İstanbul
Airbus tarafından üretilen CryoSat-2, on yıldır kar ve buz verilerini topluyor.
Airbus açıklamasına göre, Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) kar ve buz uydusu olan CryoSat-2, 8 Nisan 2010’da Baikonour Cosmodrone'dan yörüngeye fırlatılmıştı.
Orijinal olarak üç buçuk yıllık bir görev periyodu için tasarlanmış olan ve 2010 yılından beri faaliyet gösterenCryoSat-2, nominal görev ömrünü aştı.
Airbus tarafından üretilen 720 kilogramlık uzay aracından alınan durumuna dair bilgiler, aracı 2021 yılı sonuna kadar çalışır durumda tutacak.
Son on yılda uydu, yüzde 99'a yakın bir operasyonel kullanılabilirliğe ulaştı ve 1.400 kilometre (km) uzunluğunda kitaplık rafına eşdeğer ve 350 terabayt veri sağladı.
CryoSat-2 son 10 yılda dünyanın değişen buz örtüsü ve kalınlığı hakkında zengin bir bilgi sağladı ve oşinografi, hidroloji ve jeodezi için değerli bir veri kaynağı olduğunu göstererek beklentileri aşan ve orijinal hedeflerinin ötesinde çok sayıda önemli sonuçlar verdi.
CryoSat-2 aynı zamanda krayosfer ve onun iklim üzerindeki etkisini anlamada önemli katkılar sağladı.
Açıklamaya göre, dünyanın kara yüzeyinin onda biri sürekli olarak buz tabakaları veya buzullarla kaplı.
Krayosferin parlak albedosu ise güneş ışığını uzaya yansıtırken bölgesel hava durumunu ve küresel okyanus akımlarını etkileyen varlığı ile küresel iklimin önemli bir düzenleyicisi olduğunu gösteriyor.
Dünyanın tatlı suyunun yüzde 77'si buz içinde bulunurken, krayosfer küresel ısınmanın etkilerine son derece duyarlı görünüyor.
CryoSat tarafından sağlanan verilere örnek olarak, Antarktika'dan kaynaklanan buz kayıpları, 1992 yılından bu yana küresel deniz seviyelerini 7,6 milimetre (mm) arttırdı. Bu artışın beşte ikisi (3,0 mm) son beş yılda oluştu.
Antarktika, küresel deniz seviyesini 58 metre yükseltecek kadar donmuş su depoluyor. Ne kadar buz kaybettiğini bilmek ise bugün ve gelecekte eriyen buz kütlelerinin küresel iklim değişikliği üzerindeki etkisini anlamak için bir anahtar niteliği taşıyor.
Bu kapsamda Grönland, 16 yıllık bir dönemde 266 milyar ton buz kaybetti.
Açıklamaya göre, CryoSat ölçümlerinin faydaları arasında deniz buzu, rüzgar ve dalgaları kapsayan operasyonel hizmetler ve denizcilik için yapılan batimetri ve buzdağı izleme imkanları da bulunuyor.
Radar altimetreleri değişen buz yüksekliği ve kütlesi hakkında veri topluyor.
ESA'nın CryoSat'ı, özellikle deniz buzu ve kara buzu marjlarının kalınlığını doğru bir şekilde ölçmek için tasarlanmış ilk altimetre görevi olarak öne çıkıyor.
İki antene sahip CryoSat’ın, çift antenli radarı SIRAL, yüzü çok hassas bir şekilde tararken gözlerin üç boyutlu bir görüşe olanak tanıdığı şekilde hassas bir derinlik algısı veriyor.
Uzmanlarca radar interferometrisi olarak adlandırılan bu sistemle, ortalama bir ila üç santimetre hassasiyete ulaşılabiliniyor.
Ayrıca kutup denizlerinde, buzullarda veya buz tabakalarında çok dik duvarları olan homojen olmayan buz yapıları hakkında da veri toplanabiliyor. CryoSat'ın radar altimetresi gece gündüz çalışıyor ve bulut örtüsüne de nüfuz edebiliyor. Bu nedenle de çoğunlukla bulutlarla kaplı büyük kutup buz tabakalarının izlenmesi daha kolay hale geliyor.
Havacılık, uzay ve ilgili servislerde küresel anlamda faaliyet gösteren Airbus, 2019 yılında, yaklaşık 135 bin kişiye istihdam sağlamış, 70 milyar avro gelir elde etmiştir.
Airbus, yolcu uçağı segmentinde en geniş ürün yelpazesi sunarken, tanker, savaş, ulaştırma ve görev uçakları sunan Avrupa’nın en önemli numaralı uzay girişimi, dünyanın önde gelen en büyük uzay şirketi olarak biliniyor.
Şirket ayrıca helikopter sektöründe, dünya çapında verimli sivil ve askeri helikopter çözümlerini sağlıyor.
Kaynak: AA