Ardahan
Ardahan'da geçmişte tarım ve hayvancılıkta yaygın olarak kullanılan at arabalarının, yerini teknolojik aletlere bırakmasıyla kaybolmaya yüz tutmuş meslekler arasına giren hamutçuluğu 58 yıldır sürdüren 81 yaşındaki Nazim Akıl, mesleğini gelecek kuşaklara aktarmak için adeta zamana direniyor.
Doğu Anadolu Bölgesi'nin birçok ilinde olduğu gibi Ardahan'da da tarım ve hayvancılıkta bir zamanlar yaygın kullanılan at arabalarına ilgi her geçen gün azalıyor.
Teknolojinin gelişmesi ve tarım aletlerinin yaygınlaşmasıyla, daha önce tarım ve hayvancılıktaki bazı işlerin yapılmasında kullanılan at arabaları da adeta kaybolmaya yüz tuttu.
Bu duruma bağlı olarak yörede geçmişte yaygın olarak kullanılan atların, at arabalarına koşumu sırasında boyunlarına geçirilen, ağaç veya üstüne meşin geçirilen ve içi ot dolu çemberden oluşan hamut da eskisi gibi rağbet görmüyor.
Buna rağmen Göle ilçesindeki dükkanında 58 yıldır hamut ustalığı yapan ve şehirdeki 2 hamut dükkanından birinin sahibi olan Nazim Akıl, tozlu raflarda yerini almaya başlayan mesleğini sürdürüyor.
Mesleğin yöredeki en yaşlı ve son temsilcilerinden olan Akıl, kaybolmaya yüz tutmuş hamut ustalığını gelecek kuşaklara aktarmak için çaba gösteriyor.
İşlerinin geçmişe göre azalmasına ve ilerlemiş yaşına rağmen hamut yapmaya devam eden Akıl, hamut ve diğer malzemelerle renklendirdiği dükkanında müşterilerine ilk günkü aşkla hizmet vermeye çalışıyor.
Nazim Akıl, kentte bir dönem çok sayıda hamut ustası olduğunu ancak şu an Ardahan genelinde sadece 2 dükkanın bulunduğunu söyledi.
"Hamut yapmak ayrı, satmak ayrı bir mesele"
Mesleğine her yıl talebin biraz daha azaldığını dile getiren Akıl, "Hamutçuluğu 1962 yılından bu yana aktif olarak yapıyorum. Ancak her gün bu meslek kan kaybediyor. Şimdilik gidiyoruz, bakalım nereye kadar gideceğiz.
Bu meslek artık ölüyor diyebiliriz. Örneğin deri bulunmuyor. Hep naylona dönüldü. Ustalardan kimse kalmadı. Deri, usta ve hamut yapımında kullanılan odunu bulmak hepsi ayrı sorun oluyor. Hamut yapmak ayrı, satmak ayrı bir mesele." diye konuştu.
Akıl, birçok meslekte olduğu gibi hamutçuluğun da artık sadece anılarda yerini alacağını ifade etti.
"Bu sanat kaybolmaya yüz tutuyor"
Nazim ustanın oğlu Yavuz Akıl da babasından sonra mesleği sürdürmeyi planladığını ancak bunun zor olduğunu anlattı.
Akıl, "Babamın yaşında bu işi yapan şu an kimse yok. Ben 47 yaşındayım, 25 yıldır bu işi yapıyorum. Ancak görünen o ki bu meslek çok uzun yıllar gitmeyecek.
En büyük sorun usta ve malzeme sıkıntısı. Artık naylon daha çok kullanılınca, işçiliğin ve sanatın değeri de düşüyor. Haklı olarak bu sanat da kaybolmaya yüz tutuyor." ifadelerini kullandı.
Kaynak: AA