Washington/Berlin
Kovid-19 salgınının ardından hızlı ekonomik toparlanmayla gelen yüksek enflasyon, artan faiz oranları ve Rusya-Ukrayna savaşı ile tırmanan enerji krizi küresel ekonomiyi yavaşlatırken, ABD ve Avrupa'da pek çok şirket, çalışan sayısında azalmaya gittiğini ya da yeni alımlara ara verdiğini duyuruyor.
Küresel ekonomik belirsizliklerle karşı karşıya olan şirketler, maliyetlerini düşürmeye yönelik adımlar atmak ve iş alımlarda frene basmak zorunda kalıyor.
Dünya genelinde yükselen enflasyon ve bozulan makroekonomik görünüm, teknoloji endüstrisindeki tüm şirketleri yeni iklime uyum sağlamaya zorluyor.
Teknoloji şirketlerine yıllarca yapılan büyük yatırımların ardından faiz oranlarının yükseldiği bir dönemde büyük fonların risk iştahı olumsuz ekonomik görünümle azalıyor. Rusya-Ukrayna savaşının etkileri, tedarik zinciri aksamaları ve yüksek enflasyon da buna eklenince şirketler zor kararlar alıyor.
Resesyon endişeleriyle kemer sıkmaya giden şirketler, işten çıkarmalarla azalan karlarını istikrara kavuşturmaya çalışıyor.
Büyük teknoloji firmaları başta olmak üzere uluslararası şirketlerden art arda gelen "işten çıkarma ve yeni alımlara ara verme" haberleri küresel ekonomide endişe yaratıyor.
ABD'de teknoloji sektöründe işten çıkarılanların sayısı 52 bini aştı
ABD'de özellikle teknoloji alanında faaliyet gösteren birçok şirket, çalışan sayısında azalmaya gitme veya işe alımları durdurma kararı aldı.
Crunchbase'in verilerine göre, bu yılın ekim sonu itibarıyla ABD'de teknoloji sektöründeki 52 bini aşkın çalışan işinden oldu.
Uzmanlar, birçok teknoloji şirketinin salgın döneminde fazla işe alım yaptığını ve şimdi zor zamanlar yaşadığını ifade ediyor.
Son olarak Twitter, Lyft ve Meta'nın işten çıkarma planları gündemde
Ülkede işten çıkarmaya giden şirketlerin listesi her geçen gün kabarırken, son olarak Twitter, Lyft ve Meta gibi firmaların çalışan sayılarını azaltma planları olması dikkati çekti.
Elon Musk'ın 44 milyar dolara satın alması sonrası sosyal medya şirketi Twitter'da işten çıkarmalar başladı. Twitter çalışanlarının yüzde 50'sinin işine son verildiği bildirildi.
Mobil araç çağırma uygulaması Lyft de çalışanlarının yüzde 13'ünü işten çıkaracağını duyurdu. Lyft'in kurucu ortakları Logan Green ve John Zimmer tarafından konuya ilişkin çalışanlara gönderilen yazıda, "Ekonomide ortaya çıkan çeşitli zorluklar var. Gelecek yıl içinde olası bir resesyonla karşı karşıyayız ve araç paylaşımı sigortası maliyetleri artıyor." denildi.
Facebook, Instagram ve WhatsApp'ın sahibi Meta'nın ise büyük çaplı işten çıkarmaya gitmeyi planladığı bildirildi. ABD basınında yer alan haberlerde, Meta'nın işten çıkarmalarının şirketin 18 yıllık tarihinde gerçekleşen ilk geniş çaplı işten çıkarmalar olacağı ve binlerce çalışanı etkileyeceği belirtildi.
Dünyanın en büyük mikroçip üreticilerinden Intel'in de çalışan sayısında yüzde 20'lik azalmaya gitmeyi planladığı bildirilirken, Microsoft'un 1.000'e yakın çalışanın işine son verdiği kaydedildi.
Çevrim içi ödeme platformu Stripe, çalışanlarının yaklaşık yüzde 14'ünü işten çıkarma kararı aldı. Stripe Üst Yöneticisi Patrick Collison, konuya ilişkin şirket çalışanlarına gönderdiği yazıda, artan enflasyon, resesyon korkuları, yüksek faiz oranları, enerji şokları ve daha sıkı yatırım bütçeleri nedeniyle işten çıkarmaların gerekli olduğunu aktardı.
Çevrim içi emlak şirketi Opendoor, artan faiz oranlarının ABD konut piyasasını olumsuz etkilediği bir dönemde, çalışanlarının yüzde 18'ini işten çıkaracağını açıkladı.
ABD'de Netflix, Robinhood, Snap, Coinbase, Shopify, Peloton ve Calm gibi şirketler de daha önce personel sayısında azalmaya gideceklerini duyurmuştu. Netflix 450 çalışanının işine son verirken, Peloton 800'den fazla kişinin işten çıkarılacağını açıklamıştı. Ayrıca, Robinhood çalışan sayısını yüzde 23, Snapchat yüzde 20, Coinbase yüzde 18, Shopify yüzde 10, Cameo yüzde 25 ve Calm yüzde 20 azaltacağını aktarmıştı.
ABD'li elektrikli araç üreticisi Tesla'nın Üst Yöneticisi Elon Musk ise haziran ayında şirketin üst düzey yöneticilerine "dünya genelindeki tüm işe alımları durdurun" başlıklı bir e-posta göndermişti. Musk, e-postada, ekonomiye dair "süper kötü bir his" taşıdığını ve çalışan sayısının yüzde 10 azaltılması gerektiğini belirtmişti.
Amazon ve Apple'dan işe alımları durdurma kararı
ABD'li e-ticaret devi Amazon ise ekonomik görünüm nedeniyle kurumsal iş gücündeki pozisyonlar için işe alımlara ara verdiğini duyurdu. Şirket, söz konusu karara ekonomideki belirsizliği ve son birkaç yılda istihdam edilen kişi sayısını gerekçe gösterdi.
Amazon İnsan Deneyimi ve Teknolojiden Sorumlu Kıdemli Başkan Yardımcısı Beth Galetti, şirket çalışanlarına gönderdiği yazıda, söz konusu uygulamanın gelecek birkaç ay boyunca devam etmesinin öngörüldüğünü, ekonomi ve iş dünyasındaki gelişmeleri izlemeye devam edeceklerini belirtti.
Apple'ın da araştırma ve geliştirme dışındaki tüm alanlarda işe alımları durdurma kararı aldığı bildirildi.
Avrupa'da da işten çıkarmalar artıyor
Son 30 yılın en yüksek enflasyon oranları ve Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle Avrupa'da da işten çıkarmalar artış gösterdi.
Son 2 yılda gönüllü işten ayrılmalar yoluyla binlerce kişilik istihdam kaybı yaşayan Fransa'nın bayrak taşıyıcısı Air France, yaklaşık 300 yer personelinin görevine son vermek için sendikalarla müzakere yürütüyor.
İsveçli mühendislik grubu Alfa Laval, artan maliyetlerin denizcilik işini olumsuz etkilemesinin ardından yaklaşık 500 çalışanını işten çıkaracak yeniden yapılanma programı açıkladı.
İsveçli bahçe ekipmanı ve aletleri üreticisi Husqvarna da yeniden yapılanmaya giderek 1.000 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu.
İsveç merkezli ödeme şirketi Klarna, yüksek enflasyon ve Ukrayna'daki savaşın ticarete olumsuz etkileri nedeniyle 7 bin çalışanının yaklaşık yüzde 10'unu işten çıkaracağını açıkladı.
Alman Kimya şirketi BASF, işten çıkarmalar da dahil olmak üzere 2024'e kadar Avrupa'da yıllık maliyetleri 500 milyon avro azaltacak planını duyururken, Alman tüketici ürünleri şirketi Henkel de artan maliyetler ve düşük talep ile mücadele etmek için 2 bin kişiyi işten çıkardı.
Rüzgar türbini üreticisi Siemens Gamesa, karlılığa geri dönme planı kapsamında çoğu Avrupa'da olmak üzere 2 bin 900 kişiyi işten çıkarmayı planladığını açıkladı.
Alman otomotiv ve sanayi tedarikçisi Schaeffler, yeniden yapılanma sürecinde 2026'ya kadar 1.300 kişinin daha işine son verileceğini duyurdu.
İtalya'nın büyük üçüncü bankası Monte dei Paschi di Siena, ağustosta sendikayla maliyetleri düşürme taahhütleri doğrultusunda 3 bin 500 çalışanın erken emekliliği konusunda anlaştı.
Hollandalı tıbbi ekipman üreticisi Philips, düşen satışların ardından yaklaşık 4 bin kişiyi işten çıkarma planlarını duyurdu.
Otomobil üreticisi Stellantis, çeşitli tedarik zinciri sorunlarından kaynaklanan etkileri azaltmak için Michigan'daki fabrikasında belirsiz sayıda çalışanını süresiz olarak işten çıkardığını açıkladı.
Finnair, Rus hava sahasının kapatılmasıyla karlılığını yeniden sağlamak amacıyla küresel olarak yaklaşık 200 kişiyi işten çıkarmayı ve filosunu küçülteceğini belirtti.
Merkezi Finlandiya'da bulunan Valmet Oyj, Ukrayna'daki savaşla siparişlerin azalması ve Çin'deki Kovid-19 kısıtlamaları nedeniyle Helsinki'deki vana fabrikasında 340 çalışanla 3 aya kadar geçici işten çıkarmalar için müzakerelerde bulunduğunu açıkladı.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com