Hava sıcaklığının mevsim normalleri üzerinde seyrettiği günlerde dışarıda kalan vatandaşlara 'Güneş Çarpması'na karşı uyarılarda bulunan Prof. Dr. Halil Ak, gündüz 10.00 ile 16.00 arası zorunlu olmadıkça dışarı çıkılmaması gerektiğini söyledi.
Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Halil Ak, sıcak havalarda 'Güneş Çarpması' riskine karşı vatandaşları uyardı. Güneş Çarpması tanımlaması yapan Ak, 'Uzun süre sıcağa maruz kalındığında çok aşırı terleme ile vücuttan su ve tuz kaybına bağlı ortaya çıkan halsizlik, bitkinlik, kramplar, baş ağrısı, bayılma hissi, tansiyon değişimleri, nabzın hızlanması, hatta bilincin bozulması ve felç ile kendini gösteren sağlığımızın bozulması durumudur' dedi.
'AYHAN IŞIK'IN ÖLÜM NEDENİ GÜNEŞ ÇARPMASINA BAĞLIDIR'
Uzun süreli güneş altında kalan kişilerin beynin alt kısmında bulunan vücut ısısı düzenleme merkezi bozulacağına dikkat çeken Ak, ' Bu merkez vücut ısısını 36’5 - 37 °C’de tutamaz ve vücut ısısı 40’5- 41’5 °C dereceye kadar hızla yükselir ve vücut ısıyı kaybedemez. Kısa süre içinde vücut hücrelerinde ve özellikle beyin hücrelerinde tahribat oluşur; beyin ödemi ve beyin kanaması olabilir, beyin kanaması en sık beyin atar damar baloncuklarının( anevrizmaların) patlamasına bağlıdır. Yaz aylarında güneşlenmek amacıyla güneşte uzun süre kalan 40-60 yaş grubunda görülen beyin kanamasının en sık sebebi beyin atar damar baloncuğu patlamasıdır. Ünlü sinema sanatçısı Ayhan Işık’ın ölüm nedeni de güneş çarpmasına bağlı beyin anevrizması kanamasıdır. Güneş çarpmasına bağlı beyin kanaması geçiren kişiler de erken teşhis ve tedavi edilmezse %80’in üzerinde ölüm ile sonuçlanır' diye konuştu.
GÜNEŞ ÇARPMASININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Güneş çarpmasının belirtileri arasında bilinç bozukluğunun yer aldığını ifade eden Prof. Dr. Ak, 'Deride kızarıklık, kuruluk ve gerginlik, baş ağrısı, felç, bulantı, kusma, yüksek ateş ( 41- 42°C derece), nabız sayısında artış, tansiyon oynamaları, terlemenin olmaması gibi belirtiler güneş çarpma belirtileridir' dedi.
GÜNEŞ ÇARPAN KİŞİYE İLK MÜDAHALE NASIL YAPILIR?
Sıcak vurması etkisine maruz kalan kişilere ilk yardım anlarını anlatan Ak, hastanın serin bir yere taşınması gerektiğini vurgulayarak, rahatlatılması gerektiğini söyledi. Müdahale anlarını aktaran Ak, ' Bedeni sıkan giysilerin düğmelerini açarak fazla giysileri çıkararak kişinin rahatlaması sağlanmalı, buz torbası ile kişinin başına, koltuk altlarına kompres uygulanmalı varsa ılık soğuk arası duşa sokulmalı. Kişinin bilinci yerinde ise soğuk su, tuzlu ayran ve meyve suları içirilmeli, kişi kusmaya başlarsa, mutlaka başı yana çevrilmeli, bütün bunlara rağmen kişi hala güneş çarpmasının olumsuz etkilerini yaşıyorsa, özellikle kusması devam ediyorsa, bilinç bozukluğu ve felç varsa hiç vakit kaybetmeden tam teşekküllü bir hastaneye ulaştırılmalıdır' dedi.
'SICAKLARDA GÖLGEDE KALINMALI, SPOR YAPILMAMALI'
Güneş çarpmasından korunma yollarını anlatan Ak, ' Sıcak ve UV (ultraviyole) ışınları için meteoroloji merkezleri tarafından uyarı verilen bölge ve günlerde mümkün olduğunca güneşten kaçınmalı, zorunlu olmadıkça 10: 00-16: 00 saatleri arasında dışarıya çıkılmamalıdır. Aşırı sıcaklarda gölgede kalınmalı, ağır işler ve spor yapılmamalıdır. ince, açık renkli bol giysiler giyilmeli, şemsiye veya geniş kenarlı şapka kullanılmalıdır. Mümkün olduğu ölçüde sık ılık duş alınmalıdır. Alkol alınmamalı, ağır ve yağlı yiyeceklerden kaçınmalı ve bol sıvı tüketilmelidir. Gün içersinde terledikçe vücut ısısında düşme gözlenir. Ancak bazı durumlarda vücut ısısında düşme sağlanamaz. Örneğin hava sıcaklığının çok fazla olduğu günlerde, güneşin altında çok uzun süre kalındığında, ısı kaynaklarının yakınında çalışıldığında, vücut ısısını artıran hastalıklar geçirildiğinde vücut ısısında düşüş sağlanamaz' diye konuştu.Güneş çarpması sorunu yaşayan kişilere sıvı gıdalar içirilmemesi gerektiğini de söyleyen Prof. Dr. Ak, katı besinler yedirilmemesi gerektiğini söyledi.
Kaynak: IHA