Bursa'da sıvılaşma alanlarını tespit eden akademisyenler deprem risk haritasını çıkarıyor

BTÜ Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Eyübhan Avcı ve ekibi, Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen illerde yıkımın nedenleri üzerine 2 yıldan fazla süre araştırma yaptı.

Bursa'nın depremselliği konusunda yıkıma neden olabilecek zemin sıvılaşmasıyla ilgili proje geliştiren Avcı, 8 akademisyenle yürüttüğü çalışma kapsamında 3 ay önce Bursa'nın zemin ve deprem risk haritasını çıkarmaya başladı.

Çalışmalara Gemlik ilçesinden başlayan akademisyenlerin elde ettiği veriler, özel yazılımlarla belediyelerin de sistemine aktarılacak. Bursa genelinde yaklaşık 6 yılda tamamlanması planlanan projeyle belediyelerin sistemine ada ve parsel numaraları girildiğinde detaylı zemin bilgisi, sıvılaşma riski ve risk haritası gibi bilgiler görülebilecek.

Projenin son aşamasında ise yerli ve milli imkanlarla geliştirilen bor katkılı enjeksiyon malzemesi sayesinde risk teşkil eden binaların yıkılmadan depreme dayanıklı hale getirilmesi hedefleniyor.

Prof. Dr. Eyübhan Avcı, AA muhabirine, depremsellik açısından Bursa'nın riskli bir il olduğunu söyledi.

Kahramanmaraş merkezli depremlerden en çok etkilenen illerden biri olan Hatay ile Bursa'nın zemin özelliklerinin benzerlik gösterdiğini belirten Avcı, özellikle Gemlik ilçesinin olası bir depremde ciddi hasar alabileceğini vurguladı.

Avcı, depremin merkezine 200 kilometre uzaktaki Hatay'ın ciddi yıkıma uğradığını anımsatarak, şöyle konuştu:

"Bunun nedenini de araştırdık. Yaklaşık 2 yıldır bölgede çalışma yürütüyoruz. En büyük nedenlerinden biri zemin özellikleriydi. Hatay'da ciddi miktarda sıvılaşabilir, yumuşak zemin özelliği bulunan alanlar vardı. Bu da depremde hasar riskini artırdı. Bursa da Hatay'a benzer zemin özelliklerine sahip bir il. Özellikle Gemlik ve Mudanya gibi sahil bölgeleri sıvılaşma bölgesi. Tıpkı Hatay İskenderun'a benziyor. Nilüfer Ovası ve ova kısımları da Hatay'ın Antakya bölgesine benziyor. O yüzden Bursa'nın ciddi bir depremde hasar alma riski oldukça yüksek."

Kuzey Anadolu fay hattının bir kısmının Bursa'dan geçtiğine dikkati çeken Eyübhan Avcı, yaptıkları saha çalışması ve zemin araştırmalarıyla olası Marmara depreminde özellikle Gemlik ilçesinde çökmelerin yaşanabileceğini anlattı.

Avcı, farklı analiz yöntemleri ile haritalama çalışması başlattıklarını ve Bursa'nın depremselliğini çok yönlü ele alacaklarını söyleyerek, şunları kaydetti:

"Burada tamamen yerli ve milli teknolojiyle geliştirilen yazılımları kullanacağız. Önce Gemlik ilçesinin detaylı zemin haritasını çıkarıyoruz. Burada sondaj verileri ve diğer çalışmalardan yararlanacağız. Zemini haritalandıracağız. Sıvılaşabilir, yumuşak zemin ve heyelan riskli alanları tespit edeceğiz. Bunu yaparken de daha sonra fay hatlarını gireceğiz. Olası depremleri simüle edeceğiz. Daha sonra yapıları oturtacağız. Nerede risk var, hangi yapılar yıkılır, bunları net olarak belirlemiş olacağız."

Çalışmanın bir sonraki aşamasında ise geliştirilen sisteme ada parsel numarası girildiğinde bölgenin, mahallenin ve yakın çevrede bulunan binalarla ilgili depremsellik anlamında çeşitli bilgilere ulaşılabileceğini belirten Avcı, yerli ve milli imkanlarla geliştirilen sistemle risk teşkil eden binaları yıkmadan yerinde dönüştürebileceklerine dikkati çekti.

"Binanız iyi fakat zemin kötü. Burada binayı yıkmak milli servetin ortadan kalkması demek. Tamamen yerli ve milli imkanlarla ürettiğimiz bor katkılı enjeksiyon malzemesi var. Binanın içinde küçük temellerden delikler açarak enjeksiyon yapacağız ve binanın zeminini sıvılaşma riskini ortadan kaldıracağız. Binayı yıkmadan depreme dirençli hale getireceğiz. Bu da oldukça avantaj sağlayacak. Bina iyi yapılmışsa onu kurtarabileceğiz. Tamamlandıktan sonra, çalışmayı sonuçlandırdığımız zamanda binalarımızı depreme dirençli hale getirip olası can ve mal kayıplarını azaltmış olacağız."

Kaynak: AA