde etki eden kurumlar olarak, sıfır atık ve çevresel duyarlılık konularında toplumu bilinçlendirme, çevre kültürünü yaygınlaştırma ve örnek olma gibi konularda önemli sorumluluklar üstlenmelidir."

"Üniversitelerimizde geri dönüşüm ayrıştırma uygulamaları yaygınlaştırılmıştır"

YÖK Başkanı Özvar, çevre konusunda kolektif bir anlayışın ve küresel ölçekte işbirliğinin yerleşmesinin bu alanda yürütülen çabaların başarısı açısından hayati önemde olduğuna dikkati çekerek, yerel eylemleri küresel hedeflerle buluşturacak bir işbirliği ağı kurulmadıkça kalıcı bir dönüşüm sağlanmanın mümkün olamayacağını vurguladı.

Üniversitelerin kamu kurumları, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarıyla daha yakın işbirliği içinde olmasının aynı zamanda uluslararası işbirliklerine ve projelere dahil edilmesinin büyük önem taşıdığını aktaran Özvar, YÖK olarak çevresel sürdürülebilirlik, yeşil dönüşüm ve sıfır atık politikalarını Türk yükseköğretim sisteminin temel öncelikleri arasında konumlandırdıklarını anlattı.

Özvar, Sürdürülebilir ve İklim Dostu Kampüs Projesi ile enerji verimliliği, su tasarrufu, atık yönetimi ve karbon ayak izinin azaltılması yönünde üniversiteleri teşvik ettiklerini ve bu yöndeki çalışmaları destekliklerini belirterek, "Bu yöndeki çabalar sonuçlarını vermeye başlamış ve üniversitelerimizde sıfır atık yönetim sistemleri kurulmuş, geri dönüşüm altyapısı ve ayrıştırma uygulamaları yaygınlaştırılmıştır." diye konuştu.

YÖK olarak Türkiye'nin yeşil dönüşüm, enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik gibi konularda ihtiyaç duyduğu nitelikli insan gücünü yetiştirmek adına yeni üniversite programlarının açılmasına önem verdikleri söyleyen Özvar, bu kapsamda son yıllarda iklim değişikliği, yenilenebilir enerji teknolojileri, döngüsel ekonomi, çevre ve kaynak yönetimi gibi alanlarda yeni lisans ve lisansüstü programları teşvik ettiklerini anlattı.

"Çevre bilinci kampüslerle sınırlı kalmayıp toplumsal harekete dönüştü"

Özvar, YÖK olarak Sıfır Atık Vakfıyla işbirliği protokolü imzaladıklarını anımsatarak, bu protokolle üniversitelerde sıfır atık kültürünün yerleşmesi, çevreye duyarlı öğrenci kulüplerinin teşvik edilmesi, sıfır atık temalı akademik etkinliklerin yaygınlaştırılması ve başarılı uygulamaların ödüllendirilmesinin hedeflendiğine dikkati çekti.

Geçen yıl üniversitelerde sıfır atık uygulamaları, enerji verimliliği, su yönetimi, karbon ayak izinin azaltılması ve yeşil kampüs planlamaları gibi pek çok farklı alanda projeler yürütüldüğünü aktaran Özvar, şunları dile getirdi:

"Aynı yıl itibarıyla büyük bölümü ulusal ve uluslararası işbirliklerine dayanan 4 bin 322 sürdürülebilirlik temelli proje üniversitelerimizde başarıyla yürütülmektedir. Buna ek olarak geçtiğimiz yıl boyunca çalıştay, sempozyum, öğrenci girişimi ve farkındalık kampanyası gibi sürdürülebilirlik odaklı etkinlikler bütün üniversitelerimizde düzenlenmiştir. Bu etkinlikler, öğrencilerden akademisyenlere, yerel yönetimlerden sivil toplum kuruluşlarına kadar geniş bir paydaş kitlesinin aktif katılımıyla gerçekleştirilmiş, böylece çevre bilinci yalnızca kampüslerle sınırlı kalmayıp toplumsal bir harekete dönüşmüştür."

Erol Özvar, ayrıca üniversitelerde çalıştay, sempozyum, öğrenci girişimi ve farkındalık kampanyası gibi çok sayıda etkinliğin de gerçekleştirildiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Üniversitelerimizde yürütülen tüm bu projeler ve uygulanan politikalar sayesinde kampüslerde kişi başına düşen doğrudan karbon emisyonu 493 kilogram, yani yarım ton seviyesine kadar gerilemiştir. Dahası 109 üniversitemizde bu değer 140 kilogramın altına düşmüştür. Kişi başına karbon ayak izinin dünya ortalamasının yaklaşık 4,8 ton olduğu düşünüldüğünde Türkiye'deki tüm üniversite kampüslerimizin bu alanda küresel ölçekte örnek bir konumda bulunduğunu memnuniyetle sizlerle paylaşmak isterim."

Kaynak: AA