İstanbul
Tiyatrocu Birol Cürgül, "Asıl israf bu oyunları sahneden kaldırmaktır. Asıl israf bu fikri, sanatsal ve edebi değeri yüksek eserlerin halktan uzaklaştırılmasıdır." dedi.
Türkiye Yazarlar Birliği (TYB) İstanbul Şubesi'nde "Mavi Kuş", "Reis Bey" ve "Aşk Bir Zamanlar (Gazale)" oyunlarının İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Şehir Tiyatroları'nın repertuvarından çıkartılmasına ilişkin basın toplantısı düzenlendi.
TYB İstanbul Şube Başkanı Mahmut Bıyıklı, "Necip Fazıl, İskender Pala ve Mustafa Kutlu'nun eserlerinin repertuvardan çıkarılması yerinde bir karar olmamıştır, bu kararı reddediyoruz, benimsemiyoruz, İstanbullular olarak kınıyoruz." şeklinde konuştu.
Necip Fazıl Kısakürek'in Muhsin Ertuğrul döneminde tiyatro eserleri kaleme aldığını hatırlatan Bıyıklı, Mustafa Kutlu'nun da Tükiye'nin ortak bir değeri olduğunu, yazdığı eserlerde ideolojik saplantılara ve partizanlığa yer vermediğini vurguladı.
İskender Pala'nın da edebiyat anlamında önemli bir kalem olduğunu belirten Bıyıklı, "Bu isimlerin çıkarılmasını ideolojik bir körlük olarak değerlendiriyoruz. Bu ideolojik körlüğün bundan sonraki süreçte alınan kararlarda uygulanmamasını temenni ediyoruz." diye konuştu.
"Kültürel zeminde buluşmak zorundayız"
Şair ve yazar Ali Ural, farklı dünya görüşlerine ve inançlara sahip kişilerin kültür paydasında buluşabildiğini söyledi.
Bir milleti millet yapan en önemli unsurun ortak kültürel değerlerden beslenmesi olduğunun altını çizen Ural, şunları kaydetti:
"Bir an önce kültürel zeminde buluşmak zorundayız. Burada olmazsa olmazımız, vazgeçilmezimiz milliliktir, yerliliktir. Hepimiz pekala antiemperyalist çizgide buluşabiliriz. Türkiye'nin bütün değerleri burada buluşabilir ve buluşmalıdır."
"Konunun parayla veya israfla ilgisi yok"
Yakaza Tiyatrosu Genel Sanat Yönetmeni Birol Cürgül, "İBB Kültür Daire Başkanı Hülya Muratlı'nın açıkladığı, daha doğrusu bir soru üzerine cevap vermek zorunda kaldığı bu üç oyunun repertuvardan kaldırılması olayı rastlantısal veya dönemsem bir şey değil" dedi.
Konunun parayla veya israfla ilgisinin bulunmadığını vurgulayan Cürgül, şunları kaydetti:
"Asıl israf zaten bütün masrafları yapılmış oyunların kaldırılması. Mavi Kuş oyununun henüz daha yeni sahnelenmiş olduğunu biliyoruz. Birkaç kez gösterildi, biz daha izleme fırsatı bile bulamadık, sezonun sonunda sahneye koyulmuştu. Bu yapılan bütün masrafların çöpe atılması demek."
"Asıl israf bu oyunları sahneden kaldırmak"
Türkiye'nin yetişmiş değerli insanlarının, şair, yazar, edebiyatçı, sanatçı ve fikir adamlarının kaleme aldığı eserlerin toplumla buluşmasına engel olunduğunu ifade eden Cürgül, "Asıl israf bu oyunları sahneden kaldırmaktır. Asıl israf bu fikri, sanatsal ve edebi değeri yüksek eserlerin halktan uzaklaştırılmasıdır." diye konuştu.
Cürgül, toplumun değer, kültür ve inancını yansıtan, bunları dillendiren büyük yazarların eserlerinin sahnelenmesi gerektiğini söyledi.
Uygulamanın ideolojik körlük ve saplantı denebilecek bir davranış biçiminin sonucu olduğunu belirten Cürgül, "Bir kamu kurumu olan Şehir Tiyatroları tarafından konuya ideolojik bir körlükle yaklaşılması ayrıca düşündürücü bir olay." değerlendirmesinde bulundu.
Cürgül, "Kaldırılan oyunların ve örneği çok az olan diğer güzel eserlerin sahneye konulması için diğer belediye başkanlarını konuya duyarlı olaya davet ediyorum." dedi.
"Burada çok vahim bir durum var"
Oyunbozan Atölye Sanat Yönetmeni Yaşar Elmas, yönettiği tiyatro oyunlarından örnekler vererek bunların hiçbirinin Şehir Tiyatroları bünyesinde oynanmadığını, örnek olması için fedakarlıklar yaprak bunları sahnelediklerini ifade etti.
Repertuvardan bazı oyunların çıkartılmasının kabul edilemeyecek bir şey olduğunun altını çizen Elmas, "Durumu tersinden okumayı deneyelim. 25 yıl önce Shakespeare, Gogol, Nazım Hikmet, Yaşar Kemal oyunlarını repertuvardan kaldırsalardı ne olurdu?
Burada çok vahim bir durum var. Bu çok acı bir şey." şeklinde konuştu.
Mustafa Kutlu'nun Anadolu irfanının son aktarıcısı ve ideolojik tarafı olmayan Türk öyküsünün yaşayan en iyi anlatıcılarından biri olduğunu vurgulayan Elmas, "Hepi topu iki oyunumuz var ve sezon açılışında ilk yapılan şey bunları kaldırmak oluyor. Bu asla kabullenilebilecek bir şey değil." dedi.
Şehir Tiyatroları'nın bu tutumunu sonrasında Devlet Tiyatroları'nın bu oyunlara sahip çıkması gerektiğini belirten Elmas, şunları ekledi:
"Mavi Kuş, galasını bile yapamadı, yetkililerden biri maliyetten bahsediyor, israf diyor, alakası yok.
Diğeri de diyor ki 'ideolojik', Mustafa Kutlu'nun neresi ideolojik? Mavi Kuş hikayesinin neresi ideolojik? Böyle bir şey olabilir mi!
Buna bir tepki verilmesi lazım. Aynı şeyi biz yapsaydık karşı mahalle Türkiye'yi ayağa kaldırırdı."
"Tasarruf gibi argümanlar boşlukta kalıyor"
Sinema yazarı İhsan Kabil ise farklı zihniyet dünyasına sahip oyunların da repertuvarda yer alması gerektiğini belirterek "Bunların yanında olabilirdi, sanki özellikle seçilmiş gibi duruyor.
Tasarruf gibi argümanlar boşlukta kalıyor. Hoş bir manzara değil ideolojik görünüyor." ifadesini kullandı.
Edebi varlıklarımıza, tiyatro, sinema ve müzik çalışmaları gibi kültürün bütün çalışmalarına eşit mesafede olunması gerektiğine vurgu yapan Kabil, şunları söyledi:
"Umarım bu karar düzeltilir, Şehir Tiyatroları daha yerli hissiyatla insanı merkeze alan, insanın yeryüzündeki varoluşsal duruşunu gözeten, daha hakkaniyetli bir tavır, algılayış ve anlayış içinde olur ve bütün toplumu kucaklayıcı bir sahneleme yöntemine girişir diye ümit ediyoruz."
Toplantıya Muzaffer Doğan, Prof. Dr. Ahmet Turan Arslan, Hüseyin Emiroğlu ve İsmail Yeşilbağ'ın yanı sıra edebiyat ve sanat dünyasından isimler de katıldı.